Η Grand-Place των Βρυξελλών, η εμβληματική μεσαιωνική πλατεία, φιλοξενεί φέτος μια χριστουγεννιάτικη φάτνη που έχει πυροδοτήσει θύελλα αντιδράσεων. Το έργο, με τίτλο «Les Étoffes de la Nativité» (Τα υφάσματα της Γέννησης), αποκαλύφθηκε την Παρασκευή, αλλά ήδη δέχεται σφοδρή κριτική από πολιτικούς, πιστούς και απλούς πολίτες, οι οποίοι ζητούν την άμεση απομάκρυνσή του, χαρακτηρίζοντάς το προσβολή στη χριστιανική κληρονομιά.
Το αφηρημένο σχέδιο και η συμπερίληψη
Αντί για την κλασική ιερή απεικόνιση, η νέα φάτνη είναι μια ημιδιαφανής εγκατάσταση φτιαγμένη εξ ολοκλήρου από ανακυκλωμένα υφάσματα, σχεδιασμένη από την αρχιτέκτονα εσωτερικών χώρων των Βρυξελλών, Victoria-Maria.
Η ριζοσπαστική αλλαγή έγκειται στην εμφάνιση των φιγούρων: οι μορφές της Παναγίας, του Ιωσήφ, του Θείου Βρέφους και των άλλων προσώπων, είναι όλες χωρίς πρόσωπο. Τα πρόσωπα έχουν αντικατασταθεί από ένα παζλ υφασμάτων σε αποχρώσεις του μπεζ και του καφέ.
Σύμφωνα με την ομάδα σχεδιασμού, ο σκοπός αυτής της επιλογής ήταν να δοθεί ένας «συμπεριληπτικός συνδυασμός όλων των τόνων δέρματος, ώστε ο καθένας να μπορεί να αναγνωρίζει τον εαυτό του». Ωστόσο, πολλοί ήταν αυτοί που σχολίασαν στα social media ότι η φιγούρα της Παναγίας έμοιαζε περισσότερο με μουσουλμάνα λόγω του τρόπου που ήταν καλυμμένη.
Η δημοτική αρχή των Βρυξελλών, με δήμαρχο τον Φιλίπ Κλος (ο οποίος αυτοπροσδιορίζεται ως κοσμικός και προέρχεται από το Σοσιαλιστικό Κόμμα), υποστήριξε την επιλογή, τονίζοντας ότι η προηγούμενη φάτνη έπρεπε να αντικατασταθεί λόγω φθοράς. Η επιλογή του έργου έγινε μάλιστα από τους ναούς των Αγίων Μιχαήλ και Γουδούλης, με τον εφημέριο του Καθεδρικού Ναού να δίνει την επίσημη υποστήριξή του.
«Ζόμπι στους σταθμούς» και αντίδραση από Διεθνή ποδοσφαιριστή
Η καλλιτεχνική προσέγγιση προκάλεσε άμεσες και σφοδρές αντιδράσεις. Η κριτική δεν περιορίστηκε στους πιστούς, αλλά επεκτάθηκε στην πολιτική και τον αθλητισμό.
Ο Βέλγος Γερουσιαστής Georges-Louis Bouchez χαρακτήρισε τις χωρίς πρόσωπο φιγούρες ως κάτι που θυμίζει περισσότερο «ζόμπι στους σταθμούς των Βρυξελλών παρά πραγματική φάτνη».
Ακόμη πιο αιχμηρή ήταν η αντίδραση του Thomas Meunier, ποδοσφαιριστή της εθνικής Βελγίου. Ο αμυντικός των «Κόκκινων Διαβόλων» χρησιμοποίησε τον λογαριασμό του στο X (πρώην Twitter) για να σχολιάσει το νέο έργο γράφοντας: «αγγίζουμε τον πάτο… και συνεχίζουμε να σκάβουμε».
Κλοπή και βανδαλισμός του Θείου Βρέφους
Η ένταση γύρω από τη νέα φάτνη κλιμακώθηκε το Σάββατο με πράξη βανδαλισμού.
Το κεφάλι της φιγούρας του Θείου Βρέφους κλάπηκε, επιβεβαίωσε ο εκπρόσωπος του δημάρχου στο RTBF. Άγνωστος δράστης αποκεφάλισε τη φιγούρα, παίρνοντας μαζί του την υφασμάτινη μπάλα που χρησίμευε ως κεφάλι και αφήνοντας το σώμα στη θέση του.
«Μπορώ να επιβεβαιώσω ότι ήταν η μπάλα από ύφασμα που χρησίμευε ως κεφάλι του Θείου Βρέφους αυτή που κλάπηκε», δήλωσε ο εκπρόσωπος Βίκτορ Κανιανζίρα. «Βρισκόμαστε στη διαδικασία αντικατάστασής της».
Η φάτνη θα παραμείνει στην Grand-Place για οκτώ συνεχόμενα χρόνια, έχει αποτελέσει στόχο και στο παρελθόν. Τόσο το 2014 όσο και το 2017 σημειώθηκαν κλοπές ή βανδαλισμοί με επίκεντρο τη φιγούρα του Χριστού, γεγονός που αναδεικνύει την ιδιαίτερη ευαισθησία που υπάρχει γύρω από το συγκεκριμένο θρησκευτικό σύμβολο στην καρδιά της βελγικής πρωτεύουσας.
Η φάτνη θα παραμείνει στην Grand-Place έως τις 4 Ιανουαρίου.
