Ανοίγοντας ένα δοχείο γιαουρτιού, πολλοί καταναλωτές εκπλήσσονται δυσάρεστα όταν, αντί για την αναμενόμενη κρεμώδη υφή, αντικρίζουν ένα λεπτό, υδαρές στρώμα στην επιφάνεια. Είναι ένδειξη αλλοίωσης ή απλώς φυσική εξέλιξη του προϊόντος; Οι ειδικοί απαντούν και βάζουν τέλος στις παρανοήσεις γύρω από τον ορό γάλακτος, το λεγόμενο «νερό» του γιαουρτιού.
Τι είναι το υγρό που συγκεντρώνεται στην επιφάνεια;
Το υγρό που βλέπουμε να συγκεντρώνεται στην κορυφή του γιαουρτιού ονομάζεται ορός γάλακτος (whey protein). Πρόκειται για μια φυσική πρωτεΐνη που διαχωρίζεται κατά τη διάρκεια της ζύμωσης και της αποθήκευσης του προϊόντος. Ο Dr. Bryan Quoc Le, PhD, επιστήμονας τροφίμων και ιδρυτής της Mendocino Food Consulting, εξηγεί ότι το γάλα αποτελείται από δύο βασικούς τύπους πρωτεϊνών: την καζεΐνη και τον ορό γάλακτος. Κατά την παραγωγή γιαουρτιού, η καζεΐνη πήζει και δημιουργεί τη συμπαγή μορφή του γιαουρτιού, ενώ ο ορός παραμένει σε υγρή μορφή και, με τον χρόνο, διαχωρίζεται και ανεβαίνει στην κορυφή του δοχείου.
«Αυτός ο διαχωρισμός είναι απόλυτα φυσιολογικός και δεν σημαίνει ότι το γιαούρτι έχει αλλοιωθεί. Είναι απλώς η λιγότερο πυκνή πρωτεΐνη που διαχωρίζεται από το υπόλοιπο προϊόν», εξηγεί ο Dr. Le.
Μάλιστα, συγκρίνει το φαινόμενο με το φυσικό διαχωρισμό που εμφανίζεται στο φυστικοβούτυρο χωρίς πρόσθετα: το λάδι ανεβαίνει στην επιφάνεια, χωρίς να σημαίνει ότι έχει χαλάσει το προϊόν.
Είναι υγιεινός ο ορός γάλακτος ή πρέπει να τον πετάμε;
Η απάντηση των ειδικών είναι ξεκάθαρη: Όχι, δεν πρέπει να τον πετάμε. Αντίθετα, πρέπει να τον ανακατεύουμε.
Ο ορός γάλακτος είναι διατροφικά πολύτιμος. Όπως εξηγεί η Toby Amidor, MS, RD, διαιτολόγος και συγγραφέας διατροφικών βιβλίων, αποτελεί πλήρη πρωτεΐνη, δηλαδή περιέχει και τα εννέα απαραίτητα αμινοξέα που το σώμα δεν μπορεί να παράγει μόνο του.
Επιπλέον, είναι πηγή σημαντικών βιταμινών, ασβεστίου και προβιοτικών, τα οποία ενισχύουν την υγεία του εντέρου και του ανοσοποιητικού συστήματος.
«Ο ορός γάλακτος βοηθά στο να αισθανόμαστε χορτάτοι για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα και είναι πιο εύπεπτος από την καζεΐνη», αναφέρει η Δρ. Amidor.
Επομένως, την επόμενη φορά που θα ανοίξετε το γιαούρτι σας και δείτε το υδαρές στρώμα στην επιφάνεια, μην το χύσετε. Απλώς ανακατέψτε το ξανά στο υπόλοιπο γιαούρτι για να επωφεληθείτε από όλα τα θρεπτικά του συστατικά.
Πότε το γιαούρτι είναι πραγματικά χαλασμένο;
Αν και ο διαχωρισμός του ορού γάλακτος είναι φυσιολογικός, υπάρχουν περιπτώσεις όπου το γιαούρτι όντως έχει αλλοιωθεί. Οι ειδικοί προτείνουν να είστε προσεκτικοί και να παρατηρείτε τα εξής σημάδια:
- Δυσοσμία (ταγγώδης οσμή): Το φρέσκο γιαούρτι έχει ήπιο, ελαφρώς όξινο άρωμα. Αν μυρίζει έντονα ή δυσάρεστα, πιθανόν έχει χαλάσει.
- Αλλαγή χρώματος: Το γιαούρτι θα πρέπει να διατηρεί το κλασικό λευκό του χρώμα (ή όποιο έχει ανάλογα με τη γεύση του). Αν παρατηρήσετε ροζ, πράσινες ή κίτρινες αποχρώσεις, πετάξτε το προϊόν.
«Αν δείτε μούχλα, μην την αφαιρέσετε απλώς, πετάξτε ολόκληρο το δοχείο», προειδοποιεί η Δρ. Amidor.
- Σβολιασμένη ή γλοιώδης υφή: Η υπερβολική συσσώρευση σβόλων ή η υφή τύπου «ζελέ» είναι σαφές σημάδι αλλοίωσης.
- Υπερβολικά ξινή γεύση: Αν η γεύση είναι πολύ έντονη ή αφύσικη, απορρίψτε το προϊόν.
- Ημερομηνία λήξης: Αν και το γιαούρτι μπορεί να παραμείνει ασφαλές λίγο μετά την αναγραφόμενη ημερομηνία, η σωστή συντήρηση είναι κρίσιμη. Εάν έχετε αμφιβολίες, καλύτερα να το πετάξετε.
- Φουσκωμένο δοχείο: Η διόγκωση της συσκευασίας είναι ένδειξη πιθανής μικροβιακής δραστηριότητας.
Το λεπτό στρώμα υγρού που εμφανίζεται στην κορυφή του γιαουρτιού είναι ορός γάλακτος, ένα φυσικό, θρεπτικό συστατικό γεμάτο πρωτεΐνες, βιταμίνες και προβιοτικά. Ο διαχωρισμός αυτός είναι απολύτως φυσιολογικός και δεν αποτελεί ένδειξη αλλοίωσης. Αντί να τον πετάξετε, ανακατέψτε τον μέσα στο γιαούρτι και απολαύστε όλα τα οφέλη που έχει να σας προσφέρει.
Η επόμενη φορά που θα βρεθείτε μπροστά στο δίλημμα «να το χύσω ή να το φάω;», θυμηθείτε: ο ορός γάλακτος δεν είναι πρόβλημα, είναι πλεονέκτημα.