Νομίζατε ότι το δαχτυλικό μας αποτύπωμα είναι το μοναδικό στοιχείο ταυτότητας; Νέα έρευνα δείχνει ότι και η αναπνοή μας είναι εξίσου αποκαλυπτική. Σε μια πρωτοποριακή μελέτη, επιστήμονες ανακάλυψαν ότι το μοτίβο της αναπνοής κάθε ανθρώπου είναι τόσο μοναδικό, ώστε μπορεί να λειτουργήσει ως ένα είδος «αναπνευστικού αποτυπώματος».
Σύμφωνα με το Interesting Engineering, η προσεκτική ανάλυση αυτών των μοτίβων σε διάστημα 24 ωρών επέτρεψε στους ερευνητές να αναγνωρίσουν άτομα με ακρίβεια που αγγίζει το 96,8%, επιβεβαιώνοντας πόσο χαρακτηριστική είναι η αναπνοή του καθενός.
Ο χάρτης του εγκεφάλου αποτυπώνεται στην αναπνοή
Η έρευνα ξεκίνησε από το ενδιαφέρον του εργαστηρίου για την όσφρηση. Στα θηλαστικά, ο εγκέφαλος επεξεργάζεται τις οσμές κατά την εισπνοή. Αυτό συνδέει στενά την όσφρηση με τη λειτουργία του εγκεφάλου.
Στο πλαίσιο της έρευνας, που δημοσιεύτηκε στο Current Biology, προέκυψε το εξής ερώτημα στους επιστήμονες: αφού κάθε εγκέφαλος είναι μοναδικός, μήπως και τα μοτίβα αναπνοής αντικατοπτρίζουν αυτή την ατομικότητα;
Για να το διερευνήσει, η ερευνητική ομάδα σχεδίασε μια ελαφριά, φορητή συσκευή που παρακολουθεί διαρκώς τη ροή του αέρα από τη μύτη, χρησιμοποιώντας μαλακούς, εύκαμπτους σωλήνες τοποθετημένους κάτω από τα ρουθούνια.
Η ομάδα, με επικεφαλής τη νευροεπιστήμονα Timna Soroka από το Ινστιτούτο Επιστημών Weizmann στο Ισραήλ, διαπίστωσε ότι η αναπνοή δεν είναι απλώς ένα μηχανικό αντανακλαστικό. Διαμορφώνεται από ένα πολύπλοκο νευρωνικό δίκτυο στον εγκέφαλο και επηρεάζεται διακριτικά από την κίνηση, τη συναισθηματική κατάσταση και άλλους παράγοντες.
Η αναπνοή ως δείκτης υγείας
Χρησιμοποιώντας μια διακριτική συσκευή που τοποθετείται στη μύτη, οι ερευνητές παρακολούθησαν τα μοτίβα αναπνοής 100 υγιών νεαρών ενηλίκων κατά την καθημερινή τους ζωή, καταγράφοντας λεπτομερώς 24 παραμέτρους της αναπνοής.
Ακόμα και μόνο μία ώρα καταγραφής επέτρεψε τη μέτρια αναγνώριση των ατόμων. Όμως, με δεδομένα ολόκληρης ημέρας, η μοναδικότητα του κάθε προφίλ αναπνοής έγινε εντυπωσιακά εμφανής.
Αυτό που προκαλεί μεγαλύτερο ενδιαφέρον είναι ότι τα μοτίβα αναπνοής δεν σχετίζονταν μόνο με την ταυτότητα. Αποτελούσαν επίσης δείκτες ευρύτερων χαρακτηριστικών υγείας — όπως ο δείκτης μάζας σώματος, ο κύκλος ύπνου-εγρήγορσης, τα επίπεδα κατάθλιψης και άγχους, ακόμα και συμπεριφορικά στοιχεία.
Για παράδειγμα, άτομα που ανέφεραν άγχος εμφάνιζαν μικρότερες εισπνοές και μεγαλύτερη μεταβλητότητα στην αναπνοή τους κατά τη διάρκεια του ύπνου, εύρημα που ανοίγει νέες δυνατότητες για διαγνώσεις ψυχικής υγείας βασισμένες αποκλειστικά στην αναπνοή.
Αναπνοή και ψυχική υγεία
Οι ερευνητές σημείωσαν πάντως ότι κανένας από τους συμμετέχοντες δεν πληρούσε τα επίσημα κριτήρια για διαγνώσιμες ψυχικές ή συμπεριφορικές διαταραχές.
«Διαισθητικά, υποθέτουμε ότι το πόσο αγχωμένοι ή καταθλιπτικοί είμαστε επηρεάζει τον τρόπο που αναπνέουμε», εξηγεί ο Noam Sobel από το Ινστιτούτο Weizmann. «Αλλά ίσως ισχύει και το αντίστροφο: ίσως ο τρόπος που αναπνέουμε να προκαλεί άγχος ή κατάθλιψη. Αν αυτό επιβεβαιωθεί, τότε ίσως αλλάζοντας τον τρόπο που αναπνέουμε, να μπορούμε να αλλάξουμε και αυτές τις καταστάσεις».
Η ομάδα εργάζεται ήδη πάνω σε μια πιο διακριτική και φιλική προς τον χρήστη συσκευή, ώστε να είναι πιο άνετη για μακροχρόνια χρήση και άρα για περισσότερη έρευνα. Επίσης, η επιστημονική ομάδα εξετάζει ήδη κατά πόσο η μίμηση «υγιών» μοτίβων αναπνοής μπορεί να βελτιώσει την ψυχική και συναισθηματική κατάσταση του ατόμου.
