Οι επιχειρηματικοί δεσμοί της οικογένειας Τραμπ με τη Μέση Ανατολή έχουν τριπλασιαστεί από την πρώτη θητεία του προέδρου, όπως διαπιστώνει έρευνα του CNN για τις συμφωνίες, συμπεριλαμβανομένων πολλών νέων έργων που ανακοινώθηκαν από τη στιγμή που ανέκτησε τον Λευκό Οίκο.
Εν μέσω των συνεχιζόμενων σχεδίων για πολυτελείς ουρανοξύστες, γήπεδα γκολφ και συμφωνίες κρυπτονομισμάτων στην περιοχή, ο Ντόναλντ Τραμπ ταξιδεύει αυτή την εβδομάδα στη Σαουδική Αραβία, το Κατάρ και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, όχι μόνο ως πρόεδρος των ΗΠΑ, αλλά και ως πατριάρχης μιας οικογένειας, της οποίας η επιχειρηματική δραστηριότητα επεκτείνεται σε αυτό το μέρος του κόσμου.
Οι χρηματοοικονομικοί δεσμοί του με τη Μέση Ανατολή έχουν προκαλέσει ανησυχίες μεταξύ των κυβερνητικών ηθικών επιθεωρητών, οι οποίοι λένε ότι είναι δύσκολο να καθοριστεί αν ενεργεί προς το συμφέρον των ΗΠΑ ή για προσωπικό όφελος.
«Όταν οι Αμερικανοί εκλέγουν έναν πρόεδρο, περιμένουν αυτό το άτομο να δουλέψει για αυτούς, όχι για το κέρδος του», είπε ο Ρόμπερτ Βάισμαν, συν-πρόεδρος της Public Citizen, μιας ομάδας υπεράσπισης των δικαιωμάτων των καταναλωτών. Τέτοιου είδους χρηματοοικονομικοί δεσμοί, όπως λέει ο Βάισμαν και άλλοι παρατηρητές, δημιουργούν την ευκαιρία για τις ξένες δυνάμεις να προσπαθήσουν να επηρεάσουν την πολιτική των ΗΠΑ μέσω αυτών των κερδοφόρων επιχειρηματικών συμφωνιών.
Ωστόσο, ο Τραμπ έχει προχωρήσει ακάθεκτος, καθώς φαίνεται να αγκαλιάζει τη σύμπτωση των προσωπικών του συμφερόντων με εκείνα της χώρας. Έχει δείξει ότι αισθάνεται άνετα να προωθεί επιχειρηματικές δραστηριότητες, ενώ βρίσκεται στην εξουσία και να το κάνει σε δημόσια θέα. Έδωσε τον τόνο λανσάροντας το δικό του meme coin λίγες μέρες προτού αναλάβει το αξίωμα, το οποίο εκτοξεύθηκε σε αξία, αμέσως μετά το ιδιωτικό δείπνο που πρόσφερε στους κορυφαίους επενδυτές του τον περασμένο μήνα.
«Πάντα είχα το ένστικτο για να κάνω χρήματα», είπε ο Τραμπ τον Φεβρουάριο σε ένα συνέδριο που οργανώθηκε από μια ομάδα που ιδρύθηκε από το ταμείο εθνικού πλούτου της Σαουδικής Αραβίας. Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης, ο Τραμπ προώθησε τις ΗΠΑ ως μια χώρα έτοιμη για επενδύσεις, ενώ ταυτόχρονα αναφέρθηκε και στις προσωπικές του επιχειρηματικές επιτυχίες.
Τα έργα του Τραμπ στη Μέση Ανατολή, πολλά από τα οποία έχουν ανακοινωθεί αλλά δεν έχουν αναπτυχθεί ακόμα, περιλαμβάνουν κυρίως συμφωνίες αδειοδότησης με ξένους αναδόχους που συνεργάζονται με την Trump Organization και πληρώνουν για τη χρήση του ονόματος Τραμπ.
Οι προηγούμενοι πρόεδροι είχαν αποσύρει τις επιχειρήσεις τους ή τις είχαν τοποθετήσει σε λεγόμενους «τυφλούς» φορείς διαχείρισης, για να αποφύγουν την σύγκρουση συμφερόντων. Ο Τραμπ ακολούθησε διαφορετική προσέγγιση. Τα περιουσιακά του στοιχεία βρίσκονται σε έναν φορέα διαχείρισης από τα παιδιά του, ενώ ο γιος του, Έρικ Τραμπ, εκτελεστικός αντιπρόεδρος της Trump Organization, έχει δηλώσει ότι η επιχείρηση θα είναι αποκομμένη από το αξίωμα της προεδρίας, για να αποφευχθούν ηθικά ζητήματα.
Ενώ η Trump Organization τον Ιανουάριο υποσχέθηκε να μην κάνει νέες συμφωνίες με ξένες κυβερνήσεις κατά τη διάρκεια της δεύτερης θητείας του προέδρου, μια πρόσφατα δημοσιευμένη συμφωνία για ένα γήπεδο γκολφ με το όνομα Τραμπ στο Κατάρ περιλαμβάνει μια εταιρεία υποστηριζόμενη από το ταμείο εθνικού πλούτου του Κατάρ, την Qatari Diar.
«Μέσα από αυτή τη συνεργασία, ανυπομονούμε να ενισχύσουμε περαιτέρω τη θέση του Κατάρ ως προτιμώμενου προορισμού», δήλωσε ο υπουργός του Κατάρ, ο οποίος ηγείται της εταιρείας, κατά την ανακοίνωση του έργου νωρίτερα αυτόν τον μήνα.
Ο Έρικ Τραμπ δήλωσε σε δελτίο Τύπου ότι η οργάνωσή του είναι «εξαιρετικά περήφανη» που επεκτείνει το εμπορικό σήμα Τραμπ στο Κατάρ μέσω της Qatari Diar και μιας άλλης εταιρείας ακινήτων, της Dar Global. Ο Έρικ Τραμπ είπε στην εφημερίδα «New York Times» τον περασμένο μήνα ότι η Dar Global αγόρασε τη γη για το γήπεδο γκολφ από την Qatari Diar.
Εκπρόσωπος της Trump Organization είπε ότι η εταιρεία δεν έχει καμία σύνδεση, συνεργασία ή σχέση με την Qatari Diar ή την κυβέρνηση του Κατάρ και πρόσθεσε ότι η συμφωνία της εταιρείας να δώσει όνομα στο έργο αφορά τη Dar Global. «Η Trump Organization δεν διεξάγει επιχειρηματική δραστηριότητα με καμία κυβερνητική οντότητα», δήλωσε η εκπρόσωπος Κιμ Μπένζα.
Ο πρόεδρος Τραμπ, ο οποίος είπε «θέλω η Αμερική να κερδίσει», έχει επανειλημμένα επιδιώξει να ενισχύσει τη χρηματοδότηση των ΗΠΑ από τα κράτη του Κόλπου. Η κυβέρνηση του καυχιόταν για την εξασφάλιση δέσμευσης από τα ΗΑΕ για επενδύσεις 1,4 τρισεκατομμυρίων δολαρίων στις ΗΠΑ μέσα σε δέκα χρόνια, ενώ η Σαουδική Αραβία ανακοίνωσε τον Ιανουάριο σχέδια για επέκταση του εμπορίου και των επενδύσεων με τις ΗΠΑ κατά 600 δισεκατομμύρια δολάρια σε τέσσερα χρόνια. Τον Μάρτιο, ο Τραμπ κάλεσε τη Σαουδική Αραβία να ξοδέψει 1 τρισεκατομμύριο δολάρια στις ΗΠΑ.
Ωστόσο, οι επικριτές λένε ότι οι ενέργειες του Τραμπ και της επιχείρησής του, τους πρώτους μήνες της δεύτερης θητείας του, δείχνουν την προθυμία του να εκμεταλλευτεί προσωπικά την προεδρία και κάποιοι φοβούνται ότι ξένοι αξιωματούχοι τον βοήθησαν να το κάνει για να προωθήσουν τις δικές τους ατζέντες.
Κατά τη διάρκεια της ενημέρωσης Τύπου της Παρασκευής, η εκπρόσωπος Τύπου του Λευκού Οίκου, Καρολάιν Λέβιτ, απέρριψε ερώτηση για το αν ο πρόεδρος θα είχε προσωπικές επιχειρηματικές συναντήσεις κατά το ταξίδι του.
«Είναι αληθινά γελοίο αν κάποιος σε αυτή την αίθουσα υπονοεί ότι ο πρόεδρος Τραμπ κάνει οτιδήποτε προς όφελός του», είπε η Λέβιτ. «Αυτός ο Λευκός Οίκος τηρεί τα υψηλότερα ηθικά πρότυπα».
Πιστεύοντας στο εμπορικό σήμα Τραμπ
Αμέσως μετά την εισβολή ενός όχλου υποστηρικτών του στο Καπιτώλιο των ΗΠΑ στις 6 Ιανουαρίου 2021, μετά την ήττα του στις εκλογές, ο Τραμπ έγινε παρίας στην πλειονότητα της αμερικανικής επιχειρηματικής κοινότητας. Κρυμμένος στο Mar-a-Lago, αποκλείστηκε από ορισμένα κοινωνικά δίκτυα. Μια εταιρεία λογισμικού σταμάτησε να επεξεργάζεται πληρωμές για την ιστοσελίδα της προεκλογικής του εκστρατείας. Σημαντικές χρηματοοικονομικές εταιρείες αποστάτησαν. Ακόμα και το ξενοδοχείο που φέρει το όνομα Τραμπ στην πρωτεύουσα της χώρας ήταν σχεδόν άδειο.
«Ζούμε στην εποχή της κουλτούρας της ακύρωσης», είπε ο Έρικ Τραμπ, αντιδρώντας σε αυτές τις κινήσεις αμέσως μετά την εξέγερση στο Καπιτώλιο.
Αλλά κάποιοι επιχειρηματίες στήριξαν τον Τραμπ, όπως οι φίλοι του στη Μέση Ανατολή.
«Θα ήθελα να καλωσορίσω την ευκαιρία να επεκτείνουμε τη συνεργασία μας», είπε ο Χουσέιν Σατζουάνι, επικεφαλής της DAMAC Properties, του αναδόχου για το γήπεδο γκολφ του Τραμπ στο Ντουμπάι που άνοιξε το 2017, μία εβδομάδα μετά την εξέγερση της 6ης Ιανουαρίου.
Σύντομα, οντότητες στην περιοχή προσέφεραν νέες ευκαιρίες στην οικογένεια Τραμπ.
Αφού η PGA ακύρωσε το τουρνουά στο γήπεδο γκολφ του Τραμπ στο Νιου Τζέρσι, ο Τραμπ συνεργάστηκε με το LIV Golf, μια νέα επαγγελματική γκολφ διοργάνωση που υποστηρίζεται από τη Σαουδική Αραβία. Η οργάνωση φιλοξενεί κάποια από τα τουρνουά της σε ιδιοκτησίες του Τραμπ, περιλαμβανομένου ενός τον Απρίλιο.
Τα τελευταία χρόνια, το ταμείο εθνικού πλούτου της Σαουδικής Αραβίας, υπό την ηγεσία του πρίγκιπα Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, ευρύτερα γνωστού ως MBS, επένδυσε 2 δισεκατομμύρια δολάρια σε μια ιδιωτική επενδυτική εταιρεία που ξεκίνησε ο γαμπρός του Τραμπ, Τζάρεντ Κούσνερ. Ο Κούσνερ και ο MBS ανέπτυξαν στενές προσωπικές σχέσεις, όταν ο Κούσνερ υπηρέτησε ως σύμβουλος του Τραμπ κατά την πρώτη του θητεία. Παρά το γεγονός ότι ο Κούσνερ δήλωσε ότι δεν θα επιστρέψει στον Λευκό Οίκο, πολλοί αξιωματούχοι του Τραμπ και άτομα κοντά στον Κούσνερ λένε ότι ο ίδιος συμβουλεύει ανεπίσημα αξιωματούχους των ΗΠΑ για διαπραγματεύσεις με Άραβες ηγέτες, όπως ανέφερε το CNN την Παρασκευή.
Το 2022, η τουριστική αρχή της γειτονικής χώρας, του Ομάν, συνεργάστηκε για την κατασκευή ενός θέρετρου με το όνομα «Trump», το οποίο περιλαμβάνει βίλες και γήπεδο γκολφ κοντά στην πρωτεύουσα Μουσκάτ. Το περασμένο καλοκαίρι, οι Έρικ Τραμπ και Ντόναλντ Τραμπ Τζούνιορ γιόρτασαν την έναρξη της κοινής επιχείρησης με δείπνο με τον διάδοχο του θρόνου του Ομάν κοντά σε σκηνή που έφερε τη φράση «Η Απόλυτη Κίνηση Εξουσίας».
Ενώ αυτές οι συμφωνίες πραγματοποιήθηκαν κατά την περίοδο που ο Τραμπ ήταν εκτός Λευκού Οίκου, η επέκταση της επιχείρησής του στην περιοχή φαίνεται να έχει ενισχυθεί μετά τη νίκη του στις εκλογές του Νοεμβρίου.
Η Dar Global, η εταιρεία ακινήτων που αναπτύσσει το έργο στο Ομάν, καθώς και άλλοι πύργοι με το όνομα «Trump» που ανακοινώθηκαν πριν από τις εκλογές, έχει προωθήσει σχέδια για δύο επιπλέον έργα στην πρωτεύουσα Ριάντ της Σαουδικής Αραβίας και το γήπεδο γκολφ στο Κατάρ. Η μητρική εταιρεία της Dar Global, η οποία εδρεύει στο Ριάντ, έχει δεσμευτεί να προωθήσει το φιλόδοξο σχέδιο του διαδόχου του θρόνου, Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν (MBS), για τον εκσυγχρονισμό της οικονομίας της Σαουδικής Αραβίας.
«Μην σταματήσετε να πιστεύετε στη μάρκα Trump», δήλωσε ο CEO της Dar Global, Ζιάτ Ελ Τσαάρ, σε ομιλία που δημοσιεύθηκε διαδικτυακά αυτόν τον μήνα, στην οποία επαίνεσε ένα από τα έργα που προγραμματίζονται για το Ντουμπάι.
Στην ίδια εκδήλωση, ο Έρικ Τραμπ ανέφερε πως η οργάνωσή του έχει πραγματοποιήσει «τόσο πολλά έργα» με την Dar Global και πρόσθεσε: «Δεν θα αποκαλύψω καμία είδηση, αλλά νομίζω ότι υπάρχουν μερικά ακόμα που έρχονται». Παράλληλα, συνεχάρη τα κράτη του Κόλπου για τις πολιτικές τους που ευνοούν την ανάπτυξη και απορρίπτουν αυτό που έχει αποκαλέσει «κουλτούρα της ακύρωσης».
Την Κυριακή, ο πρόεδρος Τραμπ έγραψε σε ανάρτησή του στο Truth Social ότι η κυβέρνηση του θα αποδεχτεί αεροπλάνο για να αντικαταστήσει το Air Force One ως «ΔΩΡΟ, ΔΩΡΕΑΝ». Δύο άτομα που είναι γνώστες της συμφωνίας δήλωσαν στο CNN ότι το 747-8 προέρχεται από τη βασιλική οικογένεια του Κατάρ. Ωστόσο, επίσημο πρόσωπο του Κατάρ ανέφερε ότι το αεροπλάνο θα γίνει δωρεά από το υπουργείο Άμυνας της χώρας προς το Πεντάγωνο, το οποίο θα το εξοπλίσει με τα κατάλληλα χαρακτηριστικά ασφαλείας για χρήση από τον πρόεδρο. Το αεροπλάνο θα δοθεί ως δώρο στην προεδρική βιβλιοθήκη του Τραμπ μετά την αποχώρησή του από το αξίωμα, ανέφερε άτομο που γνωρίζει το ζήτημα.
Επιπλέον, εταιρείες στην περιοχή έχουν ενισχύσει την εταιρεία κρυπτονομισμάτων του Τραμπ, την World Liberty Financial. Η DWF Labs, με έδρα τα ΗΑΕ, ανακοίνωσε τον Απρίλιο την αγορά 25 εκατομμυρίων δολαρίων σε κρυπτονομίσματα της εταιρείας του. Η MGX, μια επενδυτική εταιρεία που υποστηρίζεται από τα Εμιράτα, συμφώνησε να χρησιμοποιήσει ένα κρυπτονόμισμα που κυκλοφόρησε η εταιρεία του για μια επένδυση 2 δισεκατομμυρίων δολαρίων, στην πλατφόρμα κρυπτονομισμάτων Binance, σύμφωνα με ανακοίνωση του συνιδρυτή της World Liberty, Ζακ Γουίτκοφ, του οποίου ο πατέρας είναι ειδικός απεσταλμένος του Τραμπ στη Μέση Ανατολή. Ο πρόεδρος της MGX είναι ο αναπληρωτής ηγέτης του Άμπου Ντάμπι και σύμβουλος εθνικής ασφάλειας των ΗΑΕ.
Η ανακοίνωση αυτή από τον Γουίτκοφ προκάλεσε τις αντιδράσεις των Δημοκρατικών γερουσιαστών, Τζέφρι Μέρκλι και Ελίζαμπεθ Γουόρεν, οι οποίοι ζήτησαν από το Γραφείο Ηθικής της Κυβέρνησης των ΗΠΑ να ερευνήσει τη συμφωνία, η οποία, όπως δήλωσαν, θα μπορούσε να «οδηγήσει την κυβέρνησή μας σε ένα ανησυχητικό βαθμό ξένης επιρροής και στη δυνατότητα ενός ανταλλάγματος που θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο την εθνική ασφάλεια», σύμφωνα με επιστολή τους που εστάλη την περασμένη εβδομάδα.
«Αυτά τα κράτη του Κόλπου προσπαθούν πολύ ενεργά να ενισχύσουν τη θέση τους στον κόσμο και το γεγονός ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ κάνει επιχειρήσεις στη χώρα τους προσδίδει πολύ σημαντικό σεβασμό», δήλωσε ο Νόα Μπουκμπάιντερ, πρόεδρος της οργάνωσης Πολιτών για Υπευθυνότητα και Ηθική στην Ουάσιγκτον. «Μπορεί να είναι μια νίκη και για αυτές τις χώρες του Κόλπου και για τον πρόεδρο και τις επιχειρήσεις του, αλλά δεν είναι σαφές ότι είναι νίκη για τον αμερικανικό λαό», συμπλήρωσε.
«Αυτή είναι μια πολύ ευαίσθητη περιοχή του κόσμου, όπου πρέπει να ληφθούν πολύ σημαντικές αποφάσεις σχετικά με το πού να αναπτυχθεί ο στρατός, πώς να συμμετάσχουμε σε ειρηνικές διαπραγματεύσεις και για οικονομικές συμφωνίες», πρόσθεσε ο Μπουκμπάιντερ. «Θέλει κανείς ο πρόεδρος να παίρνει αποφάσεις με βάση το συμφέρον του αμερικανικού λαού… όχι με βάση το τι θα βοηθήσει περισσότερο τις επιχειρήσεις του», συμπλήρωσε.
«Πραγματικός κίνδυνος»
Οι Αμερικανοί πρόεδροι συνήθως επισκέπτονται έναν από τους στενότερους συμμάχους της χώρας τους κατά το πρώτο τους σημαντικό ταξίδι στο εξωτερικό. Από το 1945, οι περισσότεροι πρόεδροι έχουν ταξιδέψει στο Μεξικό, τον Καναδά ή το Ηνωμένο Βασίλειο, σύμφωνα με το Υπουργείο Εξωτερικών. Όχι όμως ο Τραμπ.
Το 2017, ο νεοεκλεγείς πρόεδρος ταξίδεψε στη Σαουδική Αραβία, όπου τον υποδέχθηκαν με έναν πολυτελή εορτασμό. Στη συνέχεια, υπέγραψε συμφωνία πώλησης όπλων με τον βασιλιά Σαλμάν μπιν Αμπντουλαζίζ Αλ Σαούντ. Παρά το γεγονός ότι ο Τραμπ ταξίδεψε στην Ιταλία για την κηδεία του πάπα τον περασμένο μήνα, το πρώτο επίσημο προεδρικό του ταξίδι κατά τη διάρκεια της δεύτερης θητείας του είναι και πάλι στη Σαουδική Αραβία.
Η σχέση ΗΠΑ – Σαουδικής Αραβίας είναι μακροχρόνια και επικεντρώνεται κυρίως σε ένα κοινό συμφέρον: το πετρέλαιο. Ωστόσο, η σχέση του Τραμπ με τη Σαουδική Αραβία ήταν ιδιαίτερα στενή κατά την πρώτη του θητεία και το βασίλειο, το οποίο έχει αντιμετωπίσει κατηγορίες για παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ωφελήθηκε. Όταν ο δημοσιογράφος Τζαμάλ Κασόγκι, ένας Σαουδάραβας αντιφρονούντας και Αμερικανός κάτοικος, σκοτώθηκε και διαμελίστηκε σε σαουδαραβικό προξενείο στην Τουρκία, αφού επέκρινε το βασίλειο, η Κεντρική Υπηρεσία Πληροφοριών των ΗΠΑ ανέφερε ότι ο διάδοχος του θρόνου ήταν πίσω από τη δολοφονία. Ο Τραμπ αμφισβήτησε το συμπέρασμα της κυβέρνησής του.
«Μπορεί να είναι αλήθεια ότι ο διάδοχος του θρόνου γνώριζε για αυτό το τραγικό γεγονός, ίσως το ήξερε και ίσως όχι!» έγραψε ο Τραμπ σε δήλωσή του. Ο διάδοχος του θρόνου έχει αρνηθεί οποιαδήποτε ανάμειξη στη δολοφονία του Κασόγκι.
Ο Μπεν Φρίμαν, ο οποίος διευθύνει πρόγραμμα εξωτερικής πολιτικής στο Quincy Institute for Responsible Statecraft, επεσήμανε ότι η γεωπολιτική της περιοχής είναι εξαιρετικά περίπλοκη και ότι τα κράτη του Κόλπου έχουν πάγιες θέσεις εξωτερικής πολιτικής που δεν συμπίπτουν με αυτές των ΗΠΑ. Πρόσθεσε ότι οι επιπλέον συμφωνίες στην περιοχή, ανάλογα με τις λεπτομέρειες, θα μπορούσαν να δημιουργήσουν κινδύνους για τη φήμη των ΗΠΑ και να υπονομεύσουν την εθνική ασφάλεια.
«Φαίνεται να υπάρχει μια ανταλλαγή, όπου το σαουδαραβικό καθεστώς, ειδικά, κάνει επενδύσεις στον Τραμπ… και η Σαουδική Αραβία είναι ο πρώτος προορισμός του επίσημου ταξιδιού του προέδρου στο εξωτερικό», δήλωσε ο Φρίμαν. «Υπάρχει πραγματικός κίνδυνος το προσωπικό συμφέρον να υπερτερεί του εθνικού συμφέροντος», τονίζει.
