Η κατάθλιψη δεν είναι απλώς μια «κακή διάθεση» – είναι μια σοβαρή ψυχική διαταραχή που επηρεάζει τη σκέψη, τα συναισθήματα, την ενέργεια και τη λειτουργικότητα του ατόμου στην καθημερινότητά του. Ούτε κάνει διακρίσεις: μπορεί να εμφανιστεί σε οποιονδήποτε και σε οποιαδήποτε ηλικία.

Η κατάθλιψη εκτιμάται ότι επηρεάζει πάνω από 280 εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως και παρότι ως κατάσταση μπορεί να διαφέρει από άτομο σε άτομο, υπάρχουν κάποια κοινά συμπτώματα που μπορούν να αναγνωριστούν – και αυτό είναι το πρώτο βήμα για την αντιμετώπισή της.

Συνοπτικά, τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

  • Θλίψη
  • Αίσθημα κενού
  • Απώλεια ευχαρίστησης σε δραστηριότητες
  • Ευερεθιστότητα
  • Κόπωση
  • Αλλαγές στην όρεξη
  • Σκέψεις θανάτου ή αυτοκτονίας

Τα βασικά συμπτώματα της κατάθλιψης

Ειδικοί στο MedicalNewsToday παρουσιάζουν τα βασικά συμπτώματα της κατάθλιψης, με την επισήμανση πως η ύπαρξη ενός εξ αυτών δεν αρκεί για διάγνωση. Αλλά εάν υπάρχουν πολλά από τα παρακάτω, είναι σημαντικό να υπάρξει επαφή με κάποιο ειδικό θεραπευτή.

Σημειώνεται πως δεν υπάρχει συγκεκριμένη εξέταση. Η διάγνωση γίνεται μέσω αξιολόγησης του ιατρικού και ψυχολογικού ιστορικού, καθώς και ειδικών ερωτηματολογίων.

#1. Αίσθημα θλίψης ή κενού: Οι συναισθηματικές μεταπτώσεις είναι συχνές. Το άτομο μπορεί να νιώθει λυπημένο, μελαγχολικό ή να λέει πως νιώθει «κενό» ή ανίκανο να νιώσει χαρά.

#2. Αίσθημα απελπισίας: Το άτομο μπορεί να αισθάνεται πως η κατάστασή του δεν θα βελτιωθεί ποτέ και ότι τίποτα δεν μπορεί να το βοηθήσει.

#3. Αίσθημα αναξιότητας: Μπορεί να νιώθει ότι η ζωή του δεν έχει νόημα ή ότι είναι βάρος για τους άλλους. Αν το άτομο έχει τέτοιες σκέψεις μαζί με αυτοκτονικό ιδεασμό, χρειάζεται άμεση βοήθεια από ειδικό θεραπευτή.

#4. Έντονο αίσθημα ενοχής: Η ενοχή μπορεί να είναι συνεχής, ακόμα και για ασήμαντα ή παλιά γεγονότα.

#5. Απώλεια ενδιαφέροντος για δραστηριότητες: Το άτομο δεν απολαμβάνει πλέον χόμπι, κοινωνικές δραστηριότητες ή σεξουαλική ζωή — φαινόμενο γνωστό ως ανηδονία.

#6. Θυμός και ευερεθιστότητα: Μπορεί να δείχνει θυμό ή να εκνευρίζεται εύκολα, συχνά χωρίς εμφανή λόγο. Στα παιδιά και εφήβους αυτό μπορεί να εκδηλώνεται με βίαια ξεσπάσματα.

#7. Κόπωση και έλλειψη ενέργειας: Ακόμα και με αρκετό ύπνο, το άτομο μπορεί να νιώθει διαρκώς εξαντλημένο και να δυσκολεύεται να εκτελέσει καθημερινές δραστηριότητες.

#8. Αϋπνία ή διαταραχές ύπνου: Η δυσκολία κάποιου με κατάθλιψη να αποκοιμηθεί ή να κοιμηθεί για τις αναγκαίες ώρες είναι συχνή. Μπορεί να μένει ξύπνιο μέχρι αργά ή να ξυπνά πολύ νωρίς.

#9. Δυσκολία συγκέντρωσης ή μνήμης: Το άτομο μπορεί να έχει πρόβλημα να συγκεντρωθεί, να πάρει αποφάσεις ή να θυμηθεί σημαντικά πράγματα.

#10. Απώλεια όρεξης: Η κατάθλιψη μπορεί να μειώσει την όρεξη και να οδηγήσει σε απώλεια βάρους.

#11. Υπερφαγία και αύξηση βάρους: Αντιθέτως, κάποιοι μπορεί να καταναλώνουν περισσότερο φαγητό ως μέσο παρηγοριάς ή λόγω πλήξης.

#12. Πόνοι και σωματικά συμπτώματα: Μπορεί να υπάρχουν ανεξήγητοι πόνοι, πονοκέφαλοι ή προβλήματα πέψης που δεν υποχωρούν με αγωγή.

#13. Υπερβολικές εμμονικές σκέψεις: Η κατάθλιψη συχνά συνοδεύεται από εμμονικές αρνητικές σκέψεις και ανησυχία.

#14. Σκέψεις θανάτου ή αυτοκτονίας: Μπορεί να υπάρχουν σκέψεις για θάνατο ή τρόπους αυτοκτονίας. Αν κάποιος μιλάει γι’ αυτό, χρειάζεται άμεση βοήθεια.

Αντιμετώπιση και θεραπεία

Θεραπεία και φάρμακα: Η ψυχοθεραπεία και τα αντικαταθλιπτικά είναι αποτελεσματικές μέθοδοι. Χρειάζεται όμως υπομονή, καθώς τα φάρμακα μπορεί να χρειαστούν 4 έως 8 εβδομάδες για να δράσουν.

Αλλαγές στον τρόπο ζωής:

  • Τακτική άσκηση
  • Υγιεινή διατροφή
  • Υποστήριξη από κοντινά πρόσωπα
  • Αποφυγή αλκοόλ και ναρκωτικών
  • Τεχνικές διαχείρισης άγχους
  • Διαλογισμός
  • Κατάτμηση μεγάλων στόχων σε μικρούς

Πώς να βοηθήσετε κάποιον με κατάθλιψη

  • Ενθαρρύνετέ τον να ζητήσει βοήθεια.
  • Επικοινωνήστε μαζί του και προσφέρετε υποστήριξη και αποδοχή.
  • Επιμείνετε στην προσέγγισή σας και συνεχίστε να τον προσκαλείτε σε δραστηριότητες.
  • Βοηθήστε στην προετοιμασία γευμάτων ή στη μείωση άγχους.
  • Περάστε χρόνο μαζί του σε εξωτερικούς χώρους με έναν περίπατο.

Σε κάθε περίπτωση, αν υποψιάζεστε ότι εσείς ή κάποιος από το περιβάλλον σας έχει κατάθλιψη, απευθυνθείτε σε κάποιον ειδικό ψυχοθεραπευτή. Η σωστή φροντίδα μπορεί να βελτιώσει ουσιαστικά τη ζωή του ατόμου και να αποτρέψει τραγικές συνέπειες.