Τα τελευταία χρόνια, το γάλα βρώμης και άλλα φυτικά ροφήματα προβάλλονται ως πιο «υγιεινές» επιλογές σε σχέση με το αγελαδινό γάλα. Όμως, η πραγματικότητα είναι πιο σύνθετη… και αρκετά διαφορετική.
Παρά τη δημοφιλία τους, τα φυτικά γάλατα δεν προσφέρουν τα ίδια διατροφικά οφέλη. Το αγελαδινό γάλα υπερτερεί σε βασικά σημεία όπως η πρωτεΐνη, η απορρόφηση ασβεστίου και η διατροφική πληρότητα.
Σύμφωνα με τους ειδικούς στο Very Well Health, και παρά τους δικαιολογημένους λόγους για αποφυγή του σε ορισμένες περιπτώσεις, για το μεγαλύτερο ποσοστό του πληθυσμού υπάρχουν έξι σημαντικοί λόγοι για τους οποίους αξίζει κάποιος να προτιμήσει το αγελαδινό γάλα.
Έξι λόγοι για τους οποίους το αγελαδινό γάλα υπερτερεί
1. Παρέχει πρωτεΐνη υψηλής ποιότητας
Το αγελαδινό γάλα περιέχει περίπου 8 γραμμάρια πρωτεΐνης ανά φλιτζάνι, καλύπτοντας περίπου το 16% της συνιστώμενης ημερήσιας πρόσληψης. Αντίθετα, το γάλα βρώμης περιέχει πολύ λιγότερη – περίπου 1,6 γραμμάρια – ανάλογα με τη μάρκα.
Επιπλέον, το αγελαδινό γάλα θεωρείται πλήρης πηγή πρωτεΐνης, επειδή περιέχει όλα τα απαραίτητα αμινοξέα σε σωστή αναλογία. Το γάλα βρώμης δεν περιέχει επαρκή ποσότητα λυσίνης, ενός βασικού αμινοξέος. Το αγελαδινό γάλα περιέχει δύο κύριους τύπους πρωτεΐνης:
- Καζεΐνη (70-80%): Απορροφάται αργά και συμβάλλει στη μυϊκή λειτουργία.
- Ορός γάλακτος (20%): Απορροφάται γρήγορα και περιέχει διακλαδισμένα αμινοξέα, χρήσιμα για την ανάκαμψη των μυών.
2. Το ασβέστιο του απορροφάται καλύτερα
Το αγελαδινό γάλα περιέχει πάνω από 300 mg ασβεστίου ανά μερίδα (240 ml). Αν και το γάλα βρώμης μπορεί να περιέχει αντίστοιχη ή και μεγαλύτερη ποσότητα ασβεστίου, αυτό δεν απορροφάται το ίδιο καλά από το σώμα.
Η καζεΐνη στο αγελαδινό γάλα βοηθά στη διατήρηση του ασβεστίου σε μορφή που απορροφάται πιο εύκολα. Αντίθετα, ενώσεις όπως τα οξαλικά και οι φυτικές που υπάρχουν στο γάλα βρώμης, μειώνουν τη βιοδιαθεσιμότητα του ασβεστίου.
3. Είναι πλούσιο σε βιταμίνες, μέταλλα και απαραίτητα θρεπτικά συστατικά
Μελέτη του 2025 στην Ελβετία που ανέλυσε 66 φυτικά ροφήματα, διαπίστωσε ότι το αγελαδινό γάλα προσφέρει περισσότερα θρεπτικά οφέλη. Το γάλα ρυζιού και το γάλα βρώμης κατατάχθηκαν τελευταία σε διατροφική αξία και συχνά περιέχουν και πρόσθετα όπως ζάχαρη.
Το αγελαδινό γάλα περιέχει:
- Βιταμίνη Α (φυσική ή ενισχυμένη): Καλό για δέρμα, μάτια και ανάπτυξη.
- Βιταμίνη D: Βοηθά στην απορρόφηση ασβεστίου και υποστηρίζει ανοσοποιητικό, οστά και δόντια.
- Βιταμίνη Β12: Βοηθά στην παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων και στη λειτουργία του νευρικού συστήματος.
- Φωσφόρος: Απαραίτητος για γερά οστά και ιστούς.
- Ριβοφλαβίνη (Β2) και παντοθενικό οξύ (Β5): Μετατρέπουν την τροφή σε ενέργεια.
- Κάλιο: Υποστηρίζει καρδιακή και μυϊκή λειτουργία και ρυθμίζει την αρτηριακή πίεση.
4. Έχει χαμηλότερο γλυκαιμικό δείκτη
Ο γλυκαιμικός δείκτης του αγελαδινού γάλακτος (ανάλογα με τον τύπο, π.χ. πλήρες ή άπαχο) κυμαίνεται από 25 έως 39 – αρκετά χαμηλός. Το γάλα βρώμης έχει μέτριο γλυκαιμικό δείκτη, ειδικά αν περιέχει προστιθέμενη ζάχαρη. Αυτό κάνει το αγελαδινό γάλα καλύτερη επιλογή για όσους θέλουν να διαχειριστούν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα, όπως οι διαβητικοί.
5. Είναι πιο οικονομικό
Το αγελαδινό γάλα είναι πιο οικονομική επιλογή. Η τιμή του είναι συνήθως περίπου 50% χαμηλότερη από αυτή του γάλακτος βρώμης.
6. Διατίθεται και σε εκδοχή χωρίς λακτόζη
Η λακτόζη είναι φυσικό σάκχαρο που υπάρχει στο γάλα και μπορεί να προκαλέσει προβλήματα πέψης σε άτομα με δυσανεξία. Υπάρχει όμως και γάλα χωρίς λακτόζη, το οποίο διατηρεί όλα τα υπόλοιπα θρεπτικά συστατικά του αγελαδινού γάλακτος.
Ποιοι πρέπει να αποφεύγουν το αγελαδινό γάλα;
- Όσοι έχουν αλλεργία στο γάλα.
- Έφηβοι και νέοι με έντονη ακμή.
- Άτομα με δερματικά προβλήματα όπως έκζεμα.
- Όσοι έχουν φλεγμονώδεις παθήσεις ή είναι ευαίσθητοι στην καζεΐνη.
- Άτομα με δυσανεξία στη λακτόζη (εκτός κι αν καταναλώνουν γάλα χωρίς λακτόζη).
Γενικά το φυτικό γάλα μπορεί να είναι προτιμότερο για:
- Άτομα που ακολουθούν vegan διατροφή.
- Όσους χρειάζονται προϊόντα με μεγάλη διάρκεια ζωής.
- Όσους έχουν ηθικές ενστάσεις σχετικά με τη ζωική παραγωγή.
Αν επιλέγετε φυτικό γάλα, βεβαιωθείτε ότι προσλαμβάνετε επαρκώς πρωτεΐνη, ασβέστιο, βιταμίνες και άλλα βασικά θρεπτικά συστατικά από άλλες πηγές.
Συμπερασματικά
Το αγελαδινό γάλα έχει πλεονεκτήματα που το καθιστούν ανώτερο διατροφικά από το γάλα βρώμης για πολλούς ανθρώπους. Είναι πηγή πλήρους πρωτεΐνης, δεν περιέχει πρόσθετα σάκχαρα, έχει υψηλή περιεκτικότητα σε ασβέστιο και βιταμίνη Β12. Επιπλέον είναι πιο προσιτό οικονομικά. Οπότε, εάν δεν είστε vegan ή εάν δεν ανήκετε στις ομάδες που θα πρέπει να το αποφεύγουν, η ζυγαριά – σε διατροφικό επίπεδο – γέρνει ξεκάθαρα υπέρ του αγελαδινού.