Σαν σήμερα 15 Αυγούστου: Το ύπουλο χτύπημα που προμήνυσε τον πόλεμο – Όταν οι Ιταλοί βύθισαν το «Έλλη» στην Τήνο

Ακόμη, η θέσπιση των «Ολυμπίων», το Κίνημα στο Γουδί και το Γούντστοκ

Ακούστε το άρθρο

2 ω. πριν

Newsroom

15 Αυγούστου 1940: Η γιορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στην Τήνο μετατράπηκε σε ημέρα εθνικού πένθους, όταν το ελληνικό ελαφρύ καταδρομικό «Έλλη» βυθίστηκε ύπουλα από ιταλική τορπίλη, σε μια επίθεση που σημάδεψε την πορεία της χώρας προς τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Το «Έλλη», ναυαρχίδα του ελληνικού στόλου, είχε αγκυροβολήσει στο λιμάνι της Τήνου για να αποδώσει τιμές στην Παναγία, όταν το ιταλικό υποβρύχιο Delfino έριξε τρεις τορπίλες. Η μία πέτυχε το πλοίο στη μέση, προκαλώντας έκρηξη και πυρκαγιά που οδήγησαν στη βύθισή του. Εννέα μέλη του πληρώματος σκοτώθηκαν και δεκάδες τραυματίστηκαν.

Η ιταλική επίθεση έγινε εν καιρώ ειρήνης και χωρίς καμία κήρυξη πολέμου, αποτελώντας σαφή πρόκληση του φασιστικού καθεστώτος του Μουσολίνι. Η ελληνική κυβέρνηση, αν και γνώριζε τις αποδείξεις για την ιταλική εμπλοκή, απέφυγε την άμεση ρήξη, επιλέγοντας να κερδίσει χρόνο για την πολεμική προετοιμασία.

Η βύθιση του «Έλλη» θεωρήθηκε το προοίμιο της 28ης Οκτωβρίου 1940 και της ιταλικής εισβολής. Το πλοίο ανασύρθηκε το 1950 και κομμάτια του χρησιμοποιήθηκαν στην κατασκευή του νέου αντιτορπιλικού «Έλλη» που εντάχθηκε στον στόλο το 1951, ως συμβολικό μήνυμα εθνικής μνήμης και συνέχειας.

Σήμερα, στον χώρο του λιμανιού της Τήνου, μνημείο θυμίζει τη θυσία του πληρώματος και την ύπουλη επίθεση που συγκλόνισε την Ελλάδα, αφήνοντας ανεξίτηλο το μήνυμα ότι η ελευθερία απαιτεί επαγρύπνηση ακόμη και στις πιο ειρηνικές στιγμές.

Τα σημαντικότερα γεγονότα της ημέρας στην Ελλάδα και τον κόσμο

1096: Ξεκινά η Α’ Σταυροφορία, με σκοπό την κατάληψη των Αγίων Τόπων.

1461: Πτώση της Αυτοκρατορίας της Τραπεζούντας στα χέρια των Οθωμανών, γεγονός που σηματοδοτεί το τέλος του τελευταίου ελεύθερου ελληνικού κράτους και την οριστική λήξη της Ρωμαϊκής/Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.

1829: Η Οθωμανική Αυτοκρατορία υπογράφει το Σύμφωνο του Λονδίνου, παραχωρώντας αυτονομία στην Ελλάδα, η οποία ωστόσο παραμένει φόρου υποτελής στον σουλτάνο.

1858: Ο βασιλιάς Όθωνας θεσπίζει με το βασιλικό διάταγμα «περί συστάσεως των Ολυμπίων» γενικούς αθλητικούς διαγωνισμούς κάθε 4 χρόνια με την επωνυμία «Ολύμπια» μέσα στο πλαίσιο διεθνών εκθέσεων που θα γίνονται στο Ζάππειο. Τον θεσμό αυτό τον χρηματοδοτεί ο Ευάγγελος Ζάππας και οι αγώνες μένουν γνωστοί στην ιστορία ως Ζάππειες Ολυμπιάδες.

1858: Θεμελιώνεται το νέο Βουλευτήριο (Παλαιά Βουλή), που θα ανεγερθεί σε σχέδια του αρχιτέκτονα Φρανσουά Μπουλανζέ.

1909: Ξεσπά το Κίνημα στο Γουδί από τον «Στρατιωτικό Σύνδεσμο», το οποίο οδηγεί στην άνοδο του Ελευθερίου Βενιζέλου και στην απαρχή μεγάλων πολιτικών και κοινωνικών μεταρρυθμίσεων στην Ελλάδα.

1940: Το ελληνικό καταδρομικό «Έλλη» τορπιλίζεται από ιταλικό υποβρύχιο στο λιμάνι της Τήνου, ανήμερα της γιορτής της Μεγαλόχαρης, προκαλώντας τον θάνατο εννέα ναυτών και ανεβάζοντας στα ύψη την ένταση πριν τον Ελληνοϊταλικό Πόλεμο.

1965: Οι Beatles παίζουν μπροστά σε 60.000 θεατές στο Shea Stadium της Νέας Υόρκης.

1969: Αρχίζει το θρυλικό μουσικό φεστιβάλ του Γούντστοκ, το οποίο έσπευσαν να παρακολουθήσουν χιλιάδες άνθρωποι. Ανάμεσα στους μουσικούς, που συμμετείχαν ήταν ο Κάρλος Σαντάνα, ο Τζίμι Χέντριξ, ο Τζο Κόκερ, ο Stills, ο Nash και πολλοί άλλοι.

1971: Ο Αμερικανός πρόεδρος Νίξον αναγγέλλει την εφαρμογή ενός προγράμματος μονεταριστικής και οικονομικής εξυγίανσης των ΗΠΑ, με την οποία τερματίζει την ισοδυναμία του δολαρίου με το απόθεμα της χώρας σε χρυσό.

1974: Αττίλας ΙΙ – Συνεχίζεται η προέλαση των τουρκικών στρατευμάτων στην Κύπρο. Την ίδια μέρα, ο Ανδρέας Παπανδρέου επιστρέφει στην Ελλάδα και δηλώνει: «Η Ελλάς ανήκει στους Έλληνες».

2021: Οι Ταλιμπάν καταλαμβάνουν την Καμπούλ και το προεδρικό μέγαρο, έπειτα από την αποχώρηση των αμερικανικών δυνάμεων, σηματοδοτώντας την πλήρη επάνοδό τους στην εξουσία στο Αφγανιστάν.

Γεννήσεις

1769 – Ναπολέων Βοναπάρτης, αυτοκράτορας της Γαλλίας, κορυφαίος στρατιωτικός και πολιτικός ηγέτης του 19ου αιώνα. Εξελίχθηκε από νεαρός στρατηγός της Γαλλικής Επανάστασης σε αυτοκράτορα, καθορίζοντας την ευρωπαϊκή ιστορία με τους Ναπολεόντειους Πολέμους. Θεμελίωσε τον Αστικό Κώδικα, προώθησε μεταρρυθμίσεις στη διοίκηση και την εκπαίδευση, ενώ το όνομά του ταυτίστηκε με την έννοια της στρατηγικής ευφυΐας και της φιλοδοξίας.

1818 – Γεώργιος Αβέρωφ, έλληνας μεγαλέμπορος και εθνικός ευεργέτης, από το Μέτσοβο. Αναδείχθηκε ως ο μεγαλύτερος έμπορος της Αιγύπτου, ιδιαίτερα μέσω του εμπορίου βαμβακιού όταν επικράτησε έλλειψη στην Ευρώπη λόγω του αμερικανικού εμφυλίου πολέμου. Με τεράστια περιουσία στήριξε την ελληνική κοινότητα Αλεξάνδρειας, ίδρυσε σχολεία, νοσοκομεία και χορήγησε σημαντικές δωρεές για έργα όπως το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, το Παναθηναϊκό Στάδιο, τη Σχολή Ευελπίδων και το θωρηκτό «Γεώργιος Αβέρωφ», με ανεκτίμητη συμβολή στη ναυτική ισχύ της χώρας. Ανακηρύχθηκε «Μέγας Εθνικός Ευεργέτης» και η Ελληνική Πολιτεία τίμησε τη μνήμη του με ανδριάντα στο Παναθηναϊκό Στάδιο.

1926 – Κωνσταντίνος (Κωστής) Στεφανόπουλος, έλληνας πολιτικός, διετέλεσε Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας από το 1995 έως το 2005. Γνωστός για το ήθος, τη μετριοπάθεια και τον συναινετικό λόγο του, αποτέλεσε σημείο αναφοράς στη μεταπολιτευτική Ελλάδα. Υπήρξε βουλευτής και υπουργός, αναλαμβάνοντας καίριους ρόλους και διακρίθηκε για την ακεραιότητα και τη συνέπεια του στον δημόσιο βίο.

1972 – Μπεν Άφλεκ, αμερικανός ηθοποιός, σεναριογράφος και σκηνοθέτης, βραβευμένος με Όσκαρ σεναρίου για την ταινία «Good Will Hunting» και Όσκαρ καλύτερης ταινίας για το «Argo». Ξεχωρίζει για τις ερμηνείες του σε παραγωγές όπως «Gone Girl» και «Batman v Superman», ενώ έχει αφήσει το αποτύπωμά του και πίσω από την κάμερα με δυναμικές δημιουργίες που συνδυάζουν δράμα και κοινωνικό σχολιασμό.

1974 – Μπέττυ Μαγγίρα, ελληνίδα ηθοποιός, παρουσιάστρια, μοντέλο και κωμικός stand-up. Γεννήθηκε στην Ξάνθη και ξεκίνησε την πορεία της ως «Σταρ Θράκης» το 1991, συμμετέχοντας και στα καλλιστεία του ANT1. Ξεχώρισε για την παρουσίαση της θρυλικής μουσικής εκπομπής «Mega Star» και για τις σατιρικές παραστάσεις «Cabaret Show» με την αδελφή της, Ματθίλδη Μαγγίρα. Έντονη είναι η παρουσία της σε ψυχαγωγικές τηλεοπτικές εκπομπές και θεατρικές παραγωγές, ενώ θεωρείται ανανεώτρια του χιούμορ στην ελληνική σόουμπιζ.

1990 – Τζένιφερ Λόρενς, Αμερικανίδα ηθοποιός, βραβευμένη με Όσκαρ Α’ Γυναικείου Ρόλου για την ταινία «Silver Linings Playbook». Έγινε διεθνώς γνωστή ως πρωταγωνίστρια στη σειρά «The Hunger Games» και έχει τιμηθεί πολλές φορές για τις ερμηνείες της σε ταινίες όπως «American Hustle» και «Joy». Ξεχωρίζει για το ταλέντο, την ευελιξία στους ρόλους και τη φυσική της παρουσία, κατακτώντας γρήγορα θέση στην κορυφή του Χόλιγουντ.

Θάνατοι

1967 – Ρενέ Μαγκρίτ, Βέλγος ζωγράφος, κορυφαία μορφή του σουρεαλισμού. Έγινε γνωστός για τους προκλητικούς και αινιγματικούς πίνακές του, όπως «Η προδοσία των εικόνων» («Ceci n’est pas une pipe») και «Ο γιος του ανθρώπου», θέτοντας ερωτήματα για τη σχέση εικόνας και πραγματικότητας. Το έργο του επηρέασε τη σύγχρονη τέχνη, τη διαφήμιση και την ποπ κουλτούρα με τη φιλοσοφική του προσέγγιση και τις οπτικές ανατροπές.