Τον τελευταίο χρόνο, τα γιλέκα με βάρος έχουν καθιερωθεί στον χώρο του fitness, ιδιαίτερα για γυναίκες μέσης ηλικίας. Η αγορά τους εκτοξεύεται, καθώς πολλοί influencers τα προωθούν σε social media και παρουσιάζονται ως το «μυστικό» για δυνατότερα κόκαλα, περισσότερη δύναμη και υγιή γήρανση.
Όμως, πίσω από τη μόδα και την εμπορική προώθηση γεννιέται το ουσιαστικό ερώτημα: πόσο βοηθούν πραγματικά τα γιλέκα με βάρος; Ειδικοί στη γυμναστική και την επιστήμη της άσκησης εξηγούν στους New York Times τα δεδομένα των ερευνών.
Μπορούν τα γιλέκα με βάρος να βελτιώσουν την υγεία των οστών;
Για τις γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση, η διατήρηση της υγείας των οστών είναι ζωτικής σημασίας ώστε να κινούνται άνετα στην καθημερινότητά τους, στο παρόν αλλά και στο μέλλον.
Η οστική πυκνότητα μειώνεται απότομα μέσα σε πέντε έως επτά χρόνια μετά την εμμηνόπαυση, και οι μισές γυναίκες άνω των 50 ετών, σύμφωνα με τις έρευνες, θα έχουν έναν τραυματισμό λόγω οστεοπόρωσης. Ένα μεγάλο σύνολο ερευνητικών δεδομένων δείχνει ότι η άσκηση μπορεί πράγματι να βοηθήσει στην ενδυνάμωση των οστών.
Αν και θεωρητικά το να φοράει κανείς γιλέκο με βάρος θα μπορούσε να δυναμώσει τα οστά προσθέτοντας περισσότερη φόρτιση, η έρευνα γύρω από το θέμα δεν είναι ακόμη τόσο σαφής, λέει η Δρ. Sharon Hame, καθηγήτρια ορθοπαιδικής χειρουργικής στην Ιατρική Σχολή David Geffen του UCLA. Οι περισσότερες μελέτες που έχουν γίνει ήταν μικρές, με λιγότερους από 20 συμμετέχοντες. Σε ορισμένες φάνηκε βελτίωση στην οστική πυκνότητα, σε άλλες όχι.
Αξιοσημείωτο είναι ότι, παρότι πολλοί συστήνουν συχνά το περπάτημα με γιλέκο για την υγεία των οστών, ελάχιστες μελέτες έχουν εξετάσει συγκεκριμένα αυτή τη χρήση. Μάλιστα μια μικρή έρευνα δεν βρήκε διαφορά ανάμεσα σε όσους φορούσαν γιλέκα και σε όσους δεν φορούσαν.
Άλλες μικρές έρευνες εξέτασαν τα πιθανά οφέλη των γιλέκων κατά την εκτέλεση πιο έντονων ασκήσεων όπως άλματα, καθίσματα και προβολές. Εκεί αρκετοί συμμετέχοντες είδαν θετικό αντίκτυπο στην οστική τους υγεία, αλλά δεν κατέστη σαφές αν αυτό οφειλόταν στα γιλέκα ή τελικά στις ίδιες τις ασκήσεις.
Η αποτελεσματικότητα ενός γιλέκου εξαρτάται από πολλούς παράγοντες: πόσο βάρος έχει, πόσο συχνά το χρησιμοποιείς και με τι ένταση γυμνάζεσαι φορώντας το, λέει ο Roger Fielding, ερευνητής φυσιολογίας άσκησης στο Tufts University.
Προς το παρόν, τα γιλέκα με βάρος δεν έχουν επίσημη έγκριση ως «εργαλείο» για την ενίσχυση της υγείας των οστών. Ειδικοί εξηγούν ότι τα δεδομένα είναι «αβέβαια» και χρειάζεται περισσότερη έρευνα.
Αν θέλετε να δυναμώσετε τα οστά σας με άσκηση, η καλύτερη επιλογή είναι κάθε δραστηριότητα που σας αναγκάζει να στηρίζεστε στο ίδιο σας το βάρος. Επίσης, οι ασκήσεις που περιλαμβάνουν κινήσεις σε πολλές κατευθύνσεις (όπως ο χορός ή το τένις) και η προοδευτική προπόνηση με αντιστάσεις είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικές.
Μπορούν τα γιλέκα με βάρος να βοηθήσουν στην ενδυνάμωση των μυών;
Μια ολοκληρωμένη προπόνηση ενδυνάμωσης είναι σημαντική για τις μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες: Από τα 30 και μετά, χάνουμε έως και 8% της μυϊκής μας μάζας ανά δεκαετία, και ακόμα περισσότερο μετά τα 60.
Ορισμένες μικρές μελέτες δείχνουν ότι η χρήση γιλέκου με βάρος κατά την εκτέλεση ασκήσεων αντίστασης μπορεί να οδηγήσει σε μέτριες βελτιώσεις της μυϊκής μάζας και δύναμης. Όπως όμως και με τα οστά, δεν είναι ξεκάθαρο αν οι αλλαγές οφείλονται στο ίδιο το γιλέκο ή στις ασκήσεις.
Τα γιλέκα μπορεί να βοηθήσουν στη βελτίωση της δύναμης του κορμού και του κάτω μέρους του σώματος, αφού προσθέτουν επιπλέον επιβάρυνση στη μέση και τα πόδια, λέει στους New York Times ο Δρ. Fielding. Ωστόσο, δεν γυμνάζουν ιδιαίτερα το άνω μέρος του σώματος, οπότε δεν πρέπει να βασίζεται κανείς σε αυτά για να δυναμώσει χέρια και στήθος.
«Δεν είναι υποκατάστατο της παραδοσιακής προπόνησης ενδυνάμωσης όλου του σώματος», τονίζει η Lauren Colenso-Semple, ερευνήτρια μυϊκής φυσιολογίας στο McMaster University.
Τελικά τι μπορούν να προσφέρουν τα γιλέκα με βάρος;
Οι περισσότεροι ειδικοί συμφωνούν ότι τα γιλέκα με βάρος μπορούν να κάνουν τις προπονήσεις λίγο πιο απαιτητικές. Αν σου αρέσει το περπάτημα ή η πεζοπορία, το γιλέκο μπορεί να προσφέρει μεγαλύτερη καρδιοαναπνευστική πρόκληση, βάζοντας μεγαλύτερο φορτίο στο σώμα και αναγκάζοντας καρδιά, πνεύμονες και μυς να δουλέψουν πιο σκληρά. Είναι σαν να περπατάς σε ανηφόρα.
Αυτό μπορεί να βελτιώσει τη γενική φυσική κατάσταση και την αντοχή, λέει η Δρ. Hame. Κι αν το γιλέκο σε παρακινεί να κινείσαι περισσότερο συνολικά, τότε τα οφέλη μπορεί να είναι ακόμη μεγαλύτερα.
Αν αποφασίσετε να το δοκιμάσετε μπορείτε να ξεκινήσετε με ένα γιλέκο που αντιστοιχεί στο 5–10% του σωματικού σας βάρους για να αποφύγετε τραυματισμούς. Αν έχετε να γυμναστείτε καιρό τότε επιλέξτε ακόμη μικρότερο βάρος και προσθέστε βάρος σταδιακά όσο δυναμώνετε.
Αν πάλι το φοράτε κάνοντας δουλειές του σπιτιού, προσέξτε ιδιαίτερα στις κινήσεις με σκύψιμο ή τέντωμα για να μη χάσετε την ισορροπία σας και τραυματιστείτε από κάποια πτώση.
Πάντως παρότι τα γιλέκα μπορούν να προσφέρουν κάποια οφέλη, δύσκολα ξεπερνούν ουσιαστικά τα τεκμηριωμένα αποτελέσματα της παραδοσιακής προπόνησης με αντιστάσεις.
