Boeing: Η μεγαλύτερη κρίση στα χρονικά της εταιρείας

Σχεδόν ένα χρόνο μετά αφότου ξεκίνησε, η κρίση στη Boeing συνεχίζει. Τα ελαττωματικά 737 Max συνεχίζουν να είναι καθηλωμένα από τον Μάρτιο του 2019, μετά από δύο θανατηφόρες συντριβές σε διάστημα μόλις 5 μηνών -της πτήσης 310 των αερογραμμών Lion Air τις 29 Οκτωβρίου του 2018 στην Ινδονησία και της πτήσης 302 της Ethiopian Airlines Flight στις 10 Μαρτίου του 2019 στην Αιθιοπία- που κόστισαν την ζωή σε 346 άτομα, επιβαρύνοντας οικονομικά την εταιρεία κάθε μέρα όλο και περισσότερο.

Ήταν το 2011 όταν ανακοινώθηκε το νέο 737 Max, ένα αεροπλάνο που χαρακτηρίστηκε ως η επόμενη γενιά του πιο επιτυχημένου μοντέλου της εταιρείας, το οποίο δόθηκε στην κυκλοφορία το 2017. Με νέους κινητήρες αποδοτικότερου καυσίμου και ενημερωμένες αεροηλεκτρονικές καμπίνες, θα είχε μεγαλύτερη εμβέλεια, χαμηλότερο λειτουργικό κόστος και αρκετά κοινά με τα προηγούμενα μοντέλα, ώστε οι πιλότοι να μπορούν εύκολα να το χειριστούν χωρίς επιπλέον εκπαίδευση.

Ωστόσο, δύο θανατηφόρα ατυχήματα σε διάστημα 5 μηνών -δε θα έπρεπε να συμβούν σε ένα σύγχρονο τζετ- στα οποία σκοτώθηκαν συνολικά 346 άτομα, γέννησαν διάφορα ερωτηματικά σχετικά με τον σχεδιασμό και τα χαρακτηριστικά του αεροσκάφους. Έτσι, από τις 19 Μαρτίου του 2019 τα 737 Max βρίσκονται καθηλωμένα σε όλο τον κόσμο με την Boeing να εργάζεται νυχθημερόν προκειμένου να διορθώσει αυτό που φαίνεται να αποτελεί βασικό ελάττωμα του αεροσκάφους.

387 ελαττωματικά 737 Max βρίσκονται καθηλωμένα για ένα χρόνο

Τον Νοέμβριο του 2018, μια εβδομάδα μετά το πρώτο ατύχημα, η Boeing και η Ομοσπονδιακή Διοίκηση Αεροπορίας των ΗΠΑ (FAA) έστειλαν στις αεροπορικές εταιρείες ενημερωμένες διαδικασίες για τα πληρώματα, προκειμένου να απενεργοποιούν το MCAS εάν αυτό δεν λειτουργούσε.

Και οι δύο συντριβές συνδέθηκαν με ένα νέο λογισμικό ελέγχου πτήσης γνωστό ως MCAS, το οποίο δυσλειτουργούσε και στις δύο πτήσεις. Ένα σύστημα, το οποίο η κατασκευαστική εταιρεία είχε παραλείψει να αναφέρει πώς απενεργοποείται τόσο στα εγχειρίδια πληρώματος, όσο και κατά την διάρκεια εκπαίδευσης των πιλότων.

Όπως διαπιστώθηκε, εκ των υστέρων, μάλιστα, κάποιοι από τους πιλότους δεν γνώριζαν πλήρως το νέο σύστημα, μια από τις εκπλήξεις που ανακαλύφηκαν τους τελευταίους μήνες και έναν από τους λόγους που η Boeing προτείνει, τώρα πια, πλήρη εκπαίδευση σε προσομοιωτές για όλους τους πιλότους που κυβερνούν αεροσκάφη Max.

Στις 11 Μαρτίου του 2019 η Διοίκηση Πολιτικής Αεροπορίας της Κίνας διέταξε την πρώτη καθήλωση του συγκεκριμένου αεροσκάφους σε εθνικό επίπεδο, ακολουθούμενη από άλλες ρυθμιστικές αρχές σε μικρό χρονικό διάστημα. Η FAA επιβεβαίωσε δημοσίως την αξιοπλοΐα του αεροπλάνου στις 11 Μαρτίου και στις 13 του ίδιου μήνα τα καθήλωσε όλα, καθώς έλαβε αποδεικτικά στοιχεία για ομοιότητες των δύο ατυχημάτων. Μέχρι τις 18 Μαρτίου συνολικά 387 αεροπλάνα τύπου 737 Max καθηλώθηκαν παγκοσμίως, τα οποία εξυπηρετούσαν 8.600 πτήσεις κάθε εβδομάδα για λογαριασμό 59 αεροπορικών εταιρειών. Η Boeing αν και ανέστειλε τις παραδόσεις Max σε αεροπορικές εταιρείες, παρήγαγε επιπλέον 400 αεροσκάφη του ίδιου τύπου πριν σταματήσει την κατασκευή τους τον Ιανουάριο του 2020.

Αεροπλάνα βρίσκονται στις αποθήκες

Τα καθηλωμένα αεροσκάφη της Boeing, όπως αυτό ήταν αναμενόμενο, είχε μεγάλη οικονομική επίδραση τόσο στην εταιρεία, όσο και στην εθνική οικονομία των Ηνωμένων Πολιτειών (τον Ιανουάριο του 2020 ο Στίβεν Μνούσιν, ο Αμερικανός υπουργός Οικονομικών, υπολόγισε ότι η κρίση στην Boeing μπορεί να επηρεάσει κατά μισή ποσοστιαία μονάδα την αμερικανική οικονομική ανάπτυξη του 2020).

Καμία αεροπορική εταιρεία δεν παρέλαβε τον συγκεκριμένο τύπο αεροσκάφους όσο αυτά βρισκόντουσαν καθηλωμένα, ενώ η Boeing επιβράδυνε την παραγωγή τους σε 42 αεροσκάφη το μήνα μέχρι τον Ιανουάριο του 2020, όποτε και σταμάτησε η παραγωγή τους εντελώς, μέχρι να εγκριθεί εκ νέου από τις ρυθμιστικές αρχές το 737 Max.

Με τα 400 περίπου 737 Max να βρίσκονται στις αποθήκες της μέχρι οι αρχές να άρουν την καθήλωση του μοντέλου, το συγκεκριμένο αεροπλάνο δεν φαίνεται να επιστρέφει στους αιθέρες νωρίτερα από τα τέλη του καλοκαιριού και τις αρχές του φθινοπώρου, αναφέρει δημοσίευμα της Wall Street Journal, καθώς η Ομοσπονδιακή Διοίκηση Αεροπορίας των ΗΠΑ επανεξετάζει τις διορθώσεις του λογισμικού, ενώ οι ταξιδιωτικές απαγορεύσεις λόγω κορονοϊού εμποδίζουν τις προσπάθειες συνεργασίας με διεθνείς πιλότους και ρυθμιστές.

Η Boeing υπέφερε άμεσα μέσω αυξημένου κόστους, απώλειας πωλήσεων και εσόδων, απώλειας φήμης, δικαστικών διαφορών, αποζημιώσεων πελατών, μειωμένης πιστοληπτικής ικανότητας και μειωμένης αξίας αποθεμάτων. Τον Ιανουάριο του 2020 η εταιρεία υπολόγισε απώλεια 18,4 δισεκατομμυρίων δολαρίων για το 2019, ενώ ανέφερε 183 ακυρωμένες παραγγελίες Max.

Σαν να μην έφταναν όλα αυτά, τον Φεβρουάριο του 2020 η πανδημία του κορονοϊού που έπληξε όλο τον κόσμο και οι ακόλουθες ταξιδιωτικές απαγορεύσεις δημιούργησαν περαιτέρω αβεβαιότητα και επιπλοκές στην Boeing. Έτσι, τον Μάρτιο του 2020, οι ειδήσεις ότι η Boeing ζητούσε διάσωση 60 δισεκατομμυρίων δολαρίων προκάλεσε απότομη πτώση στην τιμή της μετοχής της η οποία τον Απρίλιο άγγιζε τα 134 δολάρια, χάνοντας πάνω από τα δύο τρίτα της αξίας της από τις αρχές Μαρτίου του 2019 λίγο πριν την καθήλωση των 737 max αναφέρει το Reuters στις 22 Απριλίου -μια τιμή που είχε να σημειώσει από την εποχή της παγκόσμιας οικονομικής ύφεσης το 2008-2009.

Δεν είναι λίγοι, μάλιστα, εκείνοι οι αναλυτές που προβλέπουν ότι η Boeing θα ακολουθήσει τα βήματα του βασικού ανταγωνιστή της, της Airbus, η οποία σύμφωνα με το Reuters μελετά σενάρια μείωσης της παραγωγής κατά 50%. Τι σημαίνει αυτό πρακτικά για την αμερικανική εταιρεία; Περικοπές και απολύσεις, καθώς και μείωση τη παραγωγής των 787 έως και 6 ανά μήνα.

Εκτεταμένο ήταν το πλήγμα και στις παρακείμενες δραστηριότητες της εταιρείας -παροχή εξαρτημάτων αεροσκαφών και προσομοιωτών πτήσεων, εκπαίδευσης πληρώματος, αγορά ανταλλακτικών και αεροπορική ασφάλιση.

Η μήνυση για άρνηση επιστροφής προκαταβολής ακυρωμένης παραγγελίας 737 max αξίας 336 εκατομμυρίων δολαρίων

Τον Απρίλιο του 2020, σύμφωνα με το Reuters, ακόμη ένα πλήγμα έρχεται να προστεθεί στο ήδη βεβαρυμένο οικονομικό ιστορικό της εταιρείας. Εταιρεία που αγοράζει μεγάλα εμπορικά αεροσκάφη και τα μισθώνει σε αεροπορικές εταιρείες με βάση το Κουβέιτ μηνύει την Boeing για άρνηση επιστροφής προκαταβολής ύψους 336 εκατομμυρίων δολαρίων ακυρωμένης παραγγελίας 40 αεροσκαφών του προβληματικού μοντέλου 737 max.

Σε μία καταγγελία που κατατέθηκε στο ομοσπονδιακό δικαστήριο του Σικάγου, η ALAFCO Aviation Lease and Finance Co κατηγόρησε την Boeing για παράβαση της σύμβασης διατήρησης των πληρωμών, παρά το γεγονός ότι δεν ήταν σε θέση να παραδώσει τα αεροπλάνα εντός προθεσμίας ή να παράσχει ένα αναθεωρημένο πρόγραμμα παράδοσης. Η ALAFCO δήλωσε ότι ακύρωσε την παραγγελία της στις 6 Μαρτίου, λόγω αδυναμίας από πλευράς Boeing παράδοσης 9 αεροσκαφών εγκαίρως.

Ποια είναι η θρυλική εταιρεία που σήμερα βάλλεται από παντού;

Η Boeing είναι αμερικάνικη αεροδιαστημική εταιρεία, η μεγαλύτερη στον κόσμο, και η πρώτη που κατασκεύασε εμπορικά αεροπλάνα. Επίσης, αποτελεί κορυφαίο κατασκευαστή στρατιωτικών αεροσκαφών, ελικοπτέρων, διαστημικών οχημάτων και πυραύλων -μια ιδιότητα που ενισχύθηκε σημαντικά με την απόκτηση της εταιρείας αεροδιαστημικών και αμυντικών μονάδων Rockwell International Corporation το 1996 και της συγχώνευσής της με την McDonnell Douglas Corporation το 1997.

Οι στρατιωτικές δραστηριότητες της εταιρείας επικεντρώνονται στο σχεδιασμό, την κατασκευή και την υποστήριξη μαχητικών αεροσκαφών, βομβαρδιστικών, μεταφορών, ελικοπτέρων και πυραύλων. Τα προϊόντα της περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, τα F-15 Eagle, F / A-18 Hornet και Super Hornet και AV-8 Harrier κ.α.

Στον τομέα του διαστήματος και των επικοινωνιών, η Boeing ευθύνεται για την δημιουργία των οχημάτων εκτόξευσης Delta, το Inertial Upper Stage (IUS), ένα ενισχυτικό στερεών πυραύλων στο διάστημα, καθώς και πυραυλοκινητήρες για εκτοξευτές Delta και άλλα οχήματα. Συμμετέχει σε δραστηριότητες επεξεργασίας, επίγειας λειτουργίας και εκπαίδευσης για τον στόλο διαστημικού λεωφορείου των ΗΠΑ μέσω της United Space Alliance, μιας κοινοπραξίας με την Lockheed Martin Corporation, ενώ ως βασικός ανάδοχος της Εθνικής Υπηρεσίας Αεροναυτικής και Διαστήματος (NASA) για τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, η Boeing ηγείται μιας ομάδας που περιλαμβάνει τις περισσότερες μεγάλες αεροδιαστημικές εταιρείες των ΗΠΑ και εκατοντάδες μικρότερους προμηθευτές.

Η ιστορία της Boeing ξεκίνησε το 1916 όταν ο Αμερικανός βιομήχανος William E. Boeing ίδρυσε την εταιρεία Aero Products στο Σιάτλ της Ουάσινγκτον. Λίγο πριν με τον Conrad Westervelt είχαν καταφέρει να δημιουργήσουν το πρώτο υδροπλάνο, δίνοντάς του το όνομα «B&W».

Το 1917 η εταιρεία μετονομάστηκε σε Boeing Airplane Company, με τον William Boeing να σχηματίζει το Boeing Airplane & Transport Corporation το 1928. Το 1929 η εταιρεία άλλαξε και πάλι όνομα αποκαλούμενη United Aircraft and Transport Corporation παίρνοντας κάτω από την ομπρέλα της αρκετούς κατασκευαστές αεροσκαφών.

Το 1931 ο όμιλος συγχώνευσε τις τέσσερις μικρότερες αεροπορικές του εταιρείες στην United Airlines, ενώ το 1934 δημιουργήθηκε η ανάγκη η κατασκευή αεροσκαφών να γίνεται ξεχωριστά από τις αεροπορικές μεταφορές και ως εκ τούτου η Boeing Airplane Company έγινε ένας από τους τρεις οργανισμούς που προέκυψε από την διάλυση της United Airlines.

Το 1960-1970 η εταιρεία δραστηριοποιήθηκε σε διάφορες βιομηχανίες όπως τα διαστημικά ταξίδια, τα θαλάσσια σκάφη, την παραγωγή ενέργειας κ.α. Μέχρι το 2019 ανέπτυξε πάνω από 9 τοποθεσίες δραστηριότητας στις ΗΠΑ (Καλιφόρνια, Ουάσινγκτον, Τέξας, Μισούρι, Αριζόνα, Οκλαχόμα κ.α.) απασχολώντας περίπου 150.000 εργαζόμενους σε όλες τις κατηγορίες των δραστηριοτήτων της.

Η μετάβαση από την κατασκευή στρατιωτικών σε εμπορικά αεροσκάφη

Ενώ η Boeing πωλούσε με επιτυχία τα στρατιωτικά αεροσκάφη της, τα εμπορικά της προϊόντα υστερούσαν σε σχέση με εκείνα των αντιπάλων της. Έτσι, για να τους ανταγωνιστεί στην έντονη και επεκτεινόμενη παγκόσμια αγορά μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, αποφάσισε να αναπτύξει ένα αεροσκάφος, που τροφοδοτείται από turbojets, με αρκετή εμβέλεια έτσι ώστε να καταφέρει να διασχίσει τον Βόρειο Ατλαντικό.

Μετά από τον αρχικό δισταγμό εκ μέρους των αεροπορικών εταιρειών της εποχής (οι περισσότερες από τις οποίες είχαν δεσμευτεί σε δημοφιλή και λιγότερο ακριβά αεροσκάφη ανταγωνιστικών εταιρειών), το θρυλικό τετρακίνητο αεροπλάνο 707 τέθηκε σε λειτουργία για πρώτη φορά το 1958 σε μια παναμερικανική υπερατλαντική διαδρομή. Το αεροσκάφος κέρδισε γρήγορα τους επιβάτες, τόσο με τον μικρότερο χρόνο πτήσης, όσο και με την ομαλότερη διαδρομή. Πρόκειται για το μοντέλο που συνέβαλε στην επανάσταση των αεροπορικών ταξιδιών.

Το 707 ακολουθήθηκε από το 727 trijet και το 737 twinjet, τα οποία τέθηκαν σε λειτουργία το 1964 και το 1968, αντίστοιχα. Το 737 εξελίχθηκε σε μια σύγχρονη οικογένεια αεροπλάνων και στα τέλη του 20ου αιώνα είχε γίνει το πιο εμπορικό αεροσκάφος με τις μεγαλύτερες πωλήσεις στον κόσμο. Το υψηλό κόστος ανάπτυξης του 747 «Jumbo Jet», του πρώτου αεροσκάφους ευρείας ατράκτου στον κόσμο, σχεδόν ανάγκασε την Boeing να χρεοκοπήσει, αλλά, όταν το αεροσκάφος 400 θέσεων τέθηκε σε λειτουργία το 1970, επέτρεψε στις αεροπορικές εταιρείες να προσφέρουν ταξίδια μεγάλων αποστάσεων σε προσιτές τιμές, δίνοντας στη Boeing μονοπωλιακή θέση σε αυτό το τμήμα της αγοράς.