Σε έντονα φορτισμένη ατμόσφαιρα και παρά τη συμπλήρωση 50 ετών διπλωματικών σχέσεων, η Σύνοδος Κορυφής ΕΕ–Κίνας στο Πεκίνο απέφερε φτωχά αποτελέσματα, με μόνη ουσιαστική συμφωνία τη συνεργασία κατά της κλιματικής αλλαγής.
Οι εμπορικές σχέσεις ΕΕ–Κίνας έχουν φτάσει σε ένα «σαφές σημείο καμπής», δήλωσε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στο τέλος της συνόδου η οποία κυριαρχήθηκε από ανησυχίες για το εμπόριο και τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Όπως αναφέρει το Reuters, oι προσδοκίες για τη Σύνοδο στην κινεζική πρωτεύουσα, που σηματοδότησε τα 50 χρόνια διπλωματικών σχέσεων, ήταν χαμηλές, ύστερα από εβδομάδες αυξανόμενης έντασης και διαφωνιών.
Τελικά, η διάρκεια των συζητήσεων μειώθηκε δραστικα σε μόλις μία ημέρα, έπειτα από απόφαση του Πεκίνου.
«Θέσαμε πολύ ανοιχτά και ειλικρινά τις ανησυχίες μας σε ζητήματα εμπορίου, επενδύσεων και γεωπολιτικής. Εντοπίσαμε εν μέρει λύσεις», δήλωσε η φον ντερ Λάιεν σε συνέντευξη Τύπου μετά τη συνάντησή της με τον πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ και τον πρωθυπουργό Λι Τσιανγκ.
Φον ντερ Λάιεν: Η σχέση μας βασίζεται στα δεδομένα της Κίνας
Όταν ρωτήθηκε για πιθανή εμπορική συμφωνία με τις ΗΠΑ, η επικεφαλής της ΕΕ απάντησε ότι ο στόχος είναι μια λύση κατόπιν διαπραγμάτευσης, αλλά «όλα τα μέσα είναι στο τραπέζι μέχρι να υπάρξει ικανοποιητικό αποτέλεσμα».
«Η σχέση μας με την Κίνα είναι σημαντική, αλλά βασίζεται στα δικά της δεδομένα. Είναι ανεξάρτητη από τις ενέργειες ή τα ζητήματα που έχουμε με άλλους», πρόσθεσε η φον ντερ Λάιεν.
Ο Σι από την πλευρά του διεμήνυσε στη φον ντερ Λάιεν και στον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα ότι τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Ευρώπη «δεν προέρχονται από την Κίνα», καλώντας την ΕΕ να «αντιμετωπίζει ορθά τις διαφορές και τις τριβές».
«Ελπίζουμε η ευρωπαϊκή πλευρά να κρατήσει ανοιχτή την αγορά για εμπόριο και επενδύσεις και να αποφύγει τη χρήση περιοριστικών οικονομικών εργαλείων», δήλωσε ο Σι σύμφωνα με το πρακτορείο Xinhua.
Σε επίπεδα ρεκόρ το εμπορικό έλλειμμα της ΕΕ
Τον τελευταίο χρόνο, η ΕΕ έχει προχωρήσει σε ενέργειες κατά των κινεζικών εξαγωγών, όπως στα ηλεκτρικά οχήματα, ενώ αξιωματούχοι της έχουν επανειλημμένα εκφράσει ανησυχία για την υπερπαραγωγή της κινεζικής βιομηχανίας, καθώς το εμπορικό έλλειμμα με την Κίνα έφτασε στο ιστορικό ύψος των 305,8 δισ. ευρώ το 2024.
Η φον ντερ Λάιεν ανέφερε πως η κινεζική ηγεσία έχει αρχίσει να εξετάζει σοβαρά το ζήτημα της υπερπαραγωγής και εξέφρασε πρόθεση για τόνωση της εσωτερικής κατανάλωσης.
«Πιστεύουμε ότι η αύξηση της πρόσβασης των ευρωπαϊκών εταιρειών στην κινεζική αγορά, ο περιορισμός των εξωτερικών συνεπειών της ενδοστροφής (involution), και η μείωση των ελέγχων στις εξαγωγές είναι σημαντικά βήματα», είπε στον πρωθυπουργό Λι, σύμφωνα με σχετικό ρεπορτάζ.
Χαρακτήρισε επίσης τη συνάντησή της με τον Σι ως «εξαιρετική».
Κοινή δήλωση για το κλίμα
Οι δύο πλευρές εξέδωσαν κοινή δήλωση για το κλίμα, επαναβεβαιώνοντας τη δέσμευσή τους για νέα σχέδια δράσης κατά της κλιματικής αλλαγής, που θα καλύπτουν ολόκληρη την οικονομία.
Στη δήλωση γίνεται λόγος για ενίσχυση της συνεργασίας σε τομείς όπως η ενεργειακή μετάβαση, η προσαρμογή, η διαχείριση εκπομπών μεθανίου, οι αγορές άνθρακα και οι πράσινες τεχνολογίες.
Σύμφωνα με τον καθηγητή εξωτερικής πολιτικής Τσούι Χονγκτζιέν από το Πανεπιστήμιο Ξένων Σπουδών του Πεκίνου, κατά την πρώτη θητεία του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ (2017–2021), η ΕΕ και η Κίνα είχαν μεγαλύτερη σύγκλιση για την αντιμετώπιση των εμπορικών προκλήσεων από τις ΗΠΑ. «Πρόσφατα όμως, τα πράγματα άλλαξαν», σχολίασε, εξηγώντας πως «η ΕΕ συνεχίζει να συμβιβάζεται με τις Ηνωμένες Πολιτείες, κάτι που αποδυναμώνει τη δυναμική προσέγγισης ΕΕ–Κίνας».
Ύστερα από έντονες διαπραγματεύσεις, είναι πιθανό η ΕΕ να καταλήξει σε εμπορική συμφωνία με τις ΗΠΑ για επιβολή ενιαίου δασμού 15% στις εξαγωγές της, έναντι του 30% που είχε απειλήσει ο Τραμπ.
Κατά τη σύνοδο της Πέμπτης, οι Ευρωπαίοι ηγέτες κάλεσαν επίσης την Κίνα να ασκήσει πίεση στη Ρωσία ώστε να τερματίσει τον πόλεμο στην Ουκρανία.
«Αυτό που έχει σημασία είναι να υπάρξει κατάπαυση πυρός και ουσιαστική διαπραγμάτευση για την εύρεση λύσης που θα σταματήσει την αιματοχυσία», δήλωσε η φον ντερ Λάιεν στη συνέντευξη Τύπου.
Aνησυχία για τον περιορισμό εξαγωγής σπάνιων γαιών στην Ευρώπη
Στις συνομιλίες τέθηκαν επίσης οι πρόσφατοι περιορισμοί της Κίνας στις εξαγωγές σπανίων γαιών, που προκάλεσαν προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα και προσωρινές διακοπές παραγωγής στην ευρωπαϊκή αυτοκινητοβιομηχανία τον Μάιο.
«Χρειαζόμαστε αξιόπιστη και ασφαλή προμήθεια κρίσιμων πρώτων υλών από την Κίνα. Αναγνωρίζουμε τις προσπάθειες για επίσπευση αδειοδοτήσεων και συμφωνήσαμε στη δημιουργία αναβαθμισμένου μηχανισμού εξαγωγών», πρόσθεσε η φον ντερ Λάιεν.
Οι εξαγωγές μαγνητών από σπάνιες γαίες της Κίνας προς την ΕΕ αυξήθηκαν τον Ιούνιο κατά 245% σε σχέση με τον Μάιο, φτάνοντας τους 1.364 μετρικούς τόνους, ωστόσο παραμένουν κατά 35% χαμηλότερες από τα επίπεδα του περασμένου έτους, σύμφωνα με στοιχεία των τελωνείων.
Την Πέμπτη, το κινεζικό υπουργείο Εξωτερικών υπερασπίστηκε τους περιορισμούς στις εξαγωγές, λέγοντας ότι είναι «σύμφωνοι με τη διεθνή πρακτική», ενώ δεσμεύτηκε για ενισχυμένο διάλογο και συνεργασία στον τομέα των ελέγχων εξαγωγών με τις σχετικές χώρες και περιοχές.
