Μια νέα έρευνα εξετάζει πώς η πανδημία επηρέασε τον γνωστό σύνδεσμο μεταξύ εφηβείας και καταθλιπτικών συμπτωμάτων στα κορίτσια. Τα αρχικά ευρήματα δείχνουν ότι η εξ αποστάσεως εκπαίδευση ίσως μείωσε ορισμένες κοινωνικές πιέσεις, ενώ το διάχυτο άγχος της περιόδου φαίνεται να επισκίασε την επίδραση των σωματικών αλλαγών στην ψυχική υγεία.
Όταν χώρες σε όλο τον κόσμο μπήκαν σε καραντίνα, η καθημερινότητα ανατράπηκε. Οι έφηβοι βρέθηκαν να μεγαλώνουν μέσα σε νέες, ασυνήθιστες ρουτίνες: κλειστά σχολεία, εικονικά μαθήματα, απομόνωση από τους συνομηλίκους. Μέσα σε αυτό το σκηνικό, η υποψήφια διδάκτορας του Cornell, Kathleen McCormick, άρχισε να αναρωτιέται πώς αυτές οι αλλαγές επηρέαζαν τη μέχρι τότε καθιερωμένη σχέση μεταξύ εφηβείας και κατάθλιψης στα κορίτσια.
Τα αποτελέσματα της μελέτης της, που δημοσιεύτηκαν στο Research on Child and Adolescent Psychopathology, φέρνουν στο φως μια απρόσμενη ανατροπή και υπογραμμίζουν πόσο κοινωνικά διαμορφωμένη είναι η εφηβεία.
Η προγενέστερη εικόνα: εφηβεία και αυξημένος κίνδυνος κατάθλιψης
Δεκαετίες έρευνας έχουν δείξει ότι η εφηβεία συνεπάγεται αυξημένο κίνδυνο για καταθλιπτικά συμπτώματα στα κορίτσια. Δύο σταθερά μοτίβα αναγνωρίζονται:
- κορίτσια που εμφανίζουν πιο προχωρημένη σωματική ανάπτυξη,
- κορίτσια που ωριμάζουν νωρίτερα από τους συνομηλίκους τους.
Και οι δύο ομάδες τείνουν να παρουσιάζουν υψηλότερα επίπεδα κατάθλιψης.
Η Dr. McCormick, μέλος του Εργαστηρίου Εφηβικών Μεταβάσεων στο Cornell College of Human Ecology, θέλησε να διαπιστώσει αν οι κοινωνικές αλληλεπιδράσεις (που σχεδόν εξαφανίστηκαν εν μέσω πανδημίας) αποτελούν βασικό παράγοντα σε αυτή τη σχέση. Η μελέτη της βασίστηκε σε δεδομένα από σχεδόν 600 κορίτσια σε όλη τη χώρα, συλλεγμένα πριν και κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
Η ανατροπή: η «παραδοσιακή» σχέση εξαφανίζεται
Τα στοιχεία έδειξαν ότι κατά τη διάρκεια της πανδημίας η καθιερωμένη σύνδεση μεταξύ εφηβικής ανάπτυξης και κατάθλιψης… εξαφανίστηκε.
Παρότι τα κορίτσια της πανδημικής περιόδου εμφάνισαν υψηλότερα καταθλιπτικά συμπτώματα συνολικά, αυτά τα συμπτώματα δεν συσχετίστηκαν με την εφηβική τους ανάπτυξη.
Η Dr. McCormick προτείνει δύο εξηγήσεις:
- Η εξ αποστάσεως εκπαίδευση μείωσε την έκθεση στις κοινωνικές συγκρίσεις. Με λιγότερη καθημερινή επαφή, οι σωματικές αλλαγές δεν βρέθηκαν στο επίκεντρο της προσοχής, άρα μειώθηκαν και οι σχετικές κοινωνικές πιέσεις.
- Το γενικευμένο άγχος της πανδημίας «σκέπασε» τα πάντα. Το ψυχικό βάρος της περιόδου ίσως ήταν τόσο ισχυρό που επισκίασε τις συνήθεις επιδράσεις της εφηβείας στην ψυχική υγεία.
Η εκτόξευση των καταθλιπτικών συμπτωμάτων
Η αύξηση στη συνολική ψυχική επιβάρυνση ήταν εντυπωσιακή. Πριν από την πανδημία, η μέση βαθμολογία των κοριτσιών στην τυπική κλίμακα μέτρησης της κατάθλιψης ήταν 14,2, λίγο κάτω από το όριο των 15 που υποδηλώνει πιθανή κατάθλιψη.
Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, ο μέσος όρος εκτοξεύτηκε στο 23,65, πολύ πάνω από το κλινικό όριο.
«Επισημαίνει πόσο δύσκολη ήταν η πανδημία και πόσα πράγματα έπρεπε να διαχειριστούν τα κορίτσια… που δεν ήταν μόνο η εφηβεία», σημειώνει η Dr. McCormick.
Τα ευρήματα συνάδουν με τη γενικότερη εικόνα της επιταχυνόμενης κρίσης ψυχικής υγείας των νέων, την οποία η πανδημία δεν δημιούργησε αλλά σαφώς ενίσχυσε.
Εμμηναρχή και ψυχική υγεία
Η μελέτη εξέτασε και την ηλικία εμφάνισης της εμμηναρχής. Κατά την πανδημία, τα κορίτσια που είχαν νωρίτερη πρώτη έμμηνο ρύση ανέφεραν υψηλότερα καταθλιπτικά συμπτώματα, ένα μοτίβο που διατηρήθηκε παρά τις υπόλοιπες ανατροπές.
Οι κοινωνικές διαστάσεις της εφηβείας
Πέρα από τα επιμέρους ευρήματα, η έρευνα υπογραμμίζει δύο κρίσιμες παραμέτρους:
- Η εφηβεία είναι βαθιά κοινωνική διαδικασία. «Η εφηβεία δεν είναι καθαρά μια βιολογική εμπειρία», υπενθυμίζει η Dr. McCormick. «Είναι επίσης ουσιαστικά μια κοινωνική εμπειρία».
- Το πλαίσιο έχει καθοριστικό ρόλο. Όταν το κοινωνικό περιβάλλον αλλάζει, αλλάζει και ο τρόπος με τον οποίο η εφηβεία επηρεάζει την ψυχική υγεία και όχι πάντα προς το καλύτερο.
Μια κρίση που παραμένει
Αν και η άμεση απειλή της πανδημίας έχει υποχωρήσει, οι συνέπειές της στην ψυχική υγεία των εφήβων πιθανόν να επιμείνουν. Η κατανόηση του ρόλου που παίζουν οι κοινωνικές πτυχές της εφηβείας είναι πλέον πιο επιτακτική από ποτέ.
Συμπερασματικά
Η πανδημία μπορεί να ανέτρεψε προσωρινά τη γνωστή σχέση μεταξύ εφηβείας και κατάθλιψης, αλλά δεν προστάτευσε τα κορίτσια από τη ψυχική επιβάρυνση. Αντιθέτως, η συνολική κατάθλιψη αυξήθηκε αισθητά. Καθώς η κοινωνική ζωή επιστρέφει στους προγενέστερους ρυθμούς της, η έρευνα αυτή φωτίζει την ανάγκη για στοχευμένη υποστήριξη των εφήβων κοριτσιών σε μια από τις πιο ευάλωτες περιόδους της ζωής τους.
