Η φλεγμονή είναι η ανοσολογική απόκριση του σώματος σε λοίμωξη ή τραυματισμό. Ουσιαστικά, χρειαζόμαστε τη φλεγμονή για να βοηθήσουμε το σώμα μας να επουλωθεί και να αναγεννηθεί.

Ωστόσο υπάρχει ένας σημαντικός διαχωρισμός: Υπάρχει η φλεγμονή που είναι φυσιολογική ως απόκριση του οργανισμού, αλλά υπάρχει και η φλεγμονή που μπορεί να αποτελεί ένδειξη για μεγαλύτερα προβλήματα υγείας. Γι’ αυτό, όπως σημειώνεται σε δημοσίευμα του Goodhousekeeping, είναι σημαντικό να γνωρίζετε τα σημάδια της φλεγμονής και πώς να την αντιμετωπίσετε.

Τύποι φλεγμονής

Η φλεγμονή γενικά χωρίζεται σε δύο κατηγορίες:

Οξεία φλεγμονή: Είναι πιο έντονη αλλά προσωρινή και υποχωρεί από μόνη της. Μπορεί να διαρκέσει μερικές ημέρες έως και κάποιες εβδομάδες, όπως στην περίπτωση ενός κοινού κρυολογήματος ή ενός τραυματισμένου αστράγαλου.

Χρόνια φλεγμονή: Είναι συνήθως λιγότερο έντονη, αλλά είναι επίμονη και δεν υποχωρεί. Μπορεί να προκύψει από μακροχρόνια λοίμωξη, έκθεση σε χημικές ή ρυπογόνες ουσίες, κάποιο αυτοάνοσο νόσημα, γενετικές ανωμαλίες, κακή διατροφή ή γήρανση. Όταν η φλεγμονή επιμένει για μεγάλο χρονικό διάστημα, μήνες ή και χρόνια, εκτός του ότι επηρεάζει την ποιότητα ζωής, μπορεί να συμβάλει και σε άλλα σημαντικά προβλήματα υγείας, συμπεριλαμβανομένου και του καρκίνου.

Σημάδια φλεγμονής που δεν πρέπει να αγνοήσετε

  • Οίδημα: εξόγκωμα ή διευρυμένη περιοχή
  • Ερυθρότητα: εμφανίζεται όταν διαστέλλονται τα αιμοφόρα αγγεία
  • Θερμότητα: η πληγείσα περιοχή είναι πιο ζεστή όταν την αγγίζετε
  • Πόνος: μπορεί να είναι σταθερός ή μόνο όταν αγγίζετε την περιοχή
  • Απώλεια λειτουργικότητας: δυσκολία στην κίνηση μιας άρθρωσης, μόλυνση στους πνεύμονες, αδυναμία κίνησης

Ωστόσο, η χρόνια φλεγμονή δεν γίνεται πάντα εύκολα αισθητή και αποτελεί τη βάση της ανάπτυξης πολλών σοβαρών ασθενειών, οι οποίες εξελίσσονται σταδιακά, όπως οι καρδιαγγειακές παθήσεις, το μεταβολικό σύνδρομο, η αρθρίτιδα ή η νόσος του Αλτσχάιμερ.

Η χρόνια φλεγμονή μπορεί να εντοπιστεί από τον έλεγχο των επιπέδων της C-αντιδρώσας πρωτεΐνης, του ινωδογόνου ή των κυκλοφορούντων αντισωμάτων στο αίμα, καθώς και από αιμοληψία (CBC) που μετρά την ποσότητα κάθε τύπου κυττάρου στο αίμα σας.

Θεραπεία

Η θεραπεία εξαρτάται από τη βασική αιτία της φλεγμονής. Στην οξεία φλεγμονή η αντιμετώπιση εστιάζει στην υποκείμενη μόλυνση ή τον τραυματισμό. Στη χρόνια φλεγμονή απαιτείται θεραπεία των υποκείμενων χρόνιων παθήσεων. Ορισμένες θεραπείες φλεγμονών είναι:

Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ)
Η ιβουπροφαίνη ή η ασπιρίνη μπορούν να βοηθήσουν, αλλά δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται μακροπρόθεσμα καθώς μπορεί να οδηγήσουν σε δυσπεψία, έλκος στομάχου και προβλήματα στο συκώτι ή στα νεφρά.

Αναστολείς ισταμίνης
Περιορίζουν την παραγωγή ισταμίνης, της ουσίας που προκαλεί αγγειοδιαστολή και στρατολόγηση λευκοκυττάρων που συμβάλλουν στο πρήξιμο, τον κνησμό και την παραγωγή βλέννας σε αλλεργικές αντιδράσεις.

Στεροειδή φάρμακα όπως τα κορτικοστεροειδή (δεξαμεθαζόνη)
Είναι σημαντικά για βραχυπρόθεσμη χρήση σε σοβαρές φλεγμονές, αλλά συνήθως δεν συνταγογραφούνται για μακροχρόνια χρήση, καθώς καταστρέφουν την ανοσολογική απόκριση.

Βιολογικά φάρμακα
Πρόκειται για αντισώματα που στοχεύουν και αποκλείουν κυτοκίνες, τα εργαλεία επικοινωνίας δηλαδή μεταξύ των κυττάρων του ανοσοποιητικού συστήματος. Το κόστος και το όφελος θα πρέπει να αξιολογούνται προσεκτικά, καθώς έχουν σοβαρές παρενέργειες, όπως αυξημένο κίνδυνο λοιμώξεων. Άλλα φάρμακα όπως η μετφορμίνη και οι στατίνες μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν για την αντιμετώπιση φλεγμονών σε συγκεκριμένες περιπτώσεις.

Συμπληρώματα
Οι βιταμίνες Α, C και D, αλλά και μια σειρά από τροφές, όπως το ιχθυέλαιο, ο κουρκουμάς, το σκόρδο και το τζίντζερ έχουν αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες. Διαβάστε εδώ για τα 13 αντιφλεγμονώδη τρόφιμα που βοηθούν στη διατήρηση της καλής υγείας.

Πρόληψη

Η πρόληψη αφορά στη μείωση των πιθανοτήτων εμφάνισης χρόνιων φλεγμονών. Για αρχή η διακοπή του καπνίσματος και η αποφυγή ρύπων είναι δύο πολύ σημαντικά βήματα. Επιπλέον μπορείτε να προχωρήσετε σε κάποιες αλλαγές στη διατροφή σας.

Οι επεξεργασμένοι υδατάνθρακες, η ζάχαρη και τα ωμέγα-6 λιπαρά οξέα είναι μερικά τρόφιμα που συμβάλλουν στη φλεγμονή, ενώ τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα (που βρίσκονται στα ψάρια και σε ορισμένους σπόρους) την περιορίζουν. Η τακτική άσκηση μπορεί επίσης να βοηθήσει.

Πότε να δείτε γιατρό

Για χρόνια φλεγμονή, θα πρέπει να αναζητήσετε ιατρική βοήθεια όταν έχετε μακροχρόνιο πόνο ή δυσφορία στις αρθρώσεις, τους μυς, το στομάχι σας ή εάν αντιμετωπίζετε προβλήματα παλινδρόμησης. Εάν επίσης έχετε ανεξήγητη απώλεια βάρους, αύξηση βάρους ή παχυσαρκία μαζί με οποιασδήποτε διαταραχή της διάθεσης, διαταραχή ύπνου ή επίμονη κόπωση.