Στο τελικό στάδιο βρίσκονται οι ρυθμίσεις του νομοσχεδίου για την αναμόρφωση των συλλογικών διαπραγματεύσεων και των επιχειρηματικών συμβάσεων, το οποίο πρόκειται να συζητηθεί στο Υπουργικό Συμβούλιο την ερχόμενη Πέμπτη.

Στις ρυθμίσεις που προωθεί το Υπουργείο Εργασίας τίθενται συγκεκριμένα πλαίσια μέσα στα οποία οι επιχειρησιακές συμβάσεις θα μπορούν να κατισχύουν των συλλογικών.

Συγκεκριμένα προβλέπεται η εφαρμογή του μέτρου της απόκλισης των επιχειρησιακών συμβάσεων, να ισχύσει μόνο σε ζημιογόνες επιχειρήσεις να έχει συγκεκριμένη περίοδο εφαρμογής και όριο απόκλισης. Οι προϋποθέσεις που πρέπει να πληρούν οι επιχειρήσεις για να θεωρηθούν ζημιογόνες θα ορίζονται ρητά και η αξιολόγησή τους θα γίνεται από το Σώμα Επιθεωρητών Εργασίας.

Η περίοδος της εφαρμογής του μέτρου δεν θα υπερβαίνει τα δυο έτη (1+1) και κατά την περίοδο αυτή η επιχείρηση δεν θα έχει τη δυνατότητα απολύσεων. Έχει διασφαλιστεί ότι οι επιχειρησιακές συμβάσεις θα αποκλίνουν μόνο από τις κλαδικές και ομοιοεπαγγελματικές και όχι από τη Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας, που παραμένει «κόκκινη γραμμή» για τη μείωση της αποδοχών των εργαζομένων.

Η διασφάλιση αυτή ενισχύεται και από το νέο νόμο για τη Διαιτησία που βρίσκεται ήδη σε δημόσια διαβούλευση. Σε κάθε περίπτωση πάντως, οι επιχειρησιακές συμβάσεις δεν θα μπορούν να αποκλίνουν από τις κλαδικές σε ποσοστό μεγαλύτερο του 12%.

Η δυνατότητα επέκτασης των κλαδικών συμβάσεων, που αποτελεί και πρόταση των κοινωνικών εταίρων, θα παρέχεται στις περιπτώσεις όπου η σύμβαση θα υπογράφεται από τις επιχειρήσεις που αντιπροσωπεύουν το 50% συν ένα του συνόλου των εργαζομένων του κλάδου. Το θέμα της υπερίσχυσης των επιχειρησιακών συμβάσεων, υπήρξε και το δυσκολότερο σημείο τριβής των διαβουλεύσεων του υπουργείου Εργασίας με την τρόικα.

Στο μνημόνιο το οποίο ψηφίστηκε από τη Βουλή ορίζεται ότι «οι επιχειρησιακές συμβάσεις δύνανται να αποκλίνουν από τις συλλογικές», και στο επικαιροποιημένο μνημόνιο υπάρχει η αναφορά ότι «η κυβέρνηση υποχρεούται να νομοθετήσει χωρίς επαχθείς περιορισμούς». Στο επικαιροποιημένο μνημόνιο υπάρχει επίσης η πρόβλεψη ότι δεν μπορούν να επεκταθούν με νόμο οι συλλογικές συμβάσεις εργασίας καλύπτοντας όλους τους εργαζομένους στον κλάδο.

Οι προβλέψεις του επικαιροποιημένου μνημονίου προκαλούν ανησυχία στους κοινωνικούς εταίρους που φοβούνται ότι θα δημιουργηθούν προβλήματα στην αγορά εργασίας που θα πλήξουν τον ανταγωνισμό εφόσον, οι επιχειρήσεις που δεν μετείχαν στην κατάρτιση της κλαδικής σύμβασης θα έχουν το δικαίωμα να μην την εφαρμόσουν και να καταφύγουν στις ατομικές συμβάσεις κάτι που θα απορύθμιζε και τις εργασιακές σχέσεις.

Κατά συνέπεια, ο προσδιορισμός των όρων και των προϋποθέσεων της απόκλισης των επιχειρησιακών συμβάσεων από τις κλαδικές ώστε να μην γίνεται ανεξέλεγκτα, θεωρείται αναγκαίος από όλους. Το κλίμα στη διαβούλευση μεταξύ των κοινωνικών εταίρων είναι καλό και υπάρχουν σημαντικά σημεία σύγκλισης παρά τις εκατέρωθεν βολές των τελευταίων ημερών. Η σύγκλιση των κοινωνικών εταίρων δίνει περισσότερες διεξόδους στην υπουργό Εργασίας που πρόκειται να θέσει τις προτεινόμενες ρυθμίσεις υπόψη της τρόικας πολύ σύντομα και, σύμφωνα με πληροφορίες, μέσα στο Σαββατοκύριακο.

Μετά τη συνάντηση αυτή θα διαμορφωθεί οριστικά η νομοθετική ρύθμιση, η οποία θα πρέπει να εγκριθεί από τη Βουλή, μέσα στο Δεκέμβριο και πάντως πριν από τη συζήτηση του προϋπολογισμού του 2011.