Η προέλευση και η μεταφορά των εμβληματικών πέτρινων αγαλμάτων του Νησιού του Πάσχα παραμένει ένα από τα πιο αινιγματικά αρχαιολογικά μυστήρια στον κόσμο.

Ωστόσο, τώρα, οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι κατάφεραν να λύσουν ένα σημαντικό κομμάτι του γρίφου.

Με βάρος που κυμαίνεται από 12 έως και 80 τόνους, τα τεράστια αγάλματα –γνωστά ως Μοάι– έχουν προκαλέσει σύγχυση και θαυμασμό εδώ και δεκαετίες, καθώς οι ειδικοί προσπαθούν να εξηγήσουν πώς ο αρχαίος πολιτισμός του νησιού κατάφερε να τα μετακινήσει και να τα τοποθετήσει στη θέση τους, χωρίς σύγχρονα εργαλεία ή μέσα μεταφοράς.

Χάρη σε έναν συνδυασμό τρισδιάστατης μοντελοποίησης και πειραμάτων στο πεδίο, επιστήμονες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι τα Μοάι –τα εμβληματικά πέτρινα αγάλματα του Νησιού του Πάσχα– στην πραγματικότητα «περπατούσαν» μέχρι τον τελικό προορισμό τους.

Για δεκαετίες, οι ανθρωπολόγοι πίστευαν ότι τα Μοάι τοποθετούνταν σε επίπεδες επιφάνειες και σύρονταν μέχρι τον προορισμό τους με τη χρήση κορμών ή κυλίνδρων. Αυτή η υπόθεση προϋπέθετε, σύμφωνα με την Daily Mail, τεράστια ανθρώπινη δύναμη και θα καθιστούσε πρακτικά αδύνατη τη μετακίνηση των μεγαλύτερων αγαλμάτων, ορισμένα από τα οποία ξεπερνούν τους 70 τόνους.

Ωστόσο, ολοένα και περισσότερα στοιχεία δείχνουν ότι οι κάτοικοι του Ράπα Νούι είχαν αναπτύξει μια πολύ πιο ευφυή και αποτελεσματική τεχνική.

Μελετώντας σχεδόν 1.000 από τα αγάλματα, οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι οι κάτοικοι του Ράπα Νούι πιθανότατα χρησιμοποιούσαν σχοινιά για να μετακινούν τα Μοάι σε πλευρική κίνηση τύπου ζιγκ ζαγκ, μεταφέροντάς τα σε όρθια θέση.

Συγκεκριμένα, δένοντας σχοινιά στα πλάγια των αγαλμάτων και τραβώντας τα εναλλάξ προς κάθε πλευρά, κατάφερναν να τα «λικνίζουν» κάνοντας μια κίνηση που έμοιαζε με «περπάτημα», επιτρέποντας στα Μοάι να προχωρούν προς τα εμπρός.

Οι καθηγητές Καρλ Λίπο (Πανεπιστήμιο Μπίνγκχαμτον) και Τέρι Χαντ (Πανεπιστήμιο της Αριζόνα) είχαν δοκιμάσει τη θεωρία αυτή στο παρελθόν με μικρότερα αντίγραφα των αγαλμάτων. Στόχος τους ήταν να διαπιστώσουν εάν η τεχνική θα λειτουργούσε και σε μεγαλύτερη κλίμακα.

Πρώτο βήμα τους ήταν η δημιουργία ενός λεπτομερούς τρισδιάστατου μοντέλου Μοάι, ώστε να αναλύσουν ποια φυσικά χαρακτηριστικά του γλυπτού διευκολύνουν την κίνηση.

Η ανάλυση αποκάλυψε ότι τα Μοάι δεν ήταν απλώς καλλιτεχνικές δημιουργίες, αλλά φαίνεται πως είχαν σχεδιαστεί προσεκτικά για να «περπατούν». Η φαρδιά βάση τους σε σχήμα D και η ελαφριά κλίση του κορμού προς τα εμπρός τα καθιστούσαν ιδανικά για μια τέτοιου είδους κίνηση.

Για να δοκιμάσουν αυτή τη θεωρία στον πραγματικό κόσμο, οι καθηγητές κατασκεύασαν ένα αντίγραφο κεφαλής Μοάι 4,35 τόνων βασισμένο στο τρισδιάστατο μοντέλο τους.

Όπως και τα πραγματικά αντικείμενα, αυτό το μοντέλο είχε βάση σε σχήμα D και το χαρακτηριστικό κέντρο βάρους που έγερνε προς τα εμπρός.

Με μια ομάδα μόλις 18 ατόμων, οι ερευνητές κατάφεραν να μετακινήσουν το Μοάι 100 μέτρα σε μόλις 40 λεπτά – πολύ πιο γρήγορα από τις προηγούμενες προσπάθειες.

Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι αυτό αποτελεί εξαιρετικά ισχυρή απόδειξη ότι το μεγαλύτερο από τα κεφάλια Μοάι πρέπει να μετακινήθηκε με το περπάτημα.

Το εντυπωσιακό είναι ότι τα νέα επιστημονικά ευρήματα φαίνεται να επιβεβαιώνουν τις παραδοσιακές αφηγήσεις των κατοίκων του Ράπα Νούι. Σύμφωνα με την τοπική προφορική παράδοση στην οποία αναφέρεται η Daily Mail, τα Μοάι δεν μεταφέρονταν, αλλά «περπατούσαν» μόνα τους από το λατομείο μέχρι τις τοποθεσίες όπου στήνονταν.