Η κατάρρευση της νόμιμα εκλεγμένης κυβέρνησης του Αφγανιστάν και η επέλαση των Ταλιμπάν σηματοδοτεί μια νέα πραγματικότητα στην περιοχή, που είναι εξαιρετικά πιθανό να δημιουργήσει σημαντικές γεωπολιτικές εξελίξεις με απρόβλεπτες συνέπειες. Η Ελλάδα από την πρώτη στιγμή, με άμεσα αντανακλαστικά, σχεδιάζει ενδεχόμενους τρόπους για να αντιμετωπίσει την πιθανότητα ενός νέου κύματος προσφύγων που θα επιλέξουν το «όνειρο» της Ευρώπης.

Γράφει η Έλενα Ράπτη*

Ο Πρωθυπουργός κινείται σε δύο επίπεδα. Το ένα είναι το διεθνές, που εκεί παρακολουθεί σε διμερές και πολυμερές επίπεδο το τί συμβαίνει. Στο πλαίσιο αυτό, επικοινώνησε με τον Ερντογάν στέλνοντας ένα σαφές μήνυμα πως είναι προς το συμφέρον των δύο πλευρών να κρατήσουν το πρόβλημα έξω από τα σύνορά τους. Στο δεύτερο επίπεδο, το εσωτερικό, συγκάλεσε ΚΥΣΕΑ ακούγοντας αναλύσεις και εισηγήσεις και δίνοντας κατευθύνσεις. Κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει την αυξημένη πιθανότητα, η Τουρκία να εργαλειοποιήσει εκ νέου το πρόβλημα της μεταναστευτικής κρίσης, διευκολύνοντας τους Αφγανούς μέσα στο έδαφός της και με σκοπό να εισέλθουν στην Ευρώπη διαμέσου της χώρας μας, όπως επανειλημμένα έχει επιχειρήσει, προκειμένου να εκβιάσει την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και τη διεθνή κοινότητα για τις γεωπολιτικές της επιδιώξεις.

Οι λόγοι που θα το κάνει η Τουρκία είναι τρεις: Πρώτον, ο Ερντογάν δεν αντέχει νέους αριθμούς μεταναστών στο έδαφός του, διότι χάνει πολιτικά. Δεύτερον, θέλει να συντηρήσει το μεταναστευτικό κύμα στην Ευρώπη για να καταδείξει ότι οι λύσεις στο μεταναστευτικό, μόνο μέσω της Τουρκίας θα αντιμετωπιστούν (χρηματικό κίνητρο). Τρίτον, να καταστήσει τη χώρα μας αδύναμη, ώστε να μας διαχειριστεί καλύτερα σε θέματα στο Αιγαίο, δηλαδή σε μια πιθανή διαπραγμάτευση να μην είμαστε ισχυροί. Επειδή, όμως, η Ελλάδα δε μπορεί να προβλέπει τις προθέσεις του Ερντογάν που επηρεάζονται από αστάθμητους παράγοντες, οφείλουμε να προετοιμαζόμαστε, να σχεδιάζουμε, να οργανωνόμαστε.

Η κυβέρνηση έχει ήδη τον ύψιστο βαθμό ετοιμότητας σε όλη τη γραμμή των συνόρων της, μέσω της εξαιρετικής διυπουργικής συνεργασίας την οποία συντονίζει το επιτελικό κράτος και έχει θέσει το ζήτημα μαζί με άλλες χώρες του νότου (Ιταλία, Κύπρο κλπ) στην ευρωπαϊκή ατζέντα, έχοντας κατορθώσει να το καταγράψει ως ευρωπαϊκό και όχι ως ελληνικό μόνο πρόβλημα. Η κατάληψη της εξουσίας από τους Ταλιμπάν δημιουργεί μια γενικευμένη ανασφάλεια και στο θέμα της τρομοκρατίας, που είναι πιθανό να αναβιώσει υπό το νέο καθεστώς.

Αν η μεταναστευτική κρίση αποτελεί τη μια εκ των διαστάσεων του δράματος στο Αφγανιστάν, το θέμα της παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων αποτελεί ίσως τη κυρίαρχη διάσταση. Οι εικόνες της βίαιης συμπεριφοράς Ταλιμπάν προς τις γυναίκες, αποτελεί μια πρόγευση του νέου μεσαίωνα για τις Αφγανές, χωρίς δικαιώματα στη μόρφωση και την εργασία και με στέρηση των βασικών τους ελευθεριών.

Η επόμενη μέρα στο Αφγανιστάν είναι εδώ και είναι πλέον θέμα χρόνου να βρεθούμε εκ νέου αντιμέτωποι με μια μεταναστευτική-ανθρωπιστική κρίση. Προετοιμασμένοι και αποτελεσματικοί, θα διαχειριστούμε με επιτυχία και αυτή την πρόκληση.

*Η Έλενα Ράπτη είναι βουλευτής Α΄ Θεσσαλονίκης με τη Νέα Δημοκρατία