Σαν σήμερα 15 Δεκεμβρίου: Γεννιέται ο Άκης Πάνου – Η ζωή του και η δολοφονία του συντρόφου της κόρης του

«Δεν μετανόησα γιατί δεν εννόησα». Μια φράση που έμεινε χαραγμένη στη συλλογική μνήμη. Ο Άκης Πάνου δεν ζήτησε ποτέ συγγνώμη για τη δολοφονία του Σωτήρη Γιαλαμά, του συντρόφου της κόρης του. Έμεινε πιστός μέχρι τέλους σε έναν προσωπικό, άτεγκτο κώδικα τιμής, για πολλούς ακατανόητο.

Σαν σήμερα, στις 15 Δεκεμβρίου του 1933, γεννήθηκε ένας σπουδαίος δημιουργούς του ελληνικού λαϊκού τραγουδιού. Ένας άνθρωπος που έγραφε τραγούδια για όσα ζούσε και ζούσε για να γράφει τραγούδια. «Η ζωή μου όλη είναι ένα τσιγάρο, που δεν τον γουστάρω κι όμως το φουμάρω» ήταν ένας από τους στίχους του, που συμπύκνωνε σε λίγες λέξεις μια διαδρομή γεμάτη φτώχεια, απώλειες, δημιουργία, επιτυχία και, τελικά, μια πράξη που τον οδήγησε από το πάνθεον του λαϊκού τραγουδιού πίσω από τα σίδερα της φυλακής.

Τα πρώτα δύσκολα χρόνια

Ο Αθανάσιος-Δημήτριος Πάνου γεννήθηκε στα Πατήσια, δέκα ημέρες πριν τα Χριστούγεννα του 1933. Παιδί πολύτεκνης και φτωχής οικογένειας, μεγάλωσε με δύο αδέρφια και μία αδερφή. Ο πατέρας του, Στέφανος Πάνος, εργαζόταν στον επισιτισμό της βασιλικής φρουράς, όμως τα χρόνια ήταν σκληρά.

Στην Κατοχή γνώρισε τη φρίκη του πολέμου και την πείνα. Η οικογένεια μετακόμισε στην Καλλιθέα και εκεί ο Άκης Πάνου τελείωσε το δημοτικό. Πολύ γρήγορα, όμως, άφησε το σχολείο για να βγει στη βιοπάλη. Πούλησε τσιγάρα και κουλούρια στις γειτονιές, δούλεψε σε εργοστάσιο βερνικιών, ως βοηθός μηχανικού και εργάτης λιθογραφείου.

Η μουσική ήρθε στη ζωή του μαζί με τον αδερφό του Βαγγέλη. Οι δυο τους μάθαιναν πάνω σε μια παλιά κλασική κιθάρα, μέχρι το 1948, όταν ήρθε το πρώτο μεγάλο χτύπημα. Ο Βαγγέλης, μόλις 17 ετών, σκοτώθηκε από διερχόμενο τραμ. Μια απώλεια που σφράγισε τον χαρακτήρα του Άκη Πάνου και σκλήρυνε για πάντα τη ματιά του απέναντι στη ζωή.

Τα πρώτα βήματα και το μπουζούκι

Στα 13 του χρόνια έπαιζε και τραγουδούσε τα Σαββατοκύριακα δίπλα στον Γιάννη Σταματίου, τον «Σπόρο» του ρεμπέτικου, στην ταβέρνα του Συλιβάνη στο Κουκάκι. Παράλληλα, έφτιαχνε μπουζούκια, δίνοντάς τους προσωπικό χαρακτήρα. Ήταν από τους πρώτους που έβαζαν παραστάσεις πάνω στα όργανα, αντί για τα συνηθισμένα λουλούδια και αστέρια.

Το 1958, όμως, ένα ατύχημα άλλαξε τα πάντα. Κατά την κατασκευή ενός μπουζουκιού, ένα σκαρπέλο τραυμάτισε σοβαρά το χέρι του. Οι τένοντες υπέστησαν ανεπανόρθωτη ζημιά και η καριέρα του ως μουσικού της νύχτας τελείωσε απότομα. Τότε ξεκίνησε η δεύτερη και καθοριστική του πορεία. Ο Άκης Πάνου έγινε συνθέτης και στιχουργός.

Η καλλιτεχνική εκτόξευση

Ο Άκης Πάνου έγραψε περισσότερα από 200 τραγούδια που κυκλοφόρησαν επίσημα, ενώ σύμφωνα με φίλους του είχε συνθέσει πάνω από 800 που έμειναν στο συρτάρι. Όπως έλεγε χαρακτηριστικά: «Έγραψα 200 τραγούδια και ο κόσμος ξέρει 201».

Το πρώτο του τραγούδι στη δισκογραφία ήταν το «Το παιδί που απόψε πίνει» το 1958, σε στίχους Χρήστου Κολοκοτρώνη, με ερμηνεύτρια την Καίτη Γκρέυ. Δεν γνώρισε επιτυχία. Η μεγάλη αλλαγή ήρθε το 1967 με το «Θα κλείσω τα μάτια», σε ερμηνεία Γρηγόρη Μπιθικώτση και Χαρούλας Λαμπράκη. Ο δίσκος κόπηκε από τη λογοκρισία της χούντας μόλις 15 ημέρες μετά την κυκλοφορία του και χρειάστηκαν τρία χρόνια για να επανεκδοθεί.

Από εκεί και πέρα ξεκίνησε η εκτόξευση. Το 1973 γράφει το «Η ζωή μου όλη» για τον Στέλιο Καζαντζίδη και γράφουν ιστορία. Το 1976 έρχεται ο «Τρελός» με τον Μανώλη Μητσιά και το 1982 ο εμπορικότερος δίσκος του, «Θέλω να τα πω», με τον Γιώργο Νταλάρα και το «Εφτά νομά σ’ ένα δωμά». Ολόκληρη η Ελλάδα τραγουδά Άκη Πάνου.

Ένας άτεγκτος χαρακτήρας

Πίσω από τη μουσική ιδιοφυΐα υπήρχε ένας δύσκολος άνθρωπος. Ο Άκης Πάνου απαιτούσε στρατιωτική πειθαρχία από τους γύρω του. Δεν μιλούσε ποτέ στον ενικό στους γονείς του και ζητούσε από τα παιδιά του να του μιλούν στον πληθυντικό. Άφησε την πρώτη του γυναίκα, τον μεγάλο του έρωτα, για να παντρευτεί ξανά και να αποκτήσει παιδιά. Απέκτησε τέσσερα, με την πρωτότοκη Ελευθερία να έχει ξεχωριστή θέση στη ζωή του.

Η σχέση που οδήγησε στο έγκλημα

Η Ελευθερία ερωτεύτηκε σε νεαρή ηλικία τον Σωτήρη Γιαλαμά, έναν μεγαλύτερο και παντρεμένο άνδρα. Ο Άκης Πάνου δεν αποδέχτηκε ποτέ αυτή τη σχέση. Όταν η κόρη του έφυγε από το σπίτι, βγήκε στην τηλεόραση ζητώντας πληροφορίες για την τύχη της και αφήνοντας αιχμές περί απαγωγής.

Η 19χρονη εμφανίστηκε και δήλωσε πως έφυγε με τη θέλησή της. Λίγο αργότερα εμφανίστηκε και ο Γιαλαμάς, με γυρισμένη την πλάτη, απαντώντας στις κατηγορίες. Η υπόθεση έγινε πανελλήνιο θέαμα. Ο εγωισμός του Πάνου δεν άντεξε τη δημόσια έκθεση. Απομονώθηκε στο σπίτι του στην Ξάνθη.

Η δολοφονία και η καταδίκη

Την 1η Αυγούστου του 1997 ο Σωτήρης Γιαλαμάς πήγε στο σπίτι του Άκη Πάνου για να μιλήσουν. Ο Πάνου τον απείλησε με ένα παλιό 45άρι και του ζήτησε να φύγει. Πυροβόλησε δύο φορές στον αέρα. Ο Γιαλαμάς κατέβαινε τις σκάλες, σταμάτησε, γύρισε και άρχισε να ανεβαίνει ξανά. Η τρίτη σφαίρα τον βρήκε στο πρόσωπο και τον σκότωσε.

Στο δικαστήριο ο Άκης Πάνου υποστήριξε πως δεν είχε πρόθεση να σκοτώσει. Το δικαστήριο, τον Μάρτιο του 1998, τον καταδίκασε σε ισόβια κάθειρξη για ανθρωποκτονία από πρόθεση, χωρίς κανένα ελαφρυντικό. Η καλλιτεχνική του προσφορά δεν θεωρήθηκε λόγος επιείκειας.

Λίγο μετά την καταδίκη διαγνώστηκε με καρκίνο σε τελικό στάδιο. Όταν έμαθε ότι του απομένουν λίγοι μήνες ζωής, είπε τη φράση που προκάλεσε ανατριχίλα: «την έκανα λαχείο». Τον Απρίλιο του 1999 αποφυλακίστηκε για λόγους υγείας. Στις 7 Απριλίου του 2000 πέθανε, πριν εκδικαστεί η υπόθεσή του σε δεύτερο βαθμό.

Τα σημαντικότερα γεγονότα της ημέρας στην Ελλάδα και τον κόσμο

1791: Η Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων γίνεται νόμος στις Ηνωμένες Πολιτείες, όταν η Γενική Συνέλευση της Βιρτζίνια επικυρώνει τα δέκα πρώτα τροποποιητικά άρθρα του Συντάγματος, το περίφημο «Bill of Rights».

1828: Ο Ιωάννης Καποδίστριας με ειδικό θέσπισμα συνιστά τα πρώτα δικαστήρια στην Ελλάδα, οργανώνοντας για πρώτη φορά ενιαίο, κρατικό σύστημα απονομής δικαιοσύνης μετά την Επανάσταση. Με τα νέα πρωτοδικεία και τα ανώτερα δικαστήρια μπαίνουν οι βάσεις για τη συγκρότηση ανεξάρτητης δικαστικής εξουσίας και τον σταδιακό περιορισμό των τοπικών, εθιμικών και επαναστατικών δικαστικών δομών της προεπαναστατικής και επαναστατικής περιόδου.

1890: Σκοτώνεται σε ινδιάνικο καταυλισμό ο Καθιστός Ταύρος, αρχηγός της φυλής Χουνκάπα Λακότα, κατά τη διάρκεια αποτυχημένης προσπάθειας σύλληψής του από ιππικό και ινδιάνους ανιχνευτές της αμερικανικής αστυνομίας. Ο θρυλικός ηγέτης, που είχε συνδεθεί με τη νίκη στο Λιτλ Μπιγκχορν και το κίνημα του «Χορού των Φαντασμάτων», πέφτει νεκρός μέσα σε σύγχυση και ανταλλαγή πυροβολισμών. Ο θάνατός του αποσταθεροποιεί ακόμη περισσότερο τις φυλές των Λακότα και θεωρείται ένας από τους άμεσους προθαλάμους της Σφαγής του Πληγωμένου Γονάτου λίγες ημέρες αργότερα.

1937: Με διάταγμα του Στάλιν στοχοποιείται η ελληνική κοινότητα της ΕΣΣΔ ως «εθνικώς ύποπτη» και δίνεται το έναυσμα για τη λεγόμενη «ελληνική επιχείρηση» της NKVD. Ξεκινούν μαζικές συλλήψεις, εκτελέσεις και εκτοπίσεις χιλιάδων Ελλήνων προς τη Σιβηρία και την Κεντρική Ασία, στο πλαίσιο των μεγάλων σταλινικών εκκαθαρίσεων, διαλύοντας ιστορικές παροικίες του ρωσικού και σοβιετικού Πόντου και αφήνοντας βαθύ τραύμα στον ελληνισμό της διασποράς.

1939: Η ταινία «Όσα Παίρνει ο Άνεμος» κάνει πρεμιέρα στην Ατλάντα των ΗΠΑ.

1955: Ο Χαράλαμπος Μούσκος, αντάρτης της ΕΟΚΑ και ξάδελφος του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου, φονεύεται κατά τη διάρκεια μάχης με βρετανικές δυνάμεις στους Αρχαίους Σόλους και γίνεται ο πρώτος νεκρός του κυπριακού αντιαποικιακού αγώνα. Ο θάνατός του φορτίζει συναισθηματικά την κυπριακή κοινωνία, λειτουργεί ως σύμβολο θυσίας για την ένωση με την Ελλάδα και σηματοδοτεί την έναρξη μιας αιματηρής φάσης στον αγώνα κατά της βρετανικής αποικιοκρατίας.

1961: Ο «αρχιτέκτονας» του Ολοκαυτώματος, Άντολφ Άιχμαν, καταδικάζεται σε απαγχονισμό από το δικαστήριο εγκλημάτων πολέμου στο Τελ Αβίβ.

1970: Το μη επανδρωμένο διαστημόπλοιο «Venera 7» προσεδαφίζεται στην Αφροδίτη. Είναι το πρώτο ανθρώπινο δημιούργημα που φτάνει σε άλλο πλανήτη και προτού καταστραφεί από την υψηλή θερμοκρασία και την πίεση, στέλνει επί 23 λεπτά στη Γη πολύτιμες πληροφορίες.

1971: Ο Παναθηναϊκός, εκπροσωπώντας την Ευρώπη στον τελικό του Διηπειρωτικού Κυπέλλου, δίνει τον πρώτο αγώνα του στο Στάδιο Καραϊσκάκη με τη Νασιονάλ του Μοντεβιδέο. Ο αγώνας λήγει ισόπαλος 1-1 με γκολ των Φυλακούρη και Αρτίμε.

2003: Ο πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης παρουσιάζει στο Λονδίνο στον Βρετανό ομόλογό του Τόνι Μπλερ την πρόταση της ελληνικής κυβέρνησης για τον δανεισμό των Γλυπτών του Παρθενώνα και την έκθεσή τους σε παράρτημα του Βρετανικού Μουσείου μέσα στο υπό ανέγερση Νέο Μουσείο της Ακρόπολης. Οι δύο ηγέτες συμφωνούν να ακολουθήσει συνάντηση του υπουργού Πολιτισμού Ευάγγελου Βενιζέλου με τη Βρετανίδα ομόλογό του, ενώ ο Σημίτης υπογραμμίζει ότι δεν πρόκειται απλώς για θέμα τεχνικών ρυθμίσεων ή ιδιοκτησίας, αλλά για κατεξοχήν πολιτικό ζήτημα. Στο ίδιο τετ α τετ εξετάζονται ακόμη οι ευρωπαϊκές εξελίξεις, η κατάσταση στη Μέση Ανατολή και στο Ιράκ, καθώς και το Κυπριακό.

2004: Δύο Αλβανοί ένοπλοι καταλαμβάνουν λεωφορείο του ΚΤΕΛ Αττικής στη λεωφόρο Μαραθώνος, στον Γέρακα, με 26 επιβάτες, μετατρέποντας ένα συνηθισμένο δρομολόγιο σε πολύωρο θρίλερ ομηρίας. Οι δράστες ζητούν 1 εκατομμύριο ευρώ ως λύτρα για την απελευθέρωση των επιβατών, ενώ η περιοχή αποκλείεται από ισχυρές αστυνομικές δυνάμεις και ειδικές μονάδες διαπραγματευτών. Ύστερα από ένταση και αγωνία ωρών, η ομηρία λήγει αναίμακτα, με την παράδοση των δραστών και την ασφαλή απελευθέρωση όλων των επιβατών.

2008: «Κανόνι» 50 δισεκατομμυρίων δολαρίων από τον Αμερικανό χρηματιστή, Μπέρναρντ Μέιντοφ, στη μεγαλύτερη χρηματιστηριακή απάτη όλων των εποχών.

2011: Οι ΗΠΑ ανακοινώνουν το τέλος του πολέμου στο Ιράκ.

Γεννήσεις

Θάνατοι

Εορτολόγιο

Ανθίας, Ανθία, Ανθή, Ελευθέριος, Ελευθερία, Σωσάννα, Σουζάνα