Σαν σήμερα 24 Ιουνίου: Χιλιάδες άνθρωποι αρχίζουν να χορεύουν μέχρι θανάτου – Το μυστήριο του «χορού του Αγίου Ιωάννη»

Στις 24 Ιουνίου 1374, η πόλη Άαχεν της Γερμανίας μετατράπηκε σε σκηνικό ενός από τα πιο παράξενα και τρομακτικά φαινόμενα που καταγράφηκαν ποτέ στην ευρωπαϊκή ιστορία. Εκατοντάδες άνθρωποι βγήκαν στους δρόμους και άρχισαν να χορεύουν ακατάπαυστα, με σπασμωδικές κινήσεις, χωρίς να μπορούν να σταματήσουν – μέχρι εξάντλησης, λιποθυμίας ή και θανάτου. Το φαινόμενο θα έμενε γνωστό ως χορευτική πανώλη ή «χορός του Αγίου Ιωάννη» και μέχρι σήμερα παραμένει ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια του Μεσαίωνα.

Το ξέσπασμα συνέπεσε με τη γιορτή του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή, ένα γεγονός που παραδοσιακά συνοδευόταν από λαϊκές γιορτές. Όμως, αυτή τη φορά, η γιορτή εξελίχθηκε σε μαζική υστερία. Οι κάτοικοι του Άαχεν περιγράφονται να χορεύουν μανιασμένα, να ουρλιάζουν, να κλαίνε ή να γελούν, χωρίς να δείχνουν σημάδια πόνου ή συναίσθησης. Κάποιοι έβγαζαν αφρούς από το στόμα, άλλοι τραυματίζονταν σοβαρά ή υπέκυπταν σε καρδιακές προσβολές και εγκεφαλικά επεισόδια. Κι όμως, όσοι κατέρρεαν, ξανασηκώνονταν και συνέχιζαν.

Το φαινόμενο δεν περιορίστηκε στο Άαχεν. Μέσα σε λίγες εβδομάδες, επεκτάθηκε σε ολόκληρη την κοιλάδα του Ρήνου: Κολωνία, Μετς, Στρασβούργο, Ολλανδία, Βέλγιο και βόρεια Γαλλία. Οι μαρτυρίες κάνουν λόγο για πλήθη εκατοντάδων ανθρώπων που χόρευαν παρά τη θέλησή τους, σαν να είχαν καταληφθεί από κάποια δύναμη.

Οι εξηγήσεις που δόθηκαν τότε, κι αυτές που προτείνονται μέχρι σήμερα, παραμένουν εικασίες.

Θεϊκή τιμωρία ή δαιμονισμός; Οι πιστοί της εποχής έβλεπαν το φαινόμενο ως σημάδι θεϊκής οργής ή κατάρας. Οργανώθηκαν εξορκισμοί, λιτανείες, παρακλήσεις σε αγίους. Αλλά τίποτα δεν φαίνεται να σταμάτησε το κύμα της αλλόκοτης αυτής μανίας.

Δηλητηρίαση από μύκητα; Μια επιστημονική θεωρία εστιάζει στην κατανάλωση μολυσμένου σίκαλης με εργοτίνη, έναν μύκητα που προκαλεί παραισθήσεις και σπασμούς – παρόμοιους με αυτούς που προκαλεί το LSD. Ωστόσο, η υπόθεση αυτή δεν εξηγεί την επιδημιολογική διάσταση του φαινομένου, ούτε το γεγονός ότι δεν υπήρχαν ταυτόχρονα επεισόδια δηλητηρίασης από τροφή.

Μαζική ψυχογενής διαταραχή; Πολλοί σύγχρονοι ιστορικοί και ψυχολόγοι θεωρούν ότι πρόκειται για συλλογική ψυχολογική αντίδραση σε ένα περιβάλλον ακραίου στρες. Ο 14ος αιώνας ήταν μια σκοτεινή εποχή: Μαύρος Θάνατος, πόλεμοι, λιμοί, κοινωνική ανασφάλεια. Το μυαλό των ανθρώπων ίσως να έσπασε συλλογικά – και το σώμα να το ακολούθησε στον χορό.

Άλλοι ερευνητές βλέπουν το φαινόμενο ως θρησκευτική ή κοινωνική τελετουργία που εκτροχιάστηκε. Μια μορφή διαφυγής, ίσως ακόμη και εξιλέωσης, για πληθυσμούς που είχαν εξαντληθεί από τον πόνο, την αρρώστια και τη φτώχεια. Κάποιοι το συγκρίνουν με εκστατικές πρακτικές που επιβίωσαν μέσα από λαϊκές παραδόσεις και τοπικές δοξασίες.

Η χορευτική υστερία του Άαχεν παραμένει ανεξήγητη, παρά τις εκατοντάδες ιστορικές αναφορές και τις απεικονίσεις σε έργα τέχνης. Το ίδιο φαινόμενο επανεμφανίστηκε το 1518 στο Στρασβούργο, και πάλι χωρίς σαφή αιτία.

Τα σημαντικότερα γεγονότα της ημέρας στην Ελλάδα και τον κόσμο

1374: Ξεσπά μαζική χορευτική υστερία στους δρόμους του Άαχεν της Γερμανίας, με εκατοντάδες ανθρώπους να χορεύουν ανεξέλεγκτα, να βιώνουν παραισθήσεις και να καταρρέουν από εξάντληση ή και θάνατο. Το φαινόμενο, γνωστό ως χορευτική πανώλη, θα εξαπλωθεί σε πολλές περιοχές της Κεντρικής Ευρώπης και παραμένει ανεξήγητο έως σήμερα.

1765: Οι Οθωμανοί αποκεφαλίζουν στην Κωνσταντινούπολη τον νεομάρτυρα Παναγιώτη τον Καισαρέα, επειδή αρνείται να εξισλαμιστεί. Το μαρτύριό του εντάσσεται στο πλαίσιο των θρησκευτικών διώξεων της εποχής και τον καθιστά σύμβολο πίστης και αντίστασης για την Ορθόδοξη Εκκλησία.

1798: Ο Ρήγας Φεραίος και επτά συνεργάτες του δολοφονούνται με στραγγαλισμό στις φυλακές του Βελιγραδίου, έπειτα από φρικτά βασανιστήρια από τις οθωμανικές αρχές. Η θυσία τους μετατρέπεται σε σύμβολο ελευθερίας και εθνικής αφύπνισης, με τον Ρήγα να παραμένει μορφή-φάρος του Νεοελληνικού Διαφωτισμού και του προεπαναστατικού αγώνα.

1821: Ιδρύεται με απόφαση των προκρίτων της Ύδρας η πρώτη Αστυνομία στην Ελλάδα.

1827: Οι Έλληνες νικούν τον στρατό του Ιμπραήμ στη Μονή Μεγάλου Σπηλαίου στα Καλάβρυτα, σε μια σημαντική νίκη της Επανάστασης.

1859: Διεξάγεται η Μάχη του Σολφερίνο, όπου οι Γάλλοι και Σαρδηνοί νικούν τους Αυστριακούς, σε μία από τις πιο αιματηρές συγκρούσεις των πολέμων για την ενοποίηση της Ιταλίας. Ο Ζαν Ανρί Ντινάν, αυτόπτης μάρτυρας των φρικαλεοτήτων και των χιλιάδων αβοήθητων τραυματιών, εμπνέεται από τη φρίκη του πεδίου της μάχης να ιδρύσει τον Ερυθρό Σταυρό και να θέσει τα θεμέλια του ανθρωπιστικού δικαίου.

1913: Η Ελλάδα και η Σερβία διαλύουν τη συμμαχία τους με τη Βουλγαρία, εξαιτίας της έντονης αμφισβήτησης των συνόρων στη Μακεδονία και τη Θράκη, που είχαν προκύψει μετά τον Α΄ Βαλκανικό Πόλεμο. Η ρήξη αυτή οδηγεί λίγες ημέρες αργότερα στην έκρηξη του Β΄ Βαλκανικού Πολέμου, με τη Βουλγαρία να στρέφεται κατά των πρώην συμμάχων της.

1916: Η Μαίρη Πίκφορντ γίνεται η πρώτη γυναίκα ηθοποιός που υπογράφει συμβόλαιο ενός εκατομμυρίου δολαρίων, κατακτώντας ιστορική πρωτιά στον κινηματογράφο και καθιερώνοντας τη θέση των γυναικών ως ισότιμων σταρ στη βιομηχανία του θεάματος.

1945: Καταστρέφεται η Γέφυρα του ποταμού Κβάι, σύμβολο της φρίκης του πολέμου και της καταναγκαστικής εργασίας αιχμαλώτων.

2008: Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων καταδικάζει την Τουρκία για τις δολοφονίες των Τάσου Ισαάκ και Σολωμού Σολωμού στη νεκρή ζώνη της Κύπρου το 1996. Επιβάλλει στην Άγκυρα να καταβάλει 80.000 ευρώ στη χήρα του Ισαάκ, 35.000 ευρώ στον πατέρα του Σολωμού, καθώς και αποζημιώσεις στους αδελφούς των θυμάτων και 12.000 ευρώ δικαστικά έξοδα. Μία απόφαση-ορόσημο για τα ανθρώπινα δικαιώματα και την κυπριακή τραγωδία.

2010: Ο υπασπιστής του υπουργού Χρυσοχοΐδη, Γιώργος Βασιλάκης, σκοτώνεται από εκρηκτικό πακέτο στο υπουργείο Προστασίας του Πολίτη.

2012: Αιματηρή συμπλοκή στον Προφήτη Ηλία Κρήτης ανήμερα του Κλήδωνα, στοιχίζει τη ζωή σε δύο άντρες. Ο 34χρονος Πρίαμος Ξυδάκης πέφτει νεκρός από τις σφαίρες 52χρονου συγχωριανού του, ενώ λίγο αργότερα χάνει τη ζωή του και ο Μανώλης Σταυρουλάκης, 64 ετών, από αδέσποτη.

2013: Ο πρώην Ιταλός πρωθυπουργός Σίλβιο Μπερλουσκόνι καταδικάζεται σε 7 χρόνια φυλάκισης για κατάχρηση εξουσίας και σεξουαλική επαφή με ανήλικη πόρνη στην πολύκροτη υπόθεση «Ρούμπι», που συγκλόνισε την ιταλική πολιτική σκηνή.

2016: Ανακοινώνεται το Brexit, με τη Μεγάλη Βρετανία να αποχωρεί από την ΕΕ μετά από δημοψήφισμα.

Γεννήσεις

Θάνατοι

Εορτολόγιο

Ερρίκος

Εθνικές Γιορτές – Επέτειοι

Διεθνής Ημέρα Γυναικών στη Διπλωματία