Με την ολοκλήρωση του 5ου Συνεδρίου του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία, το πολιτικό στίγμα της νέας περιόδου έγινε ξεκάθαρο: ο μετασχηματισμός του κόμματος δεν αποτελεί πλέον απλή ρητορική, αλλά κεντρικό στόχο, με όρους συμμετοχής, δράσης και κοινωνικής εμπιστοσύνης. Ο πρόεδρος του κόμματος Σωκράτης Φάμελλος, έστειλε σαφές μήνυμα για την επόμενη μέρα: «Επιστρέψαμε, είμαστε όρθιοι» δήλωσε, επισημαίνοντας πως το συνέδριο έθεσε τα θεμέλια για μια προσπάθεια αναγέννησης, απαλλαγμένη από τις παθογένειες του παρελθόντος.

Ο πρόεδρος του κόμματος μίλησε για ένα συνέδριο που διέψευσε τις προβλέψεις περί εσωστρέφειας και εσωκομματικών συγκρούσεων. Όπως ανέφερε, η πλειοψηφία των μελών τοποθετήθηκε υπέρ μιας βαθιάς αλλαγής, με στόχο έναν ΣΥΡΙΖΑ πιο ανοιχτό, ενεργό και κοντά στους πολίτες. Η φράση «να αλλάξει ο ΣΥΡΙΖΑ και να είναι μαχητικά δίπλα στους πολίτες» αποτέλεσε το περίγραμμα της στρατηγικής για την επόμενη μέρα, ενώ ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στην ανάγκη για «ουσιαστική ανανέωση» και ανασυγκρότηση οργανωτική και πολιτική.

Η ηγεσία έθεσε ως βασική κατεύθυνση τη δημιουργία ενός κόμματος που θα δίνει μάχες στο πλευρό της κοινωνίας, «στα κινήματα», και όχι σε κατάσταση θεσμικής ή οργανωτικής αδράνειας. Παράλληλα, αναγνωρίστηκε με αυτοκριτική διάθεση ότι ο χρόνος για την επανεκκίνηση ενδεχομένως χάθηκε σε σημείο που οδήγησε σε καθυστερήσεις – χωρίς αυτό να αποτελεί λόγο για περαιτέρω αναμονή ή αναβολές.

Προκλήσεις, αντιστάσεις και οι εσωκομματικοί συσχετισμοί

Ωστόσο, το συνέδριο δεν κύλησε χωρίς εντάσεις ή διαφωνίες. Η εσωκομματική αντιπολίτευση έκανε αισθητή την παρουσία της, με στελέχη των «55» – προεξάρχοντος του Παύλου Πολάκη – να καταθέτουν τροπολογίες και να προτείνουν σημαντικές αλλαγές, ιδίως σε ζητήματα όπως η σχέση του Δημοσίου με την Εθνική Τράπεζα. Η πρότασή του για επανακρατικοποίηση της τράπεζας ωστόσο δεν συγκέντρωσε την απαιτούμενη πλειοψηφία και απορρίφθηκε.

Επίσης, μία από τις προτάσεις του Χρήστου Σπίρτζη, παρότι αρχικά έγινε αποδεκτή για ηλεκτρονική ψηφοφορία, τελικά καταψηφίστηκε. Η εν λόγω πρόταση αφορούσε στο πλήρες ασυμβίβαστο ανάμεσα σε επαγγελματικές σχέσεις με το κόμμα και τη συμμετοχή στα κομματικά όργανα – ένα σημείο που ανέδειξε την ευρύτερη συζήτηση για τις δομές λειτουργίας και τον έλεγχο στην κομματική βάση.

Ο Σωκράτης Φάμελλος επιχείρησε παράλληλα να αποσαφηνίσει ότι οι αλλαγές που προωθούνται είναι προϊόν συλλογικής επεξεργασίας και αποφάσεων των οργάνων, απορρίπτοντας τις αιτιάσεις περί προσωπικών σχεδίων ή μεθοδεύσεων. Τόνισε ότι το κόμμα δεν πρέπει να περιμένει παθητικά, αλλά να κινείται, ακόμη και με αντίξοες συνθήκες, θέτοντας ως στόχο να αποτελέσει τον καταλύτη για μια προοδευτική διέξοδο. «Ο ΣΥΡΙΖΑ θα είναι ο επιταχυντής, ο καταλύτης και ο πυλώνας της προοδευτικής διεξόδου» ανέφερε χαρακτηριστικά.

Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ εμφανίστηκε σταθερά προσανατολισμένος στη δράση και στην αποφυγή της στασιμότητας. Αν και παραδέχθηκε πως το κόμμα βρίσκεται σε μεταβατική φάση, ξεκαθάρισε ότι αυτό δεν σημαίνει ούτε αδράνεια ούτε «ομηρία». Με αυτό το σκεπτικό απάντησε και σε εσωτερικές φωνές που πρότειναν την καθυστέρηση των διαδικασιών εκλογής οργάνων, επιμένοντας ότι η εκκίνηση πρέπει να γίνει τώρα.

Δεν παρέλειψε να αναφερθεί στους κινδύνους αναπαραγωγής παλιών κομματικών νοοτροπιών, μιλώντας για «τάσεις από την πίσω πόρτα», ενώ δήλωσε αποφασισμένος να επιβάλει πνεύμα ενιαίας δράσης, λογοδοσίας και σύνδεσης με την κοινωνική πραγματικότητα. Ιδιαίτερα επικριτικός υπήρξε απέναντι σε φωνές που επιχείρησαν να ακυρώσουν τις διαδικασίες του συνεδρίου ή να τις υποβαθμίσουν, ενώ υποστήριξε πως «μέχρι και από τη Νέα Υόρκη μίλησαν» σε μια προσπάθεια υπονόμευσης της διαδικασίας.

Ενότητα, συνέχεια και η μάχη της αξιοπιστίας

Τέλος, ο κ. Φάμελλος απηύθυνε κάλεσμα για συστράτευση και πλήρη συμμετοχή. «Δεν είμαστε πολιτικοί παράγοντες με ανάθεση», υπογράμμισε, απαντώντας παράλληλα στις κατηγορίες περί μη ανάληψης ευθύνης από την ηγεσία. Η άρνηση του να παραιτηθεί ερμηνεύθηκε ως δήλωση επιμονής και ευθύνης για τη δύσκολη περίοδο που διανύει το κόμμα. Όπως είπε, «ευθύνη είναι η υπομονή, η επιμονή και η ψυχραιμία στον κοινό μας αγώνα».

Σύμφωνα με κομματικές πηγές, η θετική αποδοχή που γνώρισε η κεντρική ομιλία του, η οποία έκλεισε με παρατεταμένο χειροκρότημα, θεωρήθηκε ένδειξη εσωτερικής στήριξης και αποδοχής των προτάσεών του. Η μαζική συμμετοχή –1261 σύνεδροι με φυσική παρουσία και 1426 διαδικτυακά– μαζί με τις εκατοντάδες παρεμβάσεις, μαρτυρούν ότι το συνέδριο δεν ήταν ούτε διεκπεραιωτικό, ούτε τυπικό.

Τώρα, το ζητούμενο είναι ένα: αν ο ΣΥΡΙΖΑ θα καταφέρει να κεφαλαιοποιήσει αυτή τη στιγμή ανασύνταξης και να επανασυνδεθεί με τις ανάγκες της κοινωνίας. Η πρόκληση είναι δύσκολη, ο χρόνος πιεστικός, αλλά η πρόθεση σαφής: να αποτελέσει ξανά δύναμη προοπτικής για την Αριστερά και τη χώρα.