Το μυστήριο γύρω από τους πάνω από 900 γιγαντιαίους λίθινους Μοάι του Νησιού του Πάσχα αποκτά νέους «δημιουργούς» ή μάλλον πολλές ομάδες δημιουργών, σύμφωνα με νέα έρευνα που αιφνιδίασε την αρχαιολογική κοινότητα. Για δεκαετίες πιστευόταν ότι τα αγάλματα της Ράπα Νούι, όπως είναι το ιθαγενές όνομα της απομακρυσμένης Χιλιανής επικράτειας, είχαν λαξευτεί από εκατοντάδες εργάτες ενός ενιαίου αρχηγείου, γύρω στον 13ο αιώνα. Όμως τα νέα δεδομένα δείχνουν ότι κάθε άγαλμα, το κάθε Μοάι, που έφτανε έως και τους 80 τόνους, πιθανότατα δημιουργήθηκε από ανταγωνιστικές φατρίες ή οικογένειες, με μόλις τέσσερα έως έξι άτομα να εργάζονται πάνω σε κάθε κολοσσό.

Όπως αναφέρει η New York Post, οι αρχαιολόγοι εντόπισαν 30 ξεχωριστά εργαστήρια μέσα στο κεντρικό λατομείο Μοάι, χρησιμοποιώντας ένα νέο τρισδιάστατο μοντέλο του χώρου. Κάθε εργαστήριο φαίνεται πως είχε τις δικές του τεχνικές λάξευσης και τα δικά του χαρακτηριστικά παραγωγής. Άλλο στοιχείο που ενισχύει την άποψη περί απουσίας κεντρικής οργάνωσης είναι ότι τα αγάλματα φαίνεται πως απομακρύνονταν από το λατομείο προς διαφορετικές κατευθύνσεις, και όχι κατά μήκος μιας κεντρικής διαδρομής.

Για τη δημιουργία του νέου 3D μοντέλου, η έρευνα δημοσιεύτηκε στο περιοδικό PLOS ONE, οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν drone που κατέγραψε περίπου 22.000 φωτογραφίες του χώρου, οι οποίες ενώθηκαν σε έναν ολοκληρωμένο ψηφιακό χάρτη. Το μοντέλο αποκάλυψε σημεία της περιοχής που δεν ήταν ορατά από το έδαφος. Ωστόσο, οι λόγοι για τους οποίους δημιουργήθηκαν τα Μοάι, όπως και το γιατί επενδύθηκαν τόσος χρόνος, πόροι και ανθρώπινη εργασία, παραμένουν καλυμμένοι από μυστήριο.

«Το λατομείο είναι σαν την αρχαιολογική Disneyland», δήλωσε ο καθηγητής Καρλ Λίπο του Πανεπιστημίου Binghamton. «Βλέπουμε ξεχωριστά εργαστήρια που αντιστοιχούν σε διαφορετικές φατρίες, οι οποίες εργάζονται εντατικά στις δικές τους περιοχές». «Μπορείς να δεις ξεκάθαρα ότι εδώ φτιάχνεται μια σειρά αγαλμάτων, εκεί άλλη σειρά, το ένα δίπλα στο άλλο», συνέχισε.

Πώς έκαναν τα τεράστια αγάλματα να «περπατήσουν»

Η πρόσφατη ανακάλυψη των πραγματικών δημιουργών των Μοάι έρχεται λίγο μετά την επιβεβαίωση ότι τα αγάλματα μετακινούνταν σε όρθια θέση, «περπατώντας» πάνω στο νησί. Ερευνητές των πανεπιστημίων Binghamton και Αριζόνα διαπίστωσαν ότι οι Μοάι είχαν σχεδιαστεί ώστε να σύρονται με σκοινιά, κάνοντας μία πλευρική αιωρητική κίνηση.

«Μόλις αρχίσει να κινείται, δεν είναι καθόλου δύσκολο, οι άνθρωποι τραβάνε με ένα χέρι», είχε δηλώσει ο Λίπο σε παλαιότερο ρεπορτάζ. «Εξοικονομεί ενέργεια και κινείται γρήγορα. Το δύσκολο είναι να ξεκινήσει το λίκνισμα». Ο ίδιος και η ομάδα του δοκίμασαν την υπόθεση, κατασκευάζοντας ένα αντίγραφο Μοάι 4,35 τόνων, το οποίο 18 άνθρωποι «περπάτησαν» για 100 μέτρα μέσα σε 40 λεπτά.

Όλα αυτά τα στοιχεία οδηγούν στο συμπέρασμα ότι οι άνθρωποι της Ράπα Νούι είχαν ένα σύστημα μετακίνησης και κατασκευής των Μοάι βασισμένο σε μικρές, αυτόνομες φατρίες, που λειτουργούσαν με εντυπωσιακή αρμονία. «Αυτό πραγματικά ενώνει όλα τα κομμάτια του παζλ: πόσοι άνθρωποι χρειάζονται για τη μεταφορά, πόσα είναι τα σημεία παραγωγής, η κλίμακα του λατομείου και η κλίμακα των ίδιων των κοινοτήτων», σημείωσε ο Λίπο.