Σαν σήμερα το 787, η Νίκαια γίνεται το επίκεντρο μιας ιστορικής Συνόδου που άλλαξε για πάντα την Ορθοδοξία. Η 7η Οικουμενική Σύνοδος ή Δεύτερη Σύνοδος της Νίκαιας ήταν αυτή που καταδίκασε την Εικονομαχία και αποκατέστησε την τιμητική προσκύνηση των εικόνων, βάζοντας τέλος στην πρώτη φάση μιας θρησκευτικής και πολιτικής σύγκρουσης που είχε συγκλονίσει την αυτοκρατορία.
Η Σύνοδος κατέληξε σε μια καθοριστική διάκριση: η λατρεία ανήκει μόνο στον Θεό, ενώ στις εικόνες προσφέρεται τιμητική προσκύνηση, όχι λατρεία. Με τον τρόπο αυτό, δικαιολογήθηκε θεολογικά η απεικόνιση του Χριστού και των αγίων, καθώς η Ενανθρώπηση έκανε αποδεκτή τη δυνατότητα να εικονίζεται η ανθρώπινη μορφή του Θεανθρώπου. Η απόφαση αυτή δεν ήταν απλώς μια νίκη για τους εικονολάτρες, αλλά διαμόρφωσε την ίδια την ταυτότητα της Ορθοδοξίας, η οποία από τότε συνδέεται άρρηκτα με την τέχνη και τη θεολογία της εικόνας.
Αξιοσημείωτο είναι ότι η Σύνοδος της Νίκαιας αποτέλεσε και μια σπάνια στιγμή σύμπνοιας Ανατολής και Δύσης. Οι απεσταλμένοι του πάπα Αδριανού Α΄ συμμετείχαν ενεργά και επικύρωσαν τις αποφάσεις, δείχνοντας ότι για ένα σύντομο διάστημα, πριν το μεγάλο Σχίσμα του 1054, Ρώμη και Κωνσταντινούπολη μπορούσαν να σταθούν στο ίδιο στρατόπεδο. Αν και αργότερα η Δύση διατύπωσε ενστάσεις (όπως στα Libri Carolini επί Καρλομάγνου), εκείνη η στιγμή φάνηκε να ενώνει την Χριστιανοσύνη απέναντι σε μια κοινή πρόκληση.
Πίσω όμως από τις θεολογικές αποφάσεις κρυβόταν και μια πολιτική στρατηγική. Η αυτοκράτειρα Ειρήνη η Αθηναία, που κυβερνούσε ως επίτροπος του ανήλικου γιου της, βρήκε στη Σύνοδο την ευκαιρία να εδραιώσει την εξουσία της σε έναν ανδροκρατούμενο κόσμο. Παρουσιάστηκε ως προστάτιδα της Ορθοδοξίας, κέρδισε την υποστήριξη του κλήρου και εξουδετέρωσε τους στρατιωτικούς εικονομάχους, που αποτελούσαν την πιο επικίνδυνη αντίπαλη παράταξη. Η Σύνοδος της Νίκαιας δεν ήταν απλώς μια θεολογική καμπή, αλλά και ένα πολιτικό εργαλείο που της χάρισε κύρος και σταθερότητα.
Η σημασία της Συνόδου φάνηκε και στην πράξη: καθιερώθηκε ο κανόνας ότι σε κάθε Αγία Τράπεζα πρέπει να υπάρχουν λείψανα αγίων, ενώ οι εικονομάχοι κληρικοί καθαιρούνταν και οι λαϊκοί αφορίζονταν. Ταυτόχρονα, η τέχνη της εικόνας αναγεννήθηκε, εμπλουτίζοντας τον βυζαντινό πολιτισμό με αριστουργήματα που έφτασαν ως εμάς.
Η Δεύτερη Σύνοδος της Νίκαιας δεν έβαλε το οριστικό τέλος στην Εικονομαχία – η διαμάχη θα αναζωπυρωνόταν για ακόμη μισό αιώνα, μέχρι το 843. Ωστόσο, το 787 υπήρξε ο πρώτος μεγάλος σταθμός της νίκης των εικόνων και μια στιγμή που η θρησκευτική πίστη, η αυτοκρατορική πολιτική και η τέχνη συναντήθηκαν για να διαμορφώσουν την πορεία της Ορθοδοξίας.
Τα σημαντικότερα γεγονότα της ημέρας στην Ελλάδα και τον κόσμο
787: Η 7η Οικουμενική Σύνοδος στη Νίκαια συγκαλείται από την αυτοκράτειρα Ειρήνη την Αθηναία, προκειμένου να δοθεί τέλος στη μακροχρόνια διαμάχη της Εικονομαχίας που ταλάνιζε τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Στη σύνοδο συμμετέχουν περίπου 350 επίσκοποι και εκπρόσωποι του Πάπα, σε μια σπάνια στιγμή σύμπνοιας Ανατολής και Δύσης. Οι Πατέρες της Εκκλησίας διακηρύσσουν ότι η λατρεία ανήκει αποκλειστικά στον Θεό, αλλά οι εικόνες των αγίων μπορούν να δέχονται τιμητική προσκύνηση ως μέσο έκφρασης πίστης και σεβασμού. Η απόφαση αυτή θεωρείται καθοριστική για την εξέλιξη της Ορθοδοξίας ενώ η αυτοκράτειρα Ειρήνη η Αθηναία, που κυβερνούσε ως επίτροπος του ανήλικου γιου της, βρήκε στη Σύνοδο την ευκαιρία να εδραιώσει την εξουσία της σε έναν ανδροκρατούμενο κόσμο.
1822: Κοινή επιχείρηση Αλγερινών πειρατών και τουρκικών στρατευμάτων απειλεί τη Μύκονο, αλλά οι γενναίοι Μυκονιάτες, με επικεφαλής τη Μαντώ Μαυρογένους, αποκρούουν αποφασιστικά την απόβαση και απωθούν τους εισβολείς στη θάλασσα. Η Μαυρογένους εξοπλίζει και οργανώνει την άμυνα του νησιού, εμπνέοντας τους κατοίκους και συμβάλλοντας καταλυτικά στην αποτροπή της επίθεσης, γεγονός που αναγνώρισε και η ίδια η Ελληνική Επανάσταση.
1899: Ξεσπά στη Νότια Αφρική ο Δεύτερος Πόλεμος των Μπόερς, με τους Βρετανούς να συγκρούονται με τους Ολλανδικής καταγωγής Μπόερς, σε μια αιματηρή σύγκρουση που θα διαρκέσει μέχρι το 1902.
1912: Ο Ελληνικός Στρατός (Ταξιαρχία Ιππικού) απελευθερώνει την Κοζάνη από τους Τούρκους. Την ίδια ημέρα, ο πρώην πρωθυπουργός Στέφανος Δραγούμης, διορίζεται Γενικός Διοικητής της Κρήτης.
1922: Υπογράφεται η Ανακωχή των Μουδανιών, που προβλέπει την αποχώρηση του Ελληνικού Στρατού από την Ανατολική Θράκη. Στη διάσκεψη έλαβαν μέρος η Αγγλία, η Γαλλία, η Ιταλία, η Τουρκία και η Ελλάδα και καθορίστηκαν τα όρια υποχώρησης του ελληνικού στρατού στη δυτική όχθη του Έβρου.
1945: Ξεκινά ο Κινεζικός Εμφύλιος Πόλεμος. Ο κομμουνιστής Μάο Τσε Τουνγκ πολεμά εναντίον του εθνικιστή Τσιάνγκ Κάι Σεκ.
1954: Κατά τον Πόλεμο του Βιετνάμ, οι Βιετμίνχ αποκτούν τον έλεγχο του βορείου Βιετνάμ, από τους Γάλλους.
1961: Η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ καταδικάζει επίσημα το καθεστώς του Απαρτχάιντ στη Νότιο Αφρική, βάζοντας τη χώρα σε διεθνή απομόνωση.
1962: Ο Πάπας Ιωάννης ΚΓ΄ συγκαλεί το Βατικανό ΙΙ, την πρώτη Οικουμενική Σύνοδο της Καθολικής Εκκλησίας μετά από 92 χρόνια, φέρνοντας σημαντικές αλλαγές στη λειτουργία και τη θεολογία.
1968: Εκτοξεύεται το Apollo 7, η πρώτη επανδρωμένη αποστολή του προγράμματος Απόλλων, ανοίγοντας τον δρόμο για την αποστολή στη Σελήνη.
1975: Κάνει πρεμιέρα το «Saturday Night Live» στο NBC, μία εκπομπή που θα γράψει ιστορία στην αμερικανική τηλεόραση.
1978: Η Εθνική Ελλάδος πετυχαίνει την πιο ευρεία νίκη στην ιστορία της, συντρίβοντας τη Φινλανδία με 8-1.
1981: Ο νεαρός Prince εμφανίζεται ως support act στη συναυλία των Rolling Stones στο Coliseum του Λος Άντζελες μπροστά σε 94.000 θεατές. Η εμφάνισή του, με προκλητικό στυλ και πρωτοποριακό ήχο, προκαλεί αντιδράσεις στο κοινό· ο Prince αποδοκιμάζεται έντονα, ενώ του πετούν μπουκάλια και αντικείμενα, αναγκάζοντάς τον να αποχωρήσει πρόωρα από τη σκηνή. Ο Mick Jagger τον στηρίζει ανοιχτά και αυτή η δύσκολη εμπειρία γίνεται καθοριστικό σημείο για τη μετέπειτα λαμπρή πορεία του Prince στην παγκόσμια μουσική σκηνή.
1986: Στη Ρέικιαβικ της Ισλανδίας, ο Αμερικανός πρόεδρος Ρόναλντ Ρέιγκαν και ο Σοβιετικός ηγέτης Μιχαήλ Γκορμπατσόφ συναντώνται σε μια ιστορική σύνοδο κορυφής, η οποία, αν και δεν κατέληξε σε επίσημη συμφωνία, άνοιξε τον δρόμο για τον περιορισμό των πυρηνικών όπλων.
1990: Ο Οκτάβιο Παζ, Μεξικανός συγγραφέας και διπλωμάτης, τιμάται με το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας.
1996: Το Νόμπελ Ειρήνης απονέμεται στον Κάρλος Μπέλο και τον Ζοζέ Ράμος Όρτα για τον αγώνα τους υπέρ της ανεξαρτησίας του Ανατολικού Τιμόρ.
1998: Στην Ελλάδα διεξάγονται για πρώτη φορά οι δημοτικές και νομαρχιακές εκλογές με τον «Νόμο Καποδίστρια», που φέρνει συνενώσεις κοινοτήτων και αλλαγές στη διοικητική οργάνωση.
2002: Πεθαίνει ύστερα από τροχαίο ο σύζυγος της γενικής γραμματέως του ΚΚΕ, Αλέκας Παπαρήγα, Αθανάσιος Παπαρήγας.
2002: Ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Τζίμι Κάρτερ τιμάται με το Νόμπελ Ειρήνης για τη συμβολή του στην ειρήνη στη Μέση Ανατολή.
2003: Η ομάδα μπάσκετ του Παναθηναϊκού γράφει ιστορία, καθώς είναι η πρώτη ελληνική που αντιμετωπίζει ομάδα του NBA στην έδρα της. Αγωνίζεται στο Τορόντο με τους τοπικούς Ράπτορς και χάνει με 100-76.
Γεννήσεις
1884 – Έλινορ Ρούζβελτ (Eleanor Roosevelt), Αμερικανίδα πολιτικός, διπλωμάτισσα και ακτιβίστρια, μία από τις πιο επιδραστικές γυναίκες του 20ού αιώνα. Ως σύζυγος του προέδρου Φράνκλιν Ρούζβελτ (1933–1945), επανακαθόρισε τον ρόλο της Πρώτης Κυρίας, δίνοντας πολιτική διάσταση στη θέση της και υπερασπιζόμενη τα δικαιώματα των γυναικών, των μειονοτήτων και των φτωχών. Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, υπήρξε καθοριστική στην κατάρτιση της Οικουμενικής Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (1948) στα Ηνωμένα Έθνη, κερδίζοντας τον τίτλο «Πρώτη Κυρία του Κόσμου». Η παρακαταθήκη της παραμένει ζωντανή ως σύμβολο κοινωνικής δικαιοσύνης και ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
1937 – Μπόμπι Τσάρλτον (Bobby Charlton), Άγγλος ποδοσφαιριστής, ένας από τους μεγαλύτερους θρύλους του παγκόσμιου ποδοσφαίρου. Γεννημένος στο Άσχινγκτον, συνέδεσε το όνομά του με τη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, όπου αγωνίστηκε σε περισσότερους από 750 αγώνες, κατακτώντας Πρωταθλήματα Αγγλίας και το Κύπελλο Πρωταθλητριών (1968). Ήταν μέλος της εθνικής ομάδας της Αγγλίας που κατέκτησε το Μουντιάλ του 1966, όντας ο ηγέτης και κορυφαίος σκόρερ της. Επιβίωσε από την αεροπορική τραγωδία του Μονάχου (1958), επιστρέφοντας πιο δυνατός και γράφοντας ιστορία. Με το ήθος, την αφοσίωση και το ταλέντο του, θεωρείται υπόδειγμα αθλητή και παγκόσμιο σύμβολο του ποδοσφαίρου.
1947 – Λουκάς Παπαδήμος, Έλληνας οικονομολόγος και πολιτικός, που διετέλεσε πρωθυπουργός της Ελλάδας την κρίσιμη περίοδο 2011–2012. Γεννημένος στην Αθήνα, σπούδασε στο MIT και ακολούθησε ακαδημαϊκή και τραπεζική καριέρα. Διετέλεσε διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος (1994–2002), παίζοντας κεντρικό ρόλο στην ένταξη της χώρας στη ζώνη του ευρώ, και στη συνέχεια υπηρέτησε ως αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (2002–2010). Ως πρωθυπουργός κυβέρνησης συνεργασίας, διαχειρίστηκε τη δύσκολη φάση της ελληνικής οικονομικής κρίσης και της εφαρμογής του δεύτερου μνημονίου. Η πορεία του χαρακτηρίζεται από τεχνοκρατική προσέγγιση και σημαντική συμβολή στη σύγχρονη οικονομική ιστορία της Ελλάδας.
1992 – Cardi B (Μπελκάλις Μαρλένις Αλμάνζαρ), Αμερικανίδα ράπερ, τραγουδίστρια και τηλεοπτική περσόνα, που αναδείχθηκε σε μία από τις πιο εκρηκτικές φιγούρες της σύγχρονης hip-hop σκηνής. Γεννημένη στη Νέα Υόρκη από οικογένεια Δομινικανής και Τρίνινταδ καταγωγής, ξεκίνησε ως influencer στα social media και έγινε γνωστή μέσα από το ριάλιτι Love & Hip Hop: New York. Το ντεμπούτο της άλμπουμ, «Invasion of Privacy» (2018), απέσπασε βραβείο Grammy και περιλάμβανε την τεράστια επιτυχία «Bodak Yellow», με την οποία έγινε η πρώτη ράπερ γυναίκα που έφτασε στο Νο1 του Billboard μετά τη Λόριν Χιλ. Γνωστή για το δυναμικό της στυλ και την αφοπλιστική της προσωπικότητα, αποτελεί σήμερα ένα από τα μεγαλύτερα ονόματα της παγκόσμιας μουσικής βιομηχανίας.
Θάνατοι
1889 – Τζέιμς Πρέσκοτ Τζάουλ (James Prescott Joule), Άγγλος φυσικός, που συνέβαλε καθοριστικά στην κατανόηση της ενέργειας και της θερμότητας. Γεννημένος το 1818 στο Σάλφορντ, μελέτησε τη σχέση μεταξύ ηλεκτρισμού, θερμότητας και μηχανικής ενέργειας, διατυπώνοντας τον νόμο του Τζάουλ για τη θερμότητα που παράγεται από ηλεκτρικό ρεύμα. Οι έρευνές του θεμελίωσαν την αρχή της διατήρησης της ενέργειας και την ανάπτυξη της θερμοδυναμικής. Προς τιμήν του, η μονάδα μέτρησης της ενέργειας στο διεθνές σύστημα ονομάστηκε τζάουλ (joule). Η δουλειά του άνοιξε τον δρόμο για τη σύγχρονη φυσική, καθιστώντας τον έναν από τους πιο σημαντικούς επιστήμονες του 19ου αιώνα.
Εορτολόγιο
Εθνικές Γιορτές – Επέτειοι
Παγκόσμια Ημέρα Αυγού
