Το άνοιγμα των σχολείων συνοδεύεται από ενθουσιασμό αλλά και πολύ άγχος. Γονείς που τρέχουν πανικόβλητοι να φτιάξουν σχολικές τσάντες, να πλύνουν και να ντύσουν τα παιδιά, να ετοιμάσουν πρωινό, να προλάβουν το κουδούνι και να μην αργήσουν στη δουλειά τους συχνά εμπλέκονται σε τροχαία κατά τη διάρκεια της διαδρομής προς και από τα σχολεία. Την ίδια ώρα, ο συνωστισμός οχημάτων και ανθρώπων μπροστά από τις σχολικές μονάδες προκαλεί χαοτικές και επικίνδυνες καταστάσεις για τους μικρούς μαθητές και τους συνοδούς τους. Καλό είναι λοιπόν να υπενθυμίσουμε όσα ορίζει ο ΚΟΚ για τη μεταφορά ανήλικων επιβατών.

Στην περίπτωση των ΙΧ:

Απαγορεύεται παιδιά μικρότερα από 12 ετών να κάθονται στη θέση του συνοδηγού, εφόσον δεν προστατεύονται με εγκεκριμένο σύστημα συγκράτησης κατάλληλο για την ηλικία, το ύψος και το βάρος τους. Και αυτό διότι ο αερόσακος που ανοίγει στο μπροστινό κάθισμα μπορεί να προκαλέσει σοβαρό τραυματισμό. Νέα ευρωπαϊκή οδηγία προβλέπει ότι η επιλογή του παιδικού καθίσματος θα γίνεται ανάλογα με το ύψος του παιδιού και θα απαιτείται τοποθέτηση του καθίσματος με μέτωπο προς τα πίσω, τουλάχιστον μέχρι την ηλικία των 15 μηνών. Η κατεύθυνση αυτή έχει διαπιστωθεί ότι παρέχει βελτιωμένη προστασία στις ισχυρότερες δυνάμεις πλάγιας και μετωπικής σύγκρουσης, αλλά και αποτελεσματικότερη προστασία του κεφαλιού και του αυχένα. Τα παιδιά έως και 25 κιλά πρέπει να τοποθετούνται σε κάθισμα που βλέπει προς το μπροστινό μέρος του αυτοκινήτου, ενώ τα μεγαλύτερα σε ηλικία, μεταξύ 6 έως 13 ετών και από 22 μέχρι 36 κιλά, πρέπει να τοποθετούνται σε ανυψωτικό κάθισμα. Επιπλέον, τα παιδιά ύψους 150 εκατοστών επιτρέπεται να συγκρατούνται από ζώνη ασφαλείας για ενήλικες, αλλά είναι υποχρεωτικό να κάθονται σε κάποιο από τα πίσω καθίσματα του αυτοκινήτου. Ο οδηγός του αυτοκινήτου είναι απαραίτητο να φροντίζει ώστε οι πόρτες δίπλα στα παιδιά να είναι πάντα κλειδωμένες και να προσέχει να μην βγάζουν κανένα μέρος του σώματός τους έξω από τα παράθυρα όταν το όχημα κινείται. Η επιβίβαση και η αποβίβαση πρέπει να γίνεται πάντα από την πλευρά του πεζοδρομίου. Και φυσικά τα παιδιά δεν πρέπει να αφήνονται ασυνόδευτα στο αυτοκίνητο, ακόμα και για ελάχιστο χρόνο, ειδικά τις μέρες με έντονη ηλιοφάνεια ή ακραία καιρικά φαινόμενα.

Στην περίπτωση των μοτοσυκλετών:

Απαγορεύεται η μεταφορά επιβατών περισσοτέρων των αναγραφομένων στην άδεια κυκλοφορίας του οχήματος, απαγορεύεται η μεταφορά επιβατών κατά τρόπο τέτοιο ώστε να δημιουργείται κίνδυνος, απαγορεύεται η κατάληψη θέσης παραπλεύρως του οδηγού από παιδιά ηλικίας μικρότερης των δώδεκα (12) ετών, εφόσον δεν συγκρατούνται με εγκεκριμένο σύστημα συγκράτησης κατάλληλο για την ηλικία, το ύψος και το βάρος τους και πως ο οδηγός επιβάλλεται να μεριμνά για την ασφάλεια των συνεπιβατών του και ειδικότερα να ελέγχει αν φορούν τις ζώνες ασφαλείας και το προστατευτικό κράνος κατά τη μεταφορά τους.

Ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψιν τις ιδιαιτερότητες ενός ανηλίκου μικρής ηλικίας (γνωστική ανωριμότητα, χαμηλό ανάστημα και βάρος, ανεπαρκή κινητικό συντονισμό) ο Πανελλήνιος Σύλλογος Εκπαιδευτών Οδήγησης & Κυκλοφοριακής Αγωγής (ΠΣΕΟ) έχει εισηγηθεί την άμεση τροποποίηση του νόμου μεταφοράς παιδιών με μοτοσυκλέτα και προτείνει την πλήρη απαγόρευση επιβατών κάτω των 10 ετών.

Σε ό,τι αφορά τα σχολικά λεωφορεία:

  • Το όριο ταχύτητας των λεωφορείων που εξυπηρετούν σχολικές μεταφορές, είτε αυτά ανήκουν στην ιδιοκτησία των σχολείων, είτε είναι μισθωμένα για τον σκοπό αυτό, δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τα 80 χλμ./ώρα σε αυτοκινητόδρομους και τα 60χλμ./ώρα στο λοιπό οδικό δίκτυο (εκτός φυσικά των αστικών περιοχών).
  • Όλα τα λεωφορεία που εξυπηρετούν σχολικές μεταφορές θα πρέπει να διαθέτουν ζώνες ασφαλείας για όλους τους επιβάτες, με εξαίρεση των μισθωμένων αστικών λεωφορείων ΔΧ, στα οποία, για τεχνικούς λόγους δεν μπορεί να εφαρμοστεί η υποχρέωση αυτή.
  • Για όλα τα μισθωμένα λεωφορεία Δ.Χ. που εξυπηρετούν σχολικές μεταφορές (κοινά, υπερυψωμένα ή διώροφα) ισχύει η υποχρέωση ύπαρξης συνοδού. Μέριμνα του συνοδού είναι η αποτροπή συμπεριφορών που θέτουν σε κίνδυνο την ασφάλεια της σχολικής μεταφοράς και, ειδικά για τα μισθωμένα διώροφα λεωφορεία, τονίζεται πως θα πρέπει να επιβαίνουν τουλάχιστον δύο συνοδοί, ένας σε κάθε όροφο.
  • Οι οδηγοί των σχολικών λεωφορείων Ι.Χ. δεν θα πρέπει να υπερβαίνουν το όριο ηλικίας των 65 ετών.

Όλα τα λεωφορεία Ι.Χ. ή Δ.Χ. που εξυπηρετούν σχολικές μεταφορές θα πρέπει να φέρουν στον εμπρόσθιο και οπίσθιο παρμπρίζ σχετική ευανάγνωστη πινακίδα (π.χ. ΣΧΟΛΙΚΟ) και να υπόκεινται σε ετήσιο τεχνικό έλεγχο.

Σχολικοί τροχονόμοι

Για την οδική ασφάλεια των πεζών μαθητών προς και από τα σχολεία φροντίζουν οι σχολικοί τροχονόμοι. Αυτοί ορίζονται από τον διευθυντή του σχολείου και φέρουν αντανακλαστικό χιτώνιο που πληρεί τις προδιαγραφές του αντίστοιχου χιτωνίου της Ελληνικής Αστυνομίας, αντί όμως των διακριτικών της Αστυνομίας φέρει την ένδειξη «σχολικός τροχονόμος».

O σχολικός τροχονόμος ρυθμίζει την κυκλοφορία σε καθορισμένο σημείο της οδού (και όχι σε διασταύρωση), διακόπτοντας τη ροή οχημάτων σε διατομή της οδού, όπου υπάρχει διάβαση πεζών με σήμανση και για τον σκοπό αυτόν είναι εφοδιασμένος με φορητή πινακίδα STOP, την οποία οφείλουν όλοι οι οδηγοί να προσέχουν και να ακολουθούν πιστά.

Όταν τα παιδιά πάνε πεζή

Πρέπει να έχουν εκπαιδευτεί κατάλληλα στην αρμόζουσα οδική συμπεριφορά, έτσι ώστε να μην κινδυνεύσουν. Οι κηδεμόνες τους θα πρέπει να αναζητήσουν την πιο ασφαλή διαδρομή, να αποφύγουν πολυσύχναστους και μεγάλους δρόμους και να επιλέξουν δρόμους που έχουν διάβαση πεζών, φανάρι και ειδική σήμανση. Τα παιδιά πρέπει να μαθαίνουν πως ακόμα και στη διάβαση πεζών πρέπει να είναι εξίσου προσεκτικά, ακόμη και αν το φανάρι είναι πράσινο πρέπει να ελέγχουν δεξιά και αριστερά το δρόμο και να χρησιμοποιούν την ακοή τους, εκτός από την όρασή τους, έτσι ώστε να είναι σε θέση να προλάβουν ατυχήματα. Τα παιδιά, λόγω διάπλασης, δεν είναι εύκολο να γίνουν αντιληπτά από οδηγούς, γιαυτό και θα πρέπει να αποφεύγουν να κινούνται ανάμεσα από σταθμευμένα αυτοκίνητα.

Συχνά λάθη

  • Το άγχος της καθυστέρησης αυξάνει την πιθανότητα να αναπτύξει ο/η οδηγός υπερβολική ταχύτητα ή να παραβιάσει κάποιο φανάρι ή STOP. Μία λύση είναι να ετοιμάζουν την τσάντα και να επιλέγουν τα ρούχα τους, τα παιδιά, από το προηγούμενο βράδυ.
  • Η σύντομη στάθμευση σε διαβάσεις, σε στάσεις λεωφορείων και η κατάληψη πεζοδρομίων που δεν αφήνει χώρο στους πεζούς να περάσουν αναγκάζοντάς τους να κατέβουν στο οδόστρωμα, μπορεί να προκαλέσουν επικίνδυνες καταστάσεις. Επομένως, φροντίζουμε να έχουμε χρόνο, ώστε να παρκάρουμε σε ασφαλή σημεία σε κάποια απόσταση από το σχολείο και να διανύσουμε τα τελευταία μέτρα με τα πόδια.
  • Ορισμένοι διπλοπαρκάρουν ή σταθμεύουν στην αντίθετη πλευρά του δρόμο, προκειμένου να γλιτώσουν λίγο χρόνο. Αυτό είναι επικίνδυνο, ιδιαίτερα αν είναι αναγκασμένοι να βγουν οι μικροί μαθητές από την πλευρά του δρόμου και όχι του πεζοδρομίου, οπότε εκτίθενται στην κυκλοφορία.
  • Οι απότομοι ελιγμοί και οι επιτόπιες μανούβρες μετά την αποβίβαση των μαθητών πρέπει να αποφεύγονται.