Παρά τις έντονες αντιδράσεις των φοιτητών η Βουλή της Ρώμης ενέκρινε χθες το βράδυ με 307 ψήφους υπέρ, 252 κατά και 7 αποχές, τη μεταρρύθμιση της ανώτατης εκπαίδευσης. Ο νόμος θα πρέπει τώρα να λάβει την τελική επικύρωση από τη Γερουσία, όπου η κυβέρνηση Μπερλουσκόνι διαθέτει, πάντως, άνετη πλειοψηφία.

Κατά τη διάρκεια όλης της χθεσινής ημέρας, συνεχίστηκαν οι διαδηλώσεις διαμαρτυρίας των φοιτητών στα ιστορικά κέντρα των μεγαλύτερων πόλεων της χώρας. Οι διαδηλωτές κατέλαβαν συμβολικά τον κεντρικό σιδηροδρομικό σταθμό Τέρμινι, εκείνο της Βενετίας «Σάντα Λουτσία», του Τορίνο «Πόρτα Νουόβα», όπως και του Μιλάνου και της Πίζας.

Ένταση σημειώθηκε στη Ρώμη, όπου οι αστυνομικές δυνάμεις απέκλεισαν την πρόσβαση στην πλατεία του Μοντετσιτόριο, όπου βρίσκεται το μέγαρο της ιταλικής Βουλής. Οι φοιτητές, με τα συνθήματά τους, επανέλαβαν ότι «με την εποχική εργασία το πανεπιστήμιο χάνει το στοίχημα με το μέλλον» και επίσης ότι «μια χώρα κρίνεται από τις επενδύσεις στην έρευνα και η Ιταλία είναι και πάλι ουραγός».

Με τη μεταρρύθμιση που προώθησε η Ιταλίδα υπουργός Παιδείας, Μαρία Στέλλα Τζελμίνι, αναθεωρείται μεγάλο μέρος των κανόνων στους οποίους βασίζονταν έως τώρα τα ιταλικά πανεπιστήμια. Οι πρυτάνεις θα μπορούν να εκλέγονται για μία, μόνο, εξαετή θητεία. Οι καθηγητές θα αξιολογούνται στο εξής από «εξωτερικές επιτροπές», ενώ θα επιτρέπονται οι συγχωνεύσεις πανεπιστημιακών ιδρυμάτων που βρίσκονται στην ίδια γεωγραφική περιοχή.

Ένα από τα σημεία της «μεταρρύθμισης Τζελμίνι» που προκάλεσαν τις μεγαλύτερες αντιδράσεις αφορά το μέλλον των ερευνητών. Απαλείφονται οι μόνιμες θέσεις τους και εισάγονται τα συμβόλαια ορισμένου χρόνου που, συνολικά, δε θα μπορούν να ξεπερνούν την οκταετία.

Στη συνέχεια, ο κάθε ερευνητής ή θα πρέπει να αλλάζει απασχόληση ή να προσπαθεί να εξασφαλίσει μία θέση καθηγητή. Σε ό,τι αφορά τις προσλήψεις των καθηγητών, καταργούνται οι μέχρι τώρα διαγωνισμοί. Μια ειδική επιτροπή τεσσάρων ειδημόνων θα συντάσσει τη λίστα «κατάλληλων διδασκόντων» για κάθε επιστημονικό τομέα. Βάσει της λίστας αυτής και των διαφόρων δημοσιεύσεων, το κάθε πανεπιστήμιο θα αποφασίζει ποιον επιστήμονα θεωρεί ιδανικότερο για την κάθε θέση που θα πρέπει να καλύψει.

Μετά τις σχετικές προτάσεις της κεντροαριστερής αντιπολίτευσης επετεύχθη ένα είδος συμβιβασμού σε ό,τι αφορά τις οικογενειακές πελατειακές σχέσεις. Στο εξής, δε θα μπορούν να προσλαμβάνονται άτομα που συνδέονται με συγγένεια μέχρι και τέταρτου βαθμού με καθηγητές που απασχολούνται ήδη σε ένα συγκεκριμένο πανεπιστήμιο. Ο περιορισμός, όμως, στην πραγματικότητα, αφορά μόνον το τμήμα στο οποίο απασχολείται ο καθηγητής-συγγενής, ενώ επεκτείνεται σε ολόκληρο το πανεπιστήμιο μόνο για τις περιπτώσεις του πρύτανη, του γενικού διευθυντή και των μελών του διοικητικού συμβουλίου. Δεν απαλείφεται, επίσης, ο κίνδυνος «πλάγιας τοποθέτησης συγγενικών προσώπων» σε άλλα πανεπιστήμια.

Οι σχολιαστές τονίζουν ότι πέρα από τα μεμονωμένα μέτρα η όλη εφαρμογή της μεταρρύθμισης της Μαρία Στέλλα Τζελμίνι θα εξαρτηθεί από τους επιπλέον πόρους που θα διαθέσει, αν το κρίνει εφικτό, ο ισχυρότατος υπουργός Οικονομικών, Τζούλιο Τρεμόντι.