Οι λίμνες και τα ποτάμια κουβαλούν από… γεννησιμιού τους σχεδόν μια αρχέγονη γοητεία μυστηρίου απέναντι στους ανθρώπους. Μέσα στα σκοτεινά νερά μιας λίμνης (υποτίθεται πως) ζει το Τέρας του Λοχ Νες, η Νέσι, ενώ έχουν γυριστεί άπειρες ταινίες του Χόλιγουντ (όπως το θρίλερ τρόμου «Παρασκευή και 13»), το οποίο διαδραματίζεται σε μια λίμνη.

Τώρα, μια αμερικανίδα λιμνολόγος εξερευνά κάποιες από αυτές τις λίμνες ή ποτάμια που κατά την γνώμη της αποτελούν τις πλέον επικίνδυνες στον πλανήτη προκειμένου να επισκεφτεί κανείς.

Όπως αναφέρει το εκτενές ρεπορτάζ του Smithsonian, η Τζίο Ράδερφορντ, μια καλλιτέχνης και καθηγήτρια με έδρα το Ουισκόνσιν, μελετάει εδώ και χρόνια μεγάλες λίμνες ή ποταμούς, διερευνώντας τη ρύπανση, τη διάβρωση, την κλιματική αλλαγή, αλλά συχνά και το τι παράξενο ενδέχεται να κρύβεται μέσα στα σκοτεινά τους νερά.

«Λόγω του πάθους μου για τις Μεγάλες Λίμνες», λέει η Ράδερφορντ, «άρχισα να εξερευνώ και άλλες λίμνες ή επικίνδυνα ποτάμια και έτσι έγινα ερασιτέχνης λιμνολόγος», δηλαδή ένας επιστήμονας που μελετά τα βιολογικά, χημικά και φυσικά χαρακτηριστικά των εσωτερικών υδάτινων συστημάτων, δηλαδή αυτών που δεν έχουν πρόσβαση και δεν εκβάλλουν σε θάλασσα ή ποτάμι.

Ακολουθούν λοιπόν οι έξι πιο, κατά την γνώμη της λιμνολόγου, θανατηφόρες λίμνες και ποτάμια της υφηλίου:

Λίμνη Νάτρον, Τανζανία

Τα αλμυρά, αλκαλικά νερά της λίμνης αυτής μπορεί να είναι θανατηφόρα. Η λίμνη ξεχωρίζει για τα κατακόκκινα νερά της, «που χρωματίζονται από βακτήρια που αγαπούν το αλάτι», όπως αναφέρει η Ράδερφορντ. Η λίμνη πήρε το όνομά της από το φυσικό μίγμα ανθρακικών αλάτων νατρίου που ονομάζεται natron. «Η λίμνη Νάτρον έχει τη φήμη ότι μουμιοποιεί τα πλάσματα που πέφτουν μέσα και πεθαίνουν», λέει η Ράδερφορντ και όντως οι ακτές της λίμνης έχουν κατά καιρούς γεμίσει με κουφάρια νεκρών ζώων, συχνά μεταναστευτικών πουλιών που κάνουν το μοιραίο λάθος να προσγειωθούν στο νερό. Το νερό της λίμνης μπορεί να ξεπεράσει τους 49 βαθμούς Κελσίου και η υψηλή περιεκτικότητά του σε αλάτι ερεθίζει το δέρμα και τα μάτια.

Το ναυάγιο Kamloops στη λίμνη Σουπήριορ

Στις αρχές του Δεκεμβρίου του 1927, το Kamloops, ένα χαλύβδινο φορτηγό πλοίο, χάθηκε σε μια άγρια χιονοθύελλα που επιδεινώθηκε από τις εξαιρετικά χαμηλές θερμοκρασίες και τους ισχυρούς ανέμους. Η αναζήτηση απέβη άκαρπη και τα 22 μέλη του πληρώματος του πλοίου θεωρήθηκαν νεκρά.

Και όμως, έξι μήνες μετά, στις 26 Μαΐου του 1928, ένας ψαράς ανακάλυψε στα νερά της λίμνης Σουπήριορ των ΗΠΑ σχεδόν άθικτα πολλά πτώματα που φορούσαν σωσίβια στα οποία αναγραφόταν η λέξη «KAMLOOPS». Όπως εξηγεί η λιμνολόγος, «η εξαιρετικά αυτή παγωμένη λίμνη είναι πολύ κρύα για να αναπτυχθούν τα βακτήρια που κάνουν τα εσωτερικά όργανα ενός σώματος να φουσκώνουν κατά τη διάρκεια της αποσύνθεσης και να επιπλέουν στην επιφάνεια, οπότε τα σώματα αργούν να αποσυντεθούν στο κρύο νερό». Τελικά, ολόκληρο το καράβι εντοπίστηκε το 1977.

Shanay–Timpishka, ο ποταμός που «βράζει» στο Περού

Σύμφωνα με έναν θρύλο των Ίνκας, υπάρχει ένα ποτάμι στο Περού, το νερό του οποίου βράζει. Ορισμένοι επιστήμονες έχουν ισχυριστεί ότι ένα τέτοιο γεωθερμικό φαινόμενο θα μπορούσε να υπάρξει μόνο με την παρουσία ηφαιστειακής δραστηριότητας, ωστόσο δεν υπάρχουν ηφαίστεια στο μεγαλύτερο μέρος του Περού –το ποτάμι πάντως όχι μόνο υπάρχει, αλλά μέχρι σήμερα οι ντόπιοι το χρησιμοποιούν καθημερινά και εξακολουθεί να θεωρείται ιερό και θεραπευτικό. Το νερό είναι εντυπωσιακά καθαρό και διαυγές, ενώ, με έκπληξή τους, οι επιστήμονες διαπίστωσαν πρόσφατα ότι υπάρχουν στη φύση και κάποια πλάσματα που μπορούν να ζήσουν μέσα σε τέτοιες συνθήκες, δηλαδή μέσα σε καυτό νερό

Λίμνη Κίβου, μεταξύ Ρουάντα και Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό

Είναι μια από τις λίγες λίμνες στις οποίες έχουν γίνει «λιμναίες εκρήξεις», όταν δηλαδή τα διαλυμένα αέρια, παγιδευμένα υπό την πίεση του νερού από πάνω, ξαφνικά εκρήγνυνται, απελευθερώνοντας στον αέρα γιγάντιους όγκους τοξικών καπνών προκαλώντας στα περισσότερα έμβια όντα στην ακτίνα της έκρηξης να πεθάνουν σχεδόν ακαριαία από ασφυξία. Μια τέτοια ασβεστολιθική έκρηξη στη λίμνη Μονούν στο Καμερούν το 1984σκότωσε 37 άτομα. Δύο χρόνια αργότερα, σχεδόν 1.800 άνθρωποι και 3.000 ζώα έχασαν τη ζωή τους μετά από έκρηξη στη λίμνη Νιος, επίσης στο Καμερούν. Αλλά η λίμνη Κίβου είναι πιο προβληματική, ειδικά επειδή αποτελεί μια από τις επτά Μεγάλες Λίμνες της Αφρικής, ενώ επίσης δεν έχει εκραγεί πρόσφατα, οπότε υπάρχει ο φόβος ότι αυτό μπορεί να συμβεί λίαν συντόμως. Οι επιστήμονες έχουν βρει πάντως ότι κάτω από τα 457 μέτρα βάθος της, είναι παγιδευμένες τεράστιες ποσότητες διαλυμένων τοξικών αερίων, δηλαδή 2,6 γιγατόνων CO2 (δηλαδή περίπου το 5% των παγκόσμιων ετήσιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου).

Λιμνοθάλασσα Σάλτον, Καλιφόρνια

Η λίμνη βρίσκεται στο νότιο άκρο της κοιλάδας Κοατσέλα στις ΗΠΑ και πρόκειται για μια αλμυρή, άκρως τοξική λίμνη που εκπέμπει σύννεφα βλαβερών αερίων στην ατμόσφαιρα, γι’ αυτό και στις όχθες της κείτονται καθημερινά εκατοντάδες νεκρά ψάρια. «Αυτό που μένει πίσω είναι ένα αλμυρό τοπίο καλυμμένο με κόκαλα και θάνατο», λέει η ίδια η Ράδερφορντ.

Η λεκάνη γύρω από την λίμνη Σάλτον υπάρχει εδώ και περίπου 10.000 χρόνια και ο ποταμός Κολοράντο έχει γεμίσει την λίμνη  πολλές φορές με νερό. Όμως ο Κολοράντο δεν τροφοδοτεί πλέον τη θάλασσα με γλυκό νερό και η λίμνη (ή, πιο σωστά, λιμνοθάλασσα) Σάλτον δεν έχει εκροή για να απελευθερώσει το νερό με αποτέλεσμα πλέον να είναι περισσότερο από 50% πιο αλμυρή από τον ίδιο τον Ειρηνικό Ωκεανό.

«Ματωμένοι Καταρράκτες», Ανταρκτική

Γνωστοί και ως «Ματωμένοι Καταρράκτες», οι Blood Falls καταλήγουν στην παγωμένη λίμνη Μπόνι που είναι σχεδόν τρεις φορές πιο αλμυρή από τον ωκεανό, γεγονός που εμποδίζει το νερό να παγώσει. Η, παγιδευμένη κάτω από έναν τεράστιο παγετώνα, λίμνη είναι πλούσια σε σίδηρο, όμως είναι παντελώς αποκομμένη από το ηλιακό φως και τον αέρα εδώ και εκατομμύρια χρόνια, ενώ δεν έχει δει βροχή για περισσότερα από 10 εκατομμύρια χρόνια. «Οι ματωμένοι καταρράκτες είναι μια χρονοκάψουλα», λέει η Ράδερφορντ, προσθέτοντας ότι εξαιτίας αυτής της παντελούς έλλειψης βροχοπτώσεων, το έδαφος μοιάζει περισσότερο με τον Άρη παρά με τη Γη.