Με ξένους «μάνατζερ» υψηλού επιπέδου, σε καίριες θέσεις του ελληνικού Δημοσίου, αλλά και με ένα ανεξάρτητο θεσμικό όργανο οικονομικής ανάπτυξης και μεταρρύθμισης, που θα υπάγεται απευθείας στον πρωθυπουργό, ετοιμάζεται η άμεση επανεκκίνηση της οικονομίας στη χώρα μας. Τα γενόσημα φάρμακα, οι ιχθυοκαλλιέργειες, ο ιατρικός τουρισμός, η φροντίδα της τρίτης ηλικίας, τα λιμάνια και τα απόβλητα είναι οι «τομείς-αστέρι» που θα μπορούσαν, σε διάστημα 5-10 ετών, να προσφέρουν στην απασχόληση μέχρι και 520.000 θέσεις.
Στην ουσία αλλάζει ο ρόλος των υπουργείων και η αναδιοργάνωσή τους, μέσω της μείωσης του προσωπικού, των συγχωνεύσεων και της πάταξης της γραφειοκρατίας, θα στοχεύει μόνο στην ανάπτυξη. Δουλειά όλων, υπουργών, τρόικας και task force, θα είναι τα «τρία Α»: Ανταγωνιστικότητα, Ανάπτυξη, Απασχόληση.
Η κυβέρνηση αποφάσισε να προχωρήσει βασιζόμενη στα συμπεράσματα που εξήγαγε η αμερικανική εταιρεία McKinsey & Company, μελετώντας τις προδιαγραφές για την επαναφόρτιση της ελληνικής οικονομίας. Σύμφωνα με αυτό θα πρέπει ταχύτατα να γίνουν οι εξής ενέργειες:
* Θέσπιση Μονάδας Οικονομικής Ανάπτυξης και Μεταρρύθμισης ως θεσμικού οργάνου υπό τον πρωθυπουργό για την υποστήριξη του σχεδιασμού και την παρακολούθηση της εφαρμογής των αναπτυξιακών μεταρρυθμίσεων.
* Δημιουργία ενός ανεξάρτητου μηχανισμού πρόσληψης στελεχών από την εγχώρια και διεθνή αγορά και τοποθέτησή τους βάσει συμβάσεων ορισμένου χρόνου σε καίριες θέσεις ευθύνης.
* Απλοποίηση και επιτάχυνση των διαδικασιών για την έγκριση επενδύσεων.
* Βελτιστοποίηση των μέτρων πάταξης της φοροδιαφυγής μέσω της χρήσης διεθνών πρακτικών.
* Σύσταση στο Συμβούλιο της Επικρατείας ενός 7ου τμήματος που θα ασχολείται αποκλειστικά με τις στρατηγικές επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις, ώστε να γίνει πιο ταχεία η διεκπεραίωσή τους από το σύστημα.
* Ιδρυση Κεντρικής Μονάδας Διαχείρισης Προμηθειών.
* Δημιουργία Κεντρικής Ανεξάρτητης Υπηρεσίας Εσωτερικών Υποθέσεων για ελέγχους και συμμόρφωση στον δημόσιο τομέα, ανάπτυξη ειδικών ομάδων σε τομείς που ανθεί η παραοικονομία.
Απασχόληση
Μετά την ολοκλήρωση του PSI μπαίνει μπροστά ένα μεγαλόπνοο σχέδιο με στόχο σε διάστημα 5 έως 10 ετών να δημιουργηθούν 520.000 νέες θέσεις εργασίας.
Όπως το 2004
Για την έγκριση των επενδύσεων θα ακολουθηθεί η ταχύρρυθμη διαδικασία που χρησιμοποιήθηκε για τα έργα υποδομών των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004.
Τα δυνατά χαρτιά της οικονομίας
Ακριβώς μετά την ολοκλήρωση του PSI μπαίνει μπρος ένα μεγαλόπνοο σχέδιο «Μάρσαλ» για την αναπτυξιακή ανασυγκρότηση της χώρας, με 100 και πλέον τομείς δράσεις, που θα τους… τρέξουν τα υπουργεία Υγείας – Πρόνοιας, Εσωτερικών, Γεωργίας, Τουρισμού – Πολιτισμού, Παιδείας και Ανάπτυξης, υπό την καθοδήγηση των ξένων ομάδων εμπειρογνωμόνων.
Η μελέτη που ξεκίνησε τον Δεκέμβριο του 2010, ολοκληρώθηκε τον Σεπτέμβριο του 2011 και εκπονήθηκε από το γραφείο της McKinsey & Company στην Αθήνα, αναδεικνύει «αναδυόμενους αστέρες», δηλ. εξειδικευμένους υποκλάδους οικονομικής δραστηριότητας, στους οποίους η Ελλάδα κατέχει σχετικό συγκριτικό πλεονέκτημα. Παρότι αυτές οι περιοχές οικονομικής δραστηριότητας έχουν σήμερα σχετικά μικρό μέγεθος, μπορούν να συνεισφέρουν σημαντικά στην αύξηση του ΑΕΠ και της απασχόλησης, αλλά να αποκτήσουν και έναν συμβολικό ρόλο επιχειρηματικότητας στο νέο Μοντέλο Ανάπτυξης.
Οι άξονες
Οι κλάδοι αυτοί, όπως αναφέρει το Έθνος, περιλαμβάνουν τη φαρμακοβιομηχανία, την ιχθυοκαλλιέργεια, τον ιατρικό τουρισμό, τη φροντίδα των ηλικιωμένων και των χρόνια ασθενών, τη δημιουργία διαμετακομιστικών κέντρων εμπορευμάτων και τη διαχείριση αποβλήτων, τις εξειδικευμένες κατηγορίες τροφίμων και την ανάπτυξη προγραμμάτων κλασικών σπουδών.
1. Παραγωγή γενόσημων
Παράθυρο ευκαιρίας για εθνικούς πρωταθλητές
Η δέσμευση της κυβέρνησης για την αύξηση της χαμηλής, σήμερα, διείσδυσης των γενόσημων φαρμάκων (μόνο 32% των πωλήσεων φαρμάκων εκτός πατέντας, σε σχέση με άνω του 60% σε Γερμανία, Ιταλία και Ηνωμένο Βασίλειο), υποδεικνύουν ευνοϊκές συνθήκες για την τοπική αγορά γενόσημων, η οποία, υπό προϋποθέσεις, θα μπορούσε να αυξήσει το μέγεθός της (από εγχώριες πωλήσεις και εξαγωγές), από 1,2 δισ. το 2010 σε 2,2 δισ. το 2021. Η προοπτική αυτή αποτελεί ένα σημαντικό «παράθυρο ευκαιρίας» για την εγχώρια βιομηχανία, η οποία θα μπορούσε να αξιοποιήσει το επερχόμενο κύμα ανάπτυξης και να κινηθεί προς τη δημιουργία «εθνικών πρωταθλητών» στην παραγωγή γενοσήμων.
2. Ιχυθοκαλλιέργειες
ΗΠΑ, Ιαπωνία και Κίνα τα νέα στοιχήματα
Παρά το σχετικά μικρό σημερινό μέγεθος (προστιθέμενη αξία περίπου 400 εκατομμυρίων ευρώ το 2010), ο τομέας των ιχθυοκαλλιεργειών αυξάνεται κατά 3% ετησίως, ενώ περίπου το 80% της εγχώριας παραγωγής κατευθύνεται σε εξαγωγές. Σχεδόν το 90% της παραγωγής εστιάζεται σε δύο μόνο προϊόντα, τη μεσογειακή τσιπούρα και το λαβράκι. Το υψηλό κόστος πιστοποίησης δεν έχει επιτρέψει αποτελεσματικό branding της παραγωγής στις διεθνείς αγορές. Προτείνεται η περαιτέρω διείσδυση σε αγορές όπου υπάρχει παρουσία (π.χ., Γερμανία, Ην. Βασίλειο), αλλά και σε νέες αγορές εκτός ΕΕ, όπως είναι η ΗΠΑ, η Ιαπωνία και η Κίνα.
3. Ιατρικός τουρισμός
Υπάρχει η γνώση και η πελατεία
Παρότι η χώρα διαθέτει τους απαιτούμενους πόρους, τεχνογνωσία, και σε ορισμένες περιπτώσεις συγκριτικό πλεονέκτημα στις τιμές (π.χ., σε τομείς όπως η υποβοηθούμενη αναπαραγωγή), δεν έχει ακόμη εδραιώσει τη φήμη της ως προορισμός υψηλής ποιότητας. Η εστίαση αυτή μπορεί να περιλαμβάνει κατά βάση εξω-νοσοκομειακά «προϊόντα» (π.χ., οφθαλμολογικές επεμβάσεις, αισθητική χειρουργική, αντιμετώπιση παχυσαρκίας, αιμοκάθαρση), και ορισμένες ενδο-νοσοκομειακές επεμβάσεις (π.χ., καρδιαγγειακές, ορθοπεδικές), με (επιλεκτικά) γεωγραφική στόχευση σε Ρωσία, Κεντρική & Ανατολική Ευρώπη, Βαλκάνια, Μέση Ανατολή και επιλεγμένες χώρες της ΕΕ, όπου τα σχετικά κόστη είναι υψηλότερα (π.χ., Γερμανία, Ην. Βασίλειο).
4. Φροντίδα τρίτης ηλικίας
Το διπλό όφελος από… ένα πρόβλημα
Στην Ελλάδα, η γήρανση του πληθυσμού μελλοντικά θα αποτελέσει πρόβλημα αλλά ταυτόχρονα και ευκαιρία ανάπτυξης. Η διεθνής εμπειρία δείχνει ότι προγράμματα εξω-νοσοκομειακής φροντίδας για την τρίτη ηλικία επιφέρουν βελτίωση των δεικτών υγείας ενώ οδηγούν σε εξοικονόμηση κόστους. Για παράδειγμα στη Βρετανία, επένδυση 4 εκατ. λιρών σε βάθος 5ετίας οδήγησε σε μείωση δαπανών κατά 23 εκατ. Οι ήδη δραστηριοποιούμενες εταιρείες, απαιτείται να μεγαλώσουν και να επεκτείνουν σημαντικά τις παρεχόμενες υπηρεσίες τους (π.χ., διαχείριση χρόνιων ασθενών, φροντίδα στο σπίτι, τηλε-ιατρική). Οι πόροι για επενδύσεις μπορούν να προέλθουν από τη μειωμένη δαπάνη των ασφαλιστικών ταμείων, τη μείωση της «ανεπίσημης» δαπάνης και τα πακέτα υψηλού περιθωρίου κέρδους για τουρίστες κλπ.
5. Λιμάνια
Ατού η ανάπτυξη της Ανατολικής Ευρώπης
Η γεωγραφική θέση της Ελλάδας ενδείκνυται για την αξιοποίηση και των δύο κυριότερων τύπων θαλάσσιου εμπορίου (διαμετακόμισης και εμπορευματικής πύλης). Μάλιστα, στον τομέα της εμπορευματικής πύλης, όπου τα εμπορεύματα έχουν τελικό προορισμό είτε την τοπική αγορά είτε την απώτερη ηπειρωτική Ευρώπη, τόσο η Αθήνα όσο και η Θεσσαλονίκη είναι καλά τοποθετημένες για να εξυπηρετήσουν τις αγορές της Ανατολικής Ευρώπης, οι οποίες αναπτύσσονται με ετήσιους ρυθμούς της τάξης του 10%-15%. Τα λιμάνια θα μπορούσαν να βελτιώσουν τη θέση τους με τη μείωση του χρόνου φόρτωσης/εκφόρτωσης και των διαδικασιών για τους πελάτες και τη βελτίωση της υποδομής ώστε να υπάρχει καλύτερη σύνδεση της ενδοχώρας.
6. Απόβλητα
Ένας θησαυρός… στα σκουπίδια
Στην Ελλάδα το 80% του όγκου οικιακών αποβλήτων επιχωματώνεται, έναντι μόλις 40% στην ΕΕ και λιγότερο από 10% σε διάφορες δυτικοευρωπαϊκές χώρες. Η μείωση του ποσοστού της επιχωμάτωσης και η εισαγωγή νέων μεθόδων διαχείρισης αποβλήτων με υψηλότερη προστιθέμενη αξία (π.χ., αποτέφρωση, ανακύκλωση, κομποστοποίηση) μπορούν να έχουν σημαντικά περιβαλλοντικά και οικονομικά οφέλη. Ενδεικτικά, λιγότερο από 40% της μη οργανικής ύλης (η οποία αποτελεί το 54% των συνολικών οικιακών αποβλήτων) ανακυκλώνεται ενώ η ΕΕ ζητά ποσοστά της τάξης του 60-95%.
