Αλλάζει το τοπίο από τον Σεπτέμβριο στα πανεπιστήμια και τα τεχνολογικά ιδρύματα της χώρας, καθώς το υπουργείο Παιδείας προχωρεί σε εφτά σημαντικές αλλαγές που αφορούν μεταξύ άλλων τον χρόνο σπουδών, τους «αιώνιους» φοιτητές, τη χρηματοδότηση αλλά και τα κίνητρα που θα δίνονται στα ιδρύματα για πρόσθετους πόρους από το κράτος.

Σύμφωνα με όσα προβλέπονται στο προσχέδιο νόμου που έδωσε αργά χθες το βράδυ το υπουργείο Παιδείας, κλείνει το κεφάλαιο των «αιώνιων φοιτητών», καθώς εφεξής θα έχουν τη δυνατότητα να παίρνουν το πτυχίο τους έως τα έξι χρόνια από τη στιγμή που θα εισαχθούν. Αν υπερβαίνουν τα έξι χρόνια σπουδών, τότε το ίδρυμα θα καθορίζει τις προϋποθέσεις με τις οποίες θα μπορούν να συνεχίσουν, ενώ εάν φοιτητής δεν εγγραφεί σε δύο συνεχόμενα εξάμηνα θα διαγράφεται.

Μια σημαντική καινοτομία εισάγεται και στο καθεστώς της χρηματοδότησης. Πλέον, όπως δημοσιεύει το Έθνος, θα δίδεται από Ανεξάρτητη Αρχή, θα καταρτίζεται 4ετής οικονομικός προγραμματισμός, ενώ όσα ιδρύματα φιγουράρουν στις κορυφαίες θέσεις των δεικτών ποιότητας και αριστείας, θα επιβραβεύονται με έξτρα χρηματοδότηση.
Παράλληλα, αλλάζει άρδην ο τρόπος διοίκησης των ΑΕΙ – ΤΕΙ αφού προστίθενται και εξωπανεπιστημιακοί.

Τα Συμβούλια Διοίκησης θα αποτελούνται από 15 μέλη, εκ των οποίων τα 7 θα εκλέγονται από τους καθηγητές του ιδρύματος, ενώ όσοι εκλεγούν θα επιλέγουν άλλα 7 μέλη που θα πλαισιώσουν το Συμβούλιο, τα οποία θα μπορούν να μην έχουν σχέση με ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα. Το 15μελές συμβούλιο θα συμπληρώνει και ένας φοιτητής. Ο πρύτανης θα εκλέγεται από Συμβούλιο για τρία χρόνια, ενώ θα μπορεί να παύεται υπό προϋποθέσεις.

Σημαντικές αλλαγές προωθούνται και στο καθεστώς αξιολόγησης των καθηγητών, αφού θα κρίνονται ανά 5ετία, αλλά δεν θα υπάρχουν μισθολογικές μειώσεις σε περίπτωση αρνητικής αξιολόγησης. Για το άσυλο, κατοχυρώνεται η ακαδημαϊκή ελευθερία στην έρευνα και διδασκαλία καθώς και η ελεύθερη έκφραση διακίνησης των ιδεών, καθιερώνεται, ωστόσο ένα ευέλικτο πλαίσιο προστασίας.

Οπως σημειώνεται, υπεύθυνος για την τήρηση της προστασίας και της ασφάλειας του προσωπικού και της περιουσίας των ιδρυμάτων είναι ο πρύτανης, ενώ τονίζεται ότι ο οργανισμός κάθε ιδρύματος ορίζει τη διαδικασία διαφύλαξης της ακαδημαϊκής ελευθερίας.

Τέλος, παρέχεται η δυνατότητα επιβολής διδάκτρων σε αλλοδαπούς φοιτητές, αλλά και άτοκα δάνεια σε Ελληνες φοιτητές προπτυχιακού κύκλου. Οπως έγινε γνωστό χθες, το νομοσχέδιο για τις αλλαγές στην ανώτατη εκπαίδευση δεν θα συζητηθεί στο υπουργικό Συμβούλιο της Τετάρτης, αλλά σε αυτό που θα διεξαχθεί την ερχόμενη εβδομάδα προκειμένου να υπάρξει χρόνος για διαβουλεύσεις με τους πρυτάνεις και τους προέδρους ΤΕΙ.
Ξένη γλώσσα και συγγράμματα

Για την απόκτηση του πτυχίου θα απαιτείται εφεξής η γνώση μίας ξένης γλώσσας, η πιστοποίηση της οποίας θα καθορίζεται από τα Ιδρύματα. Οσον αφορά τα συγγράμματα, από το ακαδημαϊκό έτος 2014-15 παύει η διανομή τους στους φοιτητές με δαπάνες του Δημοσίου και θεσπίζεται η υποχρέωση ανάρτησης στο Διαδίκτυο της αναλυτικής ύλης των παραδόσεων/σημειώσεων των μαθημάτων που διδάσκουν οι καθηγητές όλων των βαθμίδων.

Οι επτά αλλαγές που προωθούνται

1. Παρέχεται η δυνατότητα χορήγησης τίτλου σπουδών έπειτα από τριετή φοίτηση.
2. Διαγράφονται από τα μητρώα των σχολών οι “αιώνιοι φοιτητές”, αν δεν ολοκληρώσουν τις σπουδές σε έξι χρόνια.
3. Καθιερώνονται χρηματικά μπόνους σε όσα ιδρύματα και σχολές πρωτεύουν.
4. Θεσπίζονται 15μελή μεικτά συμβούλια διοίκησης, με συμμετοχή έως και 7 εξωπανεπιστημιακών.
5. Καταργείται στην πράξη το πανεπιστημιακό άσυλο με τις ευελιξίες που παρέχονται σε κάθε ίδρυμα.
6. Καθιερώνεται η αξιολόγηση του εκπαιδευτικού προσωπικού ανά πενταετία.
7. Παρέχεται δυνατότητα εκπόνησης διδακτορικών και στα ΤΕΙ

Μεικτά συμβούλια με συμμετοχή εξωπανεπιστημιακών

Σύμφωνα με το προσχέδιο νόμου, τα συμβούλια διοίκησης θα είναι 15μελή, ενώ όταν ο αριθμός των καθηγητών πρώτης βαθμίδας είναι μικρότερος των 60, τα μέλη θα περιορίζονται σε 9. Τα 7 μέλη θα εκλέγονται από τους καθηγητές των ιδρυμάτων, ενώ τα υπόλοιπα 7 θα επιλέγονται από όσους έχουν εκλεγεί. Αναφορικά με τη θητεία των μελών, αυτή θα είναι τετραετής και μπορεί να ανανεώνεται μόνο για μία φορά.

Η θητεία του εκπροσώπου των φοιτητών, ωστόσο, που θα πλαισιώνει το 15μελές συμβούλιο, θα είναι ετήσια και μη ανανεώσιμη. Σχετικά με τον πρύτανη, θα εκλέγεται από το συμβούλιο του ιδρύματος ύστερα από διεθνή πρόσκληση ενδιαφέροντος για θητεία 3 ετών, η οποία μπορεί να ανανεωθεί για μία φορά.

Η αξιολόγηση των καθηγητών θα γίνεται κάθε 5 χρόνια. Επισημαίνεται ότι σε περιπτώσεις θετικής αξιολόγησης, θα υπάρχει επιβράβευση, ενώ σε αρνητική αξιολόγηση, θα αφαιρείται η δυνατότητα -μεταξύ άλλων- εξέτασης διδακτορικών διατριβών. Αν πάντως, κατά την αξιολόγηση προκύψουν στοιχεία για παραμέληση των υπηρεσιακών καθηκόντων ή τη διάπραξη άλλου πειθαρχικού παραπτώματος, θα υπάρχουν πειθαρχικές κυρώσεις, αλλά όχι μείωση αποδοχών.

Όπως ορίζεται, οι καθηγητές εφεξής θα διακρίνονται σε πλήρους και μερικής απασχόλησης. Οι καθηγητές πλήρους απασχόλησης θα λαμβάνουν το 75% των τακτικών αποδοχών, ενώ οι μερικής απασχόλησης το 35%. Για να φτάνουν στο 100%, ορίζεται πλέγμα συγκεκριμένων προϋποθέσεων.