Ο ρόλος που θα παίξουν τα μικρά κόμματα στις εκλογές της 7ης Ιουλίου ως προς τα ποσοστά Νέας Δημοκρατίας και ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και στο ενδεχόμενο αυτοδυναμίας του πρώτου, έχει βαρύνουσα σημασία και θα ρυθμίσει σε κάποιο βαθμό το τελικό αποτέλεσμα.
Οι ευρωεκλογές της 26ης Μαΐου ανέδειξαν νέους «παίκτες» στην πολιτική αρένα και διαμόρφωσαν καινούργιους συσχετισμούς, γεγονός που αναγκάζει τα κομματικά επιτελεία να προβούν σε εκ νέου αναλύσεις και εκτιμήσεις πριν την κάλπη των εθνικών εκλογών.
Φυσικά υπάρχουν και οι πιο «παραδοσιακές» δυνάμεις που κινούνται στους όμορους πολιτικούς χώρους του ΣΥΡΙΖΑ και της ΝΔ και επηρεάζουν τις συσπειρώσεις και τα τελικά ποσοστά που συγκεντρώνουν οι κεντρικοί πρωταγωνιστές της Δεξιάς και της Αριστεράς.
Οι δύο μεγάλες δεξαμενές ψήφων για τα μεγάλα κόμματα (Δεξιά-Αριστερά) αλλά και το λεγόμενο κέντρο, που πάντα αποτελεί το «μήλο της Έριδος» στις εκλογές, αποτελούν τα στοιχεία που δίνουν πλειοψηφίες και νίκες.
Ο «χάρτης» των ευρωεκλογών
Εκτός από τη διαφορά των ευρωεκλογών που άφησε τον ΣΥΡΙΖΑ περίπου 9,5 μονάδες πίσω από τη Νέα Δημοκρατία, υπάρχουν και άλλα ενδιαφέροντα στοιχεία τα οποία δίνουν τροφή σε αναλύσεις και προβλέψεις σχετικά με το πού «θα κάτσει η μπίλια» τον Ιούλιο.
Η ΝΔ συγκέντρωσε ποσοστό 33,12% και έκτοτε έχει αναπτύξει ένα ρεύμα νίκης, καθώς σε όλες τις δημοσκοπήσεις προηγείται του ΣΥΡΙΖΑ με ένα εύρος διαφοράς από 7,6 μέχρι πάνω από 10 μονάδες. Το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης έφτασε σε υψηλά επίπεδα συσπείρωσης, ωστόσο γύρω του υπάρχουν πολλά σχήματα τα οποία θεωρητικά απευθύνονται σε παρόμοιο κοινό.
Η δεξιά «πολυκατοικία»
Ενδιαφέρον προκαλεί η συζήτηση για τα κόμματα της λεγόμενης ακροδεξιάς τα οποία δεν κατάφεραν να συγκεντρώσουν το 3% και να εκλέξουν εκπρόσωπο στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ως πρόβα τζενεράλε για τις εθνικές εκλογές. Σε συνάρτηση με αυτά υπολογίζονται και τα δύο κόμματα που κατάφεραν να εκπροσωπηθούν: η Χρυσή Αυγή και η Ελληνική Λύση.
Στον χάρτη της ακροδεξιάς που έμεινε εκτός κοινοβουλίου υπάρχουν τα εξής κόμματα:
- ΛΑΟΣ 1,23% – 69.779 ψήφοι
- ΑΝΕΛ 0,80% – 45.148 ψήφοι
- Νέα Δεξιά 0,66% – 37.540 ψήφοι
Συνολικά το ποσοστό τους ανέρχεται στο 2,69% και το ερώτημα είναι αν αυτό επηρεάστηκε από την αίσθηση της χαλαρής ψήφου των ευρωεκλογών και αν στις εθνικές εκλογές θα διατηρηθεί.
Φυσικά τα ποσοστά αυτά, όπως αποδείχθηκε, αποτέλεσαν τροχοπέδη για τη συμμετοχή στις εκλογές του Ιουλίου των συγκεκριμένων κομμάτων, που για διαφορετικούς λόγους δεν θα δώσουν τον αγώνα για είσοδο στην Ελληνική Βουλή. Αυτό συγκεκριμένα ισχύει επισήμως για τους Ανεξάρτητους Έλληνες, οι οποίοι μετά τη συμμετοχή τους στην κυβέρνηση στο πλευρό του ΣΥΡΙΖΑ, είδαν τα ποσοστά τους να κατακρημνίζονται με αποτέλεσμα να δηλώσουν αποχή από την κάλπη.
Όσο για τη Νέα Δεξιά του Φαήλου Κρανιδιώτη, μετά από την αποτυχημένη απόπειρα σύμπλευσης με το ΛΑΟΣ του Γιώργου Καρατζαφέρη, και τον σχηματισμό ενός πόλου με άλλα μικροκόμματα της ακροδεξιάς, ανακοίνωσε ότι δεν θα μπει στην εκλογική διαδικασία του Ιουλίου.
Από την πλευρά του ο Γιώργος Καρατζαφέρης ανακοίνωσε την απόσυρσή του από την προεδρία του Λαϊκού Ορθόδοξου Συναγερμού, δίνοντας μία αίσθηση τέλους για τον συγκεκριμένο πολιτικό σχηματισμό.
Το ερώτημα που δημιουργείται είναι πού θα κινηθούν οι ψηφοφόροι αυτών των κομμάτων. Οι συνδυαζόμενες αυτές συνθήκες δημιουργούν εύλογα την εντύπωση ότι ο μεγάλος κερδισμένος της συγκυρίας είναι η Νέα Δημοκρατία, τουλάχιστον όσον αφορά στον εκ δεξιών της χώρο. Ειδικά αν λάβει κανείς υπόψη την πόλωση που πάντα επικρατεί σε εθνικές εκλογές.
Εξ ευωνύμων του ΣΥΡΙΖΑ
Ο ΣΥΡΙΖΑ προέρχεται από την Αριστερά, αν και η κυβερνητική του πορεία μάλλον συνηγορεί σε μία πολιτική μετάλλαξη προς μία πιο «ρεαλιστική» και κυβερνώσα εκδοχή. Ωστόσο, και κυρίως σε περιόδους έντονης πόλωσης, οι ψηφοφόροι της Αριστεράς πολλές φορές μετακινούνται προς μία κεντρική επιλογή η οποία αποβλέπει στην κυβερνητική προοπτική.
Στις ευρωεκλογές τα κόμματα που δεν κατάφεραν εκλέξουν εκπροσώπους στις Βρυξέλλες ήταν τα εξής:
- ΜέΡΑ25 2,99% – 169.635 ψήφοι
- Πλεύση Ελευθερίας 1,61% – 90.927 ψήφοι
- ΑΝΤΑΡΣΥΑ 0,64% – 36.361 ψήφοι
- ΛΑΕ 0,56% – 31.648 ψήφοι
Με ένα συνολικό ποσοστό 5,80% τα αριστερά κόμματα κατέγραψαν μία αξιοπρόσεκτη παρουσία, με τον σχηματισμό του Γιάννη Βαρουφάκη να κάνει δυναμική είσοδο στην ελληνική πολιτική πραγματικότητα.
Αξιοσημείωτο επίσης είναι και το γεγονός ότι τρία από αυτά προέρχονται από διασπάσεις και αποχωρήσεις από τον ίδιο τον ΣΥΡΙΖΑ και αφορούν άλλοτε πρωτοκλασάτα στελέχη του. Συγκεκριμένα για τη Λαϊκή Ενότητα του Παναγιώτη Λαφαζάνη, το χαμηλό ποσοστό των ευρωεκλογών αποτέλεσε θρυαλλίδα εξελίξεων και οδήγησε τον άλλοτε υπουργό της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ στην παραίτηση.
Το ερώτημα που γεννάται είναι αν οι ψηφοφόροι των κομμάτων της Αριστεράς που έμεινε εκτός εκπροσώπησης και κινείται πέραν του ΣΥΡΙΖΑ σε πιο ριζικές κατευθύνσεις, θα αποτελέσει μία προνομιακή δεξαμενή άντλησης εκλογικής δύναμης για το κόμμα του Αλέξη Τσίπρα. Και δευτερευόντως αν ο πρώην υπουργός Οικονομίας, Γιάννης Βαρουφάκης, θα στερήσει από τον άλλοτε συνοδοιπόρο του σημαντικό ποσοστό, καταφέρνοντας να εισέλθει στο κοινοβούλιο.
Σε κάθε περίπτωση, φαίνεται ότι τα ποσοστά και οι δυνατότητες του ΣΥΡΙΖΑ είναι περιορισμένες, αν συνυπολογιστεί και το γεγονός της μεγάλης διαφοράς που έχει να καλύψει. Σημαντικό ρόλο θα παίξει στην εκλογική αναμέτρηση και η διάθεση των αριστερών ψηφοφόρων να μείνουν «πιστοί» στις θέσεις τους και να ενισχύσουν κόμματα πέραν του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και το κατά πόσο θα κινητοποιηθούν από την ήττα στις ευρωεκλογές και από το κάλεσμα σε μία ψήφο που θα αποτρέψει την επάνοδο της δεξιάς παράταξης στην εξουσία, πάντα με τη λογική του διπόλου και του «το μη χείρον βέλτιστον».
Σημαντικός παράγοντας μπορεί να είναι φυσικά για τη συσπείρωση αλλά και τη διείσδυση του ΣΥΡΙΖΑ σε άλλους όμορους χώρους και η εικόνα ήττας που έχει διαμορφωθεί μετά τις ευρωεκλογές, με την έννοια ότι ισχυρό ρεύμα χωρίς προοπτική επικράτησης δύσκολα διαμορφώνεται.
Η αυτοδυναμία και οι άλλοι παίκτες στη σκακιέρα
Η είσοδος των λεγόμενων μικρών κομμάτων στη Βουλή θα παίξει τον δικό της ρόλο στο ενδεχόμενο αυτοδυναμίας για τον πρώτο των εκλογών. Με απλά λόγια όσο λιγότερα κόμματα περάσουν το όριο του 3% τόσο πιο εύκολη θα είναι η αυτοδυναμία για τον νικητή.
Φαίνεται ότι η ΝΔ έχει επικεντρώσει τις προσπάθειές της στην προσπάθεια συρρίκνωσης της Χρυσής Αυγής και της Ελληνικής Λύσης με δύο προφανείς στόχους: να πάρει τους ψηφοφόρους τους και να εμποδίσει την είσοδό τους στη Βουλή.
Το ποσοστό της Νέας Δημοκρατίας στις ευρωεκλογές και οι δημοσκοπήσεις διαμορφώνουν ένα ισχυρό ενδεχόμενο επικράτησης και αυτοδυναμίας. Αυτό αναγκάζει το κομματικό επιτελείο να κινηθεί σε χαμηλούς τόνους με τον φόβο της χαλάρωσης των ψηφοφόρων μπροστά σε μία σίγουρη νίκη και ενδεχόμενης αποσυσπείρωσης.
Άλλωστε στη ΝΔ υπολογίζουν και στις «δεξαμενές» του ΚΙΝΑΛ και του Ποταμιού, που δεν κατεβαίνει στην αναμέτρηση, λόγω εγγύτητας στις βασικές ιδεολογικές θέσεις και σε μία λογική αμφίπλευρης διεύρυνσης. Με αυτούς τους υπολογισμούς η Πειραιώς μπορεί να «κολυμπήσει» στα νερά της πιο «ριζοσπαστικής» δεξιάς αλλά και σε αυτά του κέντρου. Σε αυτό συνηγορούν και οι ενδείξεις μετακίνησης ψηφοφόρων από αυτούς τους χώρους.
Αντιστοίχως ο ΣΥΡΙΖΑ καλείται να κινηθεί στα όρια της συσπείρωσής του και να αντλήσει από τα αριστερά του και από το κέντρο και να ελπίζει στο «ξεφούσκωμα» του φαινομένου Βαρουφάκη. Οι μετρήσεις όσον αφορά τουλάχιστον τη διείσδυση του κόμματος στο κέντρο δεν είναι ευοίωνες και αν προστεθεί το γεγονός των ευρωεκλογών, φαίνεται ότι το κόμμα του Αλέξη Τσίπρα δεν κατάφερε να «αποδομήσει» τις δυνάμεις που εκπροσωπούν τη σοσιαλδημοκρατία προς όφελός του. Σίγουρα πάντως οι άνθρωποι της Κουμουνδούρου έχουν στο μυαλό τους τον «επαναπατρισμό» των δυσαρεστημένων ψηφοφόρων, που στις 26 Μαΐου επέλεξαν να στείλουν τα μηνύματά τους μέσω της στήριξης άλλων κομμάτων.
