Η βιταμίνη A είναι απαραίτητη για την καλή όραση, την ενίσχυση του ανοσοποιητικού και την υγιή επιδερμίδα. Λειτουργεί επίσης ως αντιοξειδωτικό, μειώνοντας το οξειδωτικό στρες και τις φλεγμονές. Επιπλέον, υπάρχουν ενδείξεις ότι συμβάλλει και στην πρόληψη του καρκίνου. Αλλά πόση βιταμίνη Α είναι αρκετή για τον οργανισμό; Και, μήπως, η υπερβολική ποσότητα έχει τα αντίθετα αποτελέσματα και είναι τελικά επιβλαβής;
Ερευνητές για να απαντήσουν σε αυτά τα ερωτήματα, πραγματοποίησαν μια μελέτη βασισμένη σε νοσοκομειακά δεδομένα με συμμετοχή ασθενών. Τα ευρήματά τους δημοσιεύτηκαν στο επιστημονικό περιοδικό Nutrients.
Πώς έγινε η μελέτη
Οι ερευνητές συγκέντρωσαν στοιχεία από τέσσερα μεγάλα πανεπιστημιακά νοσοκομεία στο Βιετνάμ. Δημιούργησαν δύο ομάδες συμμετεχόντων: πάνω από 3.700 ασθενείς με διάφορες μορφές καρκίνου και σχεδόν 3.000 άτομα χωρίς καρκίνο που νοσηλεύτηκαν για άλλους λόγους.
Οι καρκινοπαθείς είχαν διαγνωστεί με καρκίνο του οισοφάγου, του στομάχου, του παχέος εντέρου, του ορθού, των πνευμόνων, του μαστού και άλλους τύπους. Συλλέχθηκαν δημογραφικά στοιχεία καθώς και διατροφικές συνήθειες μέσω ενός ερωτηματολογίου συχνότητας κατανάλωσης τροφών. Από αυτά υπολογίστηκε η ημερήσια πρόσληψη βιταμίνης A.
Τι έδειξε η έρευνα
Μετά από ανάλυση των δεδομένων και λαμβάνοντας υπόψη παράγοντες όπως το φύλο, η ηλικία και ο Δείκτης Μάζας Σώματος (ΔΜΣ), οι ερευνητές παρατήρησαν μια καμπύλη τύπου U στη συσχέτιση μεταξύ πρόσληψης βιταμίνης A και καρκίνου.
Δηλαδή, τόσο η πολύ χαμηλή όσο και η πολύ υψηλή πρόσληψη συνδέονταν με αυξημένο κίνδυνο. Η «ασφαλής» πρόσληψη φάνηκε να είναι μεταξύ 85,3 και 104 μικρογραμμαρίων την ημέρα — μέση τιμή που παρατηρήθηκε στην ομάδα χωρίς καρκίνο.
Οι τύποι καρκίνου με τη μεγαλύτερη συσχέτιση με τα επίπεδα βιταμίνης A ήταν ο οισοφαγικός, ο γαστρικός, ο καρκίνος του ορθού και του μαστού. Ο καρκίνος του παχέος εντέρου δεν έδειξε την ίδια σύνδεση.
Η μελέτη έχει φυσικά και περιορισμούς. Η χρήση ερωτηματολογίων διατροφής ενέχει τον κίνδυνο ανακριβών απαντήσεων. Επίσης, επειδή πρόκειται για νοσοκομειακό δείγμα από συγκεκριμένο πληθυσμό, τα ευρήματα ενδέχεται να μην ισχύουν για άλλες χώρες ή εθνοτικές ομάδες.
Ποιες είναι οι καλύτερες πηγές βιταμίνης Α
Όπως με τα περισσότερα πράγματα στη ζωή, το «περισσότερο» δεν είναι πάντα καλύτερο. Το σώμα μας χρειάζεται βιταμίνη A, αλλά και η υπερβολή μπορεί να έχει αρνητικά αποτελέσματα. Οι ερευνητές δεν πρότειναν κάποια συγκεκριμένη ποσότητα πρόσληψης πέρα από την αναφορά στη μέση τιμή της «υγιούς» ομάδας.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, οι ημερήσιες συστάσεις για βιταμίνη A είναι:
- Άνδρες: 900 μικρογραμμάρια RAE
- Γυναίκες: 700 μικρογραμμάρια RAE
- Έγκυες: 770 μικρογραμμάρια RAE
- Θηλάζουσες: 1.300 μικρογραμμάρια RAE
Τρόφιμα πλούσια σε βιταμίνη A είναι τα καρότα, η κολοκύθα, οι γλυκοπατάτες, το σπανάκι, ο τόνος και το συκώτι βοδινού. Οι περισσότεροι άνθρωποι προσλαμβάνουν επαρκή ποσότητα από τη διατροφή τους και δεν χρειάζονται επιπλέον συμπληρώματα.
Πέρα από τη βιταμίνη Α
Φυσικά, η βιταμίνη A δεν είναι ο μόνος διατροφικός παράγοντας που επηρεάζει τον κίνδυνο καρκίνου.
Ο γενικότερος τρόπος ζωής είναι κρίσιμος: Η αντιφλεγμονώδης διατροφή, πλούσια σε φρούτα, λαχανικά, ξηρούς καρπούς, δημητριακά ολικής άλεσης και υγιή λίπη, μπορεί επίσης να μειώσει τον κίνδυνο. Η τακτική σωματική άσκηση, η καλή ποιότητα ύπνου και η διαχείριση του στρες είναι επίσης καθοριστικής σημασίας, όπως και η αποχή από κάπνισμα και αλκοόλ.
