Με τη χρήση διατροφικών συμπληρωμάτων να αυξάνεται σταθερά, το ερώτημα παραμένει: πώς μπορεί κανείς να γνωρίζει με βεβαιότητα αν το συμπλήρωμα που λαμβάνει έχει πραγματικό αποτέλεσμα; Η απάντηση δεν είναι πάντα απλή, καθώς πολλοί παράγοντες επηρεάζουν την υγεία και την αντίδραση του οργανισμού, από τη διατροφή και τον τρόπο ζωής μέχρι τις υποκείμενες παθήσεις. Ωστόσο, οι ειδικοί προτείνουν συγκεκριμένες μεθόδους για να αξιολογήσετε με αντικειμενικά κριτήρια την αποτελεσματικότητα των συμπληρωμάτων.
Όπως εξηγεί η διατροφολόγος Isabel Smith, M.S., RDN, CDN: «Είναι κρίσιμο να ξεκινάτε τη λήψη ενός συμπληρώματος με σαφή στόχο και να γνωρίζετε από πριν τι ακριβώς θέλετε να πετύχετε». Μόλις καθοριστεί αυτός ο στόχος, τέσσερα βασικά βήματα μπορούν να βοηθήσουν στη διαπίστωση της αποτελεσματικότητας του προϊόντος.
Εντοπίστε ορατές ή αισθητές αλλαγές
Η παρακολούθηση απτών αλλαγών είναι η πρώτη ένδειξη ότι ένα συμπλήρωμα μπορεί να λειτουργεί. Όπως επισημαίνει η φαρμακοποιός Suzanne Soliman, Pharm.D., BCMAS, οι θετικές αλλαγές ενδέχεται να περιλαμβάνουν αυξημένα επίπεδα ενέργειας, λιγότερη πεπτική δυσφορία, καλύτερη ποιότητα ύπνου, βελτιωμένη διάθεση ή ενίσχυση της σωματικής απόδοσης.
Ωστόσο, οι μεταβολές δεν είναι πάντα άμεσες ή έντονες. «Πολλές φορές οι αλλαγές είναι σταδιακές και πιο διακριτικές, όπως μειωμένη εξάρτηση από φάρμακα, βελτίωση αιματολογικών δεικτών ή αλλαγές στην όρεξη και την αντοχή στο στρες», εξηγεί η ίδια. Σημαντική είναι και η επίγνωση του placebo effect. Η Soliman τονίζει ότι τα υποκειμενικά οφέλη μπορεί να οφείλονται όχι στο ίδιο το συμπλήρωμα, αλλά στην ψυχολογική προσδοκία ότι θα υπάρξει βελτίωση. Γι’ αυτό προτείνει μια δοκιμαστική περίοδο με συνέπεια στη διατροφή, την άσκηση και τη ρουτίνα, ώστε να διαπιστωθεί αν οι αλλαγές σχετίζονται πράγματι με το συμπλήρωμα.
Λάβετε υπόψη τον χρόνο αντίδρασης του οργανισμού
Η υπομονή είναι ουσιώδης παράγοντας στην αξιολόγηση της δράσης ενός συμπληρώματος. «Ο χρόνος που απαιτείται για να φανεί αποτέλεσμα εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως το είδος του συμπληρώματος, η διατροφική κατάσταση του ατόμου, η δοσολογία, η συχνότητα λήψης και η γενική υγεία του οργανισμού», εξηγεί η Soliman.
Συγκεκριμένα, κάποιοι μπορεί να παρατηρήσουν μικρές αλλαγές μέσα σε 2 έως 4 εβδομάδες, ενώ άλλοι μπορεί να χρειαστούν 1 έως 3 μήνες για πιο εμφανή αποτελέσματα, ειδικά όταν πρόκειται για τη διόρθωση ελλείψεων. Σε περιπτώσεις χρόνιων παθήσεων ή μακροπρόθεσμων στόχων, ορατά αποτελέσματα μπορεί να προκύψουν μετά από 3 έως 6 μήνες ή και περισσότερο.
Για παράδειγμα, η αποκατάσταση χαμηλών επιπέδων βιταμίνης D ή σιδήρου ενδέχεται να χρειαστεί εκτεταμένη χρήση, ανάλογα με τη βαρύτητα της ανεπάρκειας.
Ελέγξτε την πρόοδο με εργαστηριακές εξετάσεις
Η πλέον αντικειμενική μέθοδος για να επιβεβαιωθεί η αποτελεσματικότητα ενός συμπληρώματος είναι μέσω ειδικών εξετάσεων. «Οι εργαστηριακές αναλύσεις μπορούν να αποκαλύψουν εάν τα επίπεδα των θρεπτικών συστατικών έχουν πράγματι βελτιωθεί», σημειώνει η Soliman.
Ο γιατρός μπορεί να ζητήσει εξετάσεις αίματος ή πάνελ για να μετρήσει σχετικούς δείκτες. Σύμφωνα με την ειδικό, οι πιο συνηθισμένοι δείκτες περιλαμβάνουν:
- Βιταμίνη D: Μέτρηση επιπέδων 25-υδροξυβιταμίνης D
- Βιταμίνη B12 και φυλλικό οξύ: Έλεγχος των επιπέδων στον ορό και του μεθυλομαλονικού οξέος
- Σίδηρος: Φερριτίνη ορού, σίδηρος ορού, TIBC (ολική ικανότητα δέσμευσης σιδήρου), κορεσμός τρανσφερίνης
- Ωμέγα-3 λιπαρά οξέα: Δείκτης EPA/DHA στα ερυθρά αιμοσφαίρια
- Βιταμίνη C και Ε: Επίπεδα στον ορό
- Ασβέστιο και μαγνήσιο: Μέτρηση ασβεστίου (ολικού και ιονισμένου) και μαγνησίου ορού
Η αξιολόγηση μέσω αυτών των εξετάσεων παρέχει αποδείξεις πέρα από τις υποκειμενικές αισθήσεις και συμβάλλει σε εξατομικευμένες παρεμβάσεις από επαγγελματίες υγείας.
Θέστε ρεαλιστικές προσδοκίες και επικοινωνήστε με τον γιατρό σας
Η Soliman επισημαίνει ότι η εξατομίκευση είναι καθοριστική. Ο κάθε οργανισμός αντιδρά διαφορετικά και το αποτέλεσμα ενός συμπληρώματος εξαρτάται από την ακριβή κατάσταση υγείας. Επομένως, είναι σημαντικό να συζητήσετε με τον γιατρό σας όχι μόνο ποιο συμπλήρωμα είναι κατάλληλο, αλλά και πόσος χρόνος θα χρειαστεί για να δείτε αποτελέσματα.
Η λήψη συμπληρωμάτων χωρίς στόχο και καθοδήγηση ενδέχεται να μην αποφέρει τα προσδοκώμενα οφέλη. Με τη βοήθεια ειδικών και τη χρήση αντικειμενικών εργαλείων αξιολόγησης (όπως η παρακολούθηση σωματικών συμπτωμάτων και οι εργαστηριακές εξετάσεις) μπορείτε να διαπιστώσετε εάν το προϊόν που λαμβάνετε λειτουργεί πραγματικά. Οι ειδικοί τονίζουν πως η υπομονή, η συνέπεια και η ρεαλιστική προσδοκία είναι το κλειδί για ασφαλή και αποδοτική χρήση των συμπληρωμάτων.
