Κοινωνικά και συνταγματικά αναγκαία χαρακτηρίζει σε επιστολή του προς την ηγεσία του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης και τους διοικητές του ΙΚΑ και του ΟΑΕΔ ο Συνήγορος του Πολίτη, την έκδοση των υπουργικών αποφάσεων για την εφαρμογή στην πράξη των μέτρων άμβλυνσης των συνεπειών των απολύσεων εργαζομένων μεγαλύτερης ηλικίας.
Όπως αναφέρει η ανεξάρτητη αρχή, «η κάμψη της προστασίας από την απόλυση που υιοθετήθηκε πρόσφατα από τον Έλληνα νομοθέτη πλήττει εντονότερα τους εργαζομένους μεγαλύτερης ηλικίας, οι οποίοι αντιμετωπίζουν μεγαλύτερης δυσκολίες για την επανένταξή τους σε θέση εργασίας. Για την άμβλυνση των αρνητικών συνεπειών των απολύσεων, ο νομοθέτης προέβλεψε ειδικά μέτρα ενίσχυσης, τα οποία όμως δεν εφαρμόζονται ακόμη επειδή δεν έχουν εκδοθεί οι προβλεπόμενες υπουργικές αποφάσεις και εγκύκλιοι».
Ο Συνήγορος του Πολίτη καλεί την υπουργό Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης να προβεί στις αναγκαίες ενέργειες ώστε οι απολυμένοι αυτής της κατηγορίας να μπορούν να ωφελούνται από τις ρυθμίσεις του νόμου.
Αναλυτικότερα, η ανεξάρτητη αρχή αναφέρει ότι «με τις διατάξεις των παρ. 1, 2 και 3 του άρθρου 74 του ν. 3863/2010 τροποποιήθηκαν βασικές διατάξεις του δικαίου των απολύσεων με αύξηση των αριθμητικών ορίων για την εφαρμογή της διαδικασίας ομαδικών απολύσεων, καθώς και ως προς τον υπολογισμό της αποζημίωσης απόλυσης και τον τρόπο καταβολής της».
Επισημαίνει δε ότι με τους νέους κανόνες, που θέτει ο νόμος 3863/2010, «αφενός, προκειμένου να τεθεί σε εφαρμογή η διαδικασία ενημέρωσης και διαβούλευσης επί ομαδικών απολύσεων, απαιτείται πλέον μεγαλύτερος αριθμός σχεδιαζόμενων απολύσεων. Αφετέρου, μειώνεται το κόστος που συνεπάγεται για τον εργοδότη η καταγγελία της σύμβασης εργασίας και προβλέπεται η καταβολή της αποζημίωσης σε δόσεις».
Με τις διατάξεις αυτές, συμπληρώνει η αρχή, ο νομοθέτης του ν. 3863/2010 μειώνει την προστασία της διατήρησης της θέσης εργασίας που προδιέγραφαν οι προϊσχύουσες διατάξεις. Και σημειώνει: «Εν γνώσει των αυξημένων προβλημάτων κινητικότητας και επανένταξης στην αγορά εργασίας που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι μεγαλύτερης ηλικίας, επιχειρείται με τις διατάξεις των παρ. 4, 5 και 6 του ίδιου άρθρου να αμβλυνθούν, για την κατηγορία αυτή, οι συνέπειες που θα έχει η κάμψη της προστασίας ως προς τη διατήρηση της θέσης εργασίας, ενώ με την παρ. 7 επιχειρείται περιορισμός των απολύσεων με ειδικότερο αριθμητικό κριτήριο για τους εργαζομένους ηλικίας 55 έως 64 ετών».
Ωστόσο, ο Συνήγορος διαπιστώνει ότι «σε αντίθεση με όσα ισχύουν για την διευκόλυνση των απολύσεων, στην περίπτωση των αντισταθμιστικών μέτρων, για την εφαρμογή των διατάξεων αυτών προβλέπεται η έκδοση υπουργικής απόφασης, η οποία όμως μέχρι σήμερα δεν έχει εκδοθεί», ενώ ταυτοχρόνως επισημαίνει ότι «ευάλωτοι δεν είναι μόνο όσοι πλησιάζουν το ηλικιακό όριο, αλλά και όσοι το πληρούν αλλά δεν μπορούν να ενεργοποιήσουν το δικαίωμά τους».
Η ανεξάρτητη αρχή αναφέρει δε ότι «η λήψη και υλοποίηση των ελάχιστων αυτών μέτρων άμβλυνσης των αρνητικών επιπτώσεων των απολύσεων στους προχωρημένης ηλικίας εργαζομένους, ως αναγκαίο αντιστάθμισμα, θα πρέπει να πραγματοποιηθεί παράλληλα με την υλοποίηση των άμεσης εφαρμογής διατάξεων με τις οποίες μειώθηκε η προστασία της διατήρησης της θέσης εργασίας».
Για τον λόγο αυτό, ο Συνήγορος του Πολίτη ζήτησε:
α) την άμεση εφαρμογή της διάταξης της παρ. 4, με την οποία ιδρύεται η υποχρέωση του εργοδότη και το αντίστοιχο δικαίωμα των απολυθέντων προχωρημένης ηλικίας ήδη από την έναρξη ισχύος του νόμου (15.7.2010), ακόμα και χωρίς την έκδοση της κανονιστικής πράξης για την οποία εξουσιοδοτείται ο Υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, δηλαδή με απλή εγκύκλιο οδηγία.
β) Την εφαρμογή της παρ. 5, δηλαδή την ανάληψη του υπολοίπου κόστους της αυτασφάλισης από τον ΛΑΕΚ και την ένταξη των απολυομένων αυτής της κατηγορίας στα προγράμματα εργασίας των μακροχρόνια ανέργων ηλικίας 55 έως 64 ετών για εργασία στο δημόσιο τομέα, με την έκδοση υπουργικής απόφασης, η οποία, και αν ακόμη θεωρηθεί ότι συνιστά ευχέρεια και όχι υποχρέωση του εξουσιοδοτούμενου Υπουργού, είναι κοινωνικά αλλά και συνταγματικά αναγκαία.
Τέλος, ο Συνήγορος του Πολίτη σχετικά με το άρθρο 69 του προσχεδίου Νόμου για την «Αναμόρφωση Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας και ρυθμίσεις θεμάτων κοινωνικής ασφάλισης», που δόθηκε πολύ πρόσφατα στη δημοσιότητα, «προτείνεται η τροποποίηση των παρ. 4-6 του άρθρου 74 του ν. 3863/2010, καθώς με τις προτεινόμενες διατάξεις τίθενται προϋποθέσεις χρόνου ασφάλισης για την υπαγωγή στη ρύθμιση του νόμου, προβλέπονται κυρώσεις σε περίπτωση μη τήρησης των υποχρεώσεων εργοδοτών και απολυομένων και ορίζεται καταληκτική ημερομηνία υπαγωγής η 31η.12.2012, δηλαδή οι σχετικές ρυθμίσεις προβλέπονται ρητά ως προσωρινό μέτρο».
