Οι γιορτές συχνά παρουσιάζονται ως η πιο φωτεινή περίοδος του χρόνου. Γεμάτες χαμόγελα, οικογενειακά τραπέζια, δώρα και στιγμές «υποχρεωτικής» χαράς. Κι όμως, για πολλούς ανθρώπους, αυτή η περίοδος συνοδεύεται από άγχος, εσωτερική πίεση, μελαγχολία ή ακόμη και μοναξιά. Όχι επειδή οι γιορτές δεν είναι χαρούμενες, αλλά επειδή η χαρά που προβάλλεται κοινωνικά δεν συμβαδίζει πάντα με την εσωτερική μας πραγματικότητα.

Στο podcast «Από το Άλφα στο Ωμέγα 3», η Μάριον Κοντογιάννη φιλοξενεί την κοινωνική λειτουργό και σύμβουλο ψυχικής υγείας Νάντια Ζιαγκουβά σε μια συζήτηση που φωτίζει με ειλικρίνεια και ευαισθησία την ψυχική διάσταση των γιορτών.

Η συζήτηση ξεκινά από μια βασική παραδοχή: οι γιορτές δεν είναι από μόνες τους δύσκολες. Δύσκολο είναι το να μην μας επιτρέπεται κοινωνικά να είμαστε όπως πραγματικά νιώθουμε. Το πένθος, η οικονομική δυσκολία, ένας χωρισμός, η ψυχική κόπωση ή απλώς η ανάγκη για απόσυρση συχνά δεν «χωρούν» στο γιορτινό τραπέζι. Έτσι, πολλοί άνθρωποι βιώνουν μια εσωτερική σύγκρουση ανάμεσα στο «πρέπει να είμαι καλά» και στο «δεν είμαι».

Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στις προσδοκίες, τόσο τις προσωπικές όσο και τις κοινωνικές. Η πίεση να χαρούμε, να προσφέρουμε, να ανταποκριθούμε σε ρόλους και υποχρεώσεις, συχνά γίνεται πιο βαριά από τα ίδια τα γεγονότα. Οι γιορτές, όπως επισημαίνεται, λειτουργούν και ως μεταβατική περίοδος: κλείνει ένας χρόνος και ανοίγει ένας νέος. Μαζί του έρχεται ένας άτυπος απολογισμός ζωής, που ενεργοποιεί συναισθήματα τα οποία όλο τον υπόλοιπο χρόνο μένουν στο περιθώριο.

Κεντρικό θέμα αποτελεί και η έννοια των ορίων. Όρια που δεν απομακρύνουν, αλλά προστατεύουν. Όρια που δεν είναι απόρριψη, αλλά πράξη φροντίδας τόσο προς τον εαυτό μας όσο και προς τις σχέσεις μας. Με απλά, ανθρώπινα παραδείγματα, αναδεικνύεται πώς η ήπια και ειλικρινής επικοινωνία μπορεί να μειώσει τις ενοχές και να διατηρήσει τη σύνδεση.

Η μοναξιά, συχνό συναίσθημα των γιορτών, προσεγγίζεται όχι ως έλλειψη ανθρώπων, αλλά ως έλλειψη σχέσης και νοήματος. Η συζήτηση ανοίγει δρόμους προς μικρές, καθημερινές πράξεις που μπορούν να ζεστάνουν την καρδιά: από την εθελοντική προσφορά μέχρι τη δημιουργία προσωπικών τελετουργικών φροντίδας και τη συμμετοχή σε δραστηριότητες που καλλιεργούν τη σύνδεση.

Τέλος, γίνεται αναφορά στη σύγχρονη πραγματικότητα των social media και στη σύγκριση με τις «τέλειες» εικόνες των γιορτών, οι οποίες συχνά ενισχύουν το αίσθημα ανεπάρκειας. Το μήνυμα είναι σαφές: το νόημα δεν βρίσκεται στο τέλειο, αλλά στο αληθινό. Και η αλήθεια, όσο δύσκολη κι αν είναι, χτίζει σχέσεις και φέρνει ανακούφιση.

Γιατί, τελικά, οι γιορτές δεν είναι τελειότητα. Είναι παρουσία. Είναι σχέση. Είναι αλήθεια.