Στη λίστα με τις χώρες που ενέχουν υψηλό κίνδυνο για ξέπλυμα χρήματος το Μονακό

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προχώρησε αναθεώρηση της λίστας χωρών που θεωρούνται υψηλού κινδύνου όσον αφορά τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας. Μεταξύ των πιο ηχηρών προσθηκών συγκαταλέγεται πλέον και το Μονακό, ένα πριγκιπάτο γνωστό για τον πολυτελή τρόπο ζωής και το ευνοϊκό φορολογικό του καθεστώς, το οποίο συχνά έχει βρεθεί στο επίκεντρο ελέγχων και κριτικής για ελλιπή εποπτεία των χρηματοοικονομικών του δραστηριοτήτων.

Η απόφαση εντάσσει το Μονακό σε μία ιδιαίτερη ομάδα κρατών όπως η Συρία, η Μιανμάρ και η Μπουρκίνα Φάσο, προκαλώντας εντύπωση και πολιτικές αντιδράσεις. Παράλληλα, η Βενεζουέλα προστίθεται επίσης στη λίστα, ενώ τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ) και το Γιβραλτάρ αφαιρούνται, παρά τις αντιδράσεις από ευρωβουλευτές και οργανώσεις που θεωρούν πρόωρη αυτή τη διαγραφή.

Το περιεχόμενο της λίστας δεν βασίζεται μόνο σε τεχνικά κριτήρια. Όπως έχει διαφανεί και στο παρελθόν, η τελική σύνθεση είναι αποτέλεσμα συμβιβασμών, διπλωματικών παρεμβάσεων και πολιτικών πιέσεων, σύμφωνα με δημοσίευμα του Politico. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει επανειλημμένα εκφράσει αντιρρήσεις για τον τρόπο με τον οποίο η Κομισιόν διαχειρίζεται την αναθεώρηση της λίστας. Το 2023, είχε απορρίψει την πρόταση της Επιτρόπου Χρηματοπιστωτικών Υπηρεσιών, Μαρίας Λουίζ Αλμπούκερκ, να αφαιρεθούν τα ΗΑΕ, επικαλούμενο έλλειψη επαρκούς συμμόρφωσης.

Η πρόσφατη τελική απόφαση για την αφαίρεση των Εμιράτων συνοδεύτηκε από γραπτές δεσμεύσεις εκ μέρους της χώρας για στενότερη συνεργασία με την Europol, καθώς και αποστολή αντιπροσωπειών ευρωβουλευτών προκειμένου να εξεταστούν οι εγγυήσεις επιτόπου. Παρόλα αυτά, αρκετοί θεωρούν την πρόοδο ελλιπή. Ο Γερμανός ευρωβουλευτής των Πρασίνων, Rasmus Andresen, υποστήριξε ότι οι δεσμεύσεις των ΗΑΕ παραμένουν επιφανειακές και ότι ενδεχόμενη εμπορική συμφωνία θα μπορούσε να μετατραπεί σε κερκόπορτα για την επανεισαγωγή «μαύρου χρήματος» στο ευρωπαϊκό χρηματοπιστωτικό σύστημα.

Επιπλέον, η Ρωσία εξακολουθεί να απουσιάζει από τη λίστα, γεγονός που προκαλεί αντιδράσεις. Παρά τις επίμονες εκκλήσεις ευρωβουλευτών, όπως του Τσέχου Luděk Niedermayer (ΕΛΚ), η Κομισιόν φέρεται να απέφυγε την προσθήκη της Μόσχας, πιθανώς λόγω πολιτικών ισορροπιών με χώρες του μπλοκ των BRICS, στους οποίους η Ρωσία έχει ισχυρή επιρροή. Σύμφωνα με εσωτερικά έγγραφα που επικαλούνται ευρωπαϊκά μέσα, το θέμα συζητήθηκε εκτενώς, αλλά η πρόταση «πάγωσε» στο στάδιο της πολιτικής διαβούλευσης.

Ποιοι μπήκαν και ποιοι βγήκαν

Η νέα λίστα της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποτυπώνει την προσπάθεια να ενισχυθεί το ευρωπαϊκό πλαίσιο πρόληψης και καταστολής οικονομικού εγκλήματος, όμως δεν λείπουν οι αιχμές για επιλεκτική ευαισθησία και εξυπηρέτηση στρατηγικών συμφερόντων. Εκτός από το Μονακό και τη Βενεζουέλα, προστέθηκαν ακόμα:

Αλγερία,

Ανγκόλα,

Ακτή Ελεφαντοστού,

Κένυα,

Λάος,

Λίβανος,

Ναμίμπια,

Νεπάλ.

Από την άλλη πλευρά, η Επιτροπή αφαίρεσε χώρες που είχαν προηγουμένως χαρακτηριστεί ως υψηλού ρίσκου αλλά κρίθηκε ότι έχουν σημειώσει βελτίωση στο ρυθμιστικό τους πλαίσιο. Πρόκειται για:

Μπαρμπέιντος,

Γιβραλτάρ,

Τζαμάικα,

Παναμάς,

Φιλιππίνες,

Σενεγάλη,

Ουγκάντα,

Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.

Ιδιαίτερη ενόχληση προκάλεσε η αποχαρακτηρισμένη παρουσία του Γιβραλτάρ, καθώς ευρωβουλευτές από την Ισπανία, κυρίως του κεντροδεξιού χώρου, εξέφρασαν τη διαφωνία τους, θεωρώντας πως η απόφαση δεν ελήφθη αποκλειστικά με τεχνικά κριτήρια.