«Τέρας του νερού», «σκύλος του νερού», «ψάρι που περπατά», «μεξικάνικη σαλαμάνδρα» και άλλα πολλά έχουν αποκαλέσει το ιδιαίτερο αυτό πλάσμα που παρά το όνομά του, δεν είναι ψάρι, αλλά αμφίβιο.
Πρόκειται για σαλαμάνδρα δηλαδή που έχει το σπάνιο χαρακτηριστικό να διατηρεί τα χαρακτηριστικά της προνύμφης της και στην ενήλικη ζωή της. Κι έτσι, ενώ οι πνεύμονές της αναπτύσσονται κανονικά, αυτή συνεχίζει να ζει ως υδρόβιο πλάσμα.
Το αξολότλ ζει αποκλειστικά σε ένα σύμπλεγμα λιμνών κοντά στην Πόλη του Μεξικού και ξεχωρίζει από όλες τις άλλες σαλαμάνδρες του πλανήτη καθώς ζει αποκλειστικά στο νερό. Έχουν παρατηρηθεί βέβαια, σε εξαιρετικά σπάνιες περιπτώσεις, να εγκαταλείπουν τη λίμνη για χάρη της στεριάς σε προχωρημένη ηλικία, καθώς όπως είπαμε έχουν τη δυνατότητα να αναπνέουν σε κάθε περιβάλλον.
Και παρά το γεγονός ότι έχουμε συνηθίσει να το βλέπουμε στη λευκή ή τη ροζ εκδοχή του, κάτι που το κάνει ανάρπαστο στα ενυδρεία του πλανήτη (και ιδιαιτέρως στην Ιαπωνία), στην άγρια φύση είναι σκούρο καφέ. Και απειλείται μάλιστα με εξαφάνιση ήδη από το 2006.
Στον κόσμο του είναι κορυφαίος θηρευτής, καθώς το μικρό αυτό σαρκοβόρο τρέφεται με σκουλήκια, οστρακόδερμα, μαλάκια, ακόμα και μικρά ψάρια. Μόνο που η πυκνοκατοικημένη Πόλη του Μεξικού έχει μολύνει ανεπανόρθωτα τις λίμνες όπου ζει και ο πληθυσμός του έχει παρουσιάσει δραστική μείωση. Πόσο μάλλον που το ψητό αξολότλ παραμένει ζηλευτή λιχουδιά στο Μεξικό, μειώνοντας κι άλλο τα νούμερά του.
Ένα πλάσμα που λατρευόταν δηλαδή ήδη από την εποχή των Αζτέκων και λειτουργεί σήμερα ως σύμβολο του Μεξικού κινδυνεύει να εξαφανιστεί επειδή έτσι το θέλησε ο σύγχρονος άνθρωπος.
Το 2015 οι επιστήμονες διακήρυξαν επισήμως πως είχε πράγματι εξαφανιστεί από τη φύση, λίγες εβδομάδες αργότερα βρήκαν ωστόσο… ένα.
Το αξολότλ έχει και τη μοναδική ικανότητα της αναγέννησης μερών του σώματός του, είτε μιλάμε για κάποιο άκρο του είτε ακόμα και για ολόκληρη τη σπονδυλική του στήλη! Και αναγεννά τα χαμένα ή καταστραμμένα άκρα του με εντυπωσιακή τελειότητα, ακόμα και τόσο γρήγορα όσο και μέσα σε 40 ημέρες!
