Σαν σήμερα 8 Δεκεμβρίου: Ο «Τιτανικός της Κρήτης» – Πώς ένα φορτηγό–ψυγείο έσυρε το «Ηράκλειον» στον βυθό

Σαν σήμερα το 1966, το επιβατηγό-οχηματαγωγό «Ηράκλειον» βυθίζεται κοντά στη Φαλκονέρα και η Ελλάδα ξυπνά σε ένα από τα πιο σκοτεινά της μεταπολεμικά ξημερώματα. Η τραγωδία, με εκατοντάδες νεκρούς και ακόμη και σήμερα αβέβαιο αριθμό θυμάτων, γίνεται σύμβολο των παθογενειών της ελληνικής ναυτιλίας.

Το πλοίο και το δρομολόγιο

Το «Ηράκλειον», επιβατηγό–οχηματαγωγό κλειστού τύπου της εταιρείας Αδελφών Τυπάλδου, εξυπηρετούσε τη γραμμή Κρήτη–Πειραιάς. Το μοιραίο ταξίδι ξεκινά από τη Σούδα το βράδυ της 7ης Δεκεμβρίου 1966, μεταφέροντας επιβάτες, φορτηγά και εμπορεύματα. Το πλοίο πλέει προς το Μυρτώο Πέλαγος με άσχημο καιρό, αλλά χωρίς κάποια επίσημη προειδοποίηση για επικινδυνότητα.

Η βύθιση μέσα σε λίγα λεπτά

Γύρω στις 2.30 τα ξημερώματα, κοντά στη βραχονησίδα Φαλκονέρα, το «Ηράκλειον» χάνεται σχεδόν ακαριαία. Η Ανωτάτη Επιτροπή Ναυτικών Ατυχημάτων θα διαπιστώσει αργότερα ότι το πλοίο παρουσιάζει κακή διακυβέρνηση, χάνει τον δεξιό καταπέλτη του και κατακλύζεται από νερά στο γκαράζ, με αποτέλεσμα να γείρει απότομα και να βυθιστεί μέσα σε λίγα μόλις λεπτά. Οι καιρικές συνθήκες κάνουν κάθε προσπάθεια διάσωσης σχεδόν αδύνατη.

Το φορτηγό–ψυγείο που έσπασε τον καταπέλτη

Καθοριστική θεωρείται η παρουσία ενός υπέρβαρου φορτηγού–ψυγείου, το οποίο –σύμφωνα με μαρτυρίες– είχε φορτωθεί τελευταίο και δεν είχε δεθεί σωστά. Με τους ισχυρούς κλυδωνισμούς, άρχισε να χτυπά με ορμή τις θύρες του πλοίου, ώσπου έσπασε τον δεξιό καταπέλτη και κατέληξε στη θάλασσα. Από το τεράστιο άνοιγμα εισβάλλουν μαζικά νερά, το γκαράζ πλημμυρίζει και το πλοίο χάνει κάθε ευστάθεια. Η ανατροπή είναι αναπόφευκτη.

Θύματα και επιζώντες – Η αβεβαιότητα των αριθμών

Περίπου 47 άνθρωποι καταφέρνουν να σωθούν και δεκάδες σοροί εντοπίζονται στη θάλασσα τις επόμενες ημέρες. Ο πραγματικός αριθμός των θυμάτων παραμένει αντικείμενο συζήτησης: οι επίσημες εκδοχές κυμαίνονται μεταξύ 217 και άνω των 270 νεκρών, ενώ πολλοί μιλούν για ακόμη μεγαλύτερο απολογισμό, λόγω μη καταγεγραμμένων ή ανασφάλιστων επιβατών. Για δεκάδες οικογένειες, η Φαλκονέρα γίνεται άδειο μνήμα.

Δίκες, ευθύνες και πολιτικό παρασκήνιο

Η δικαστική έρευνα αποκαλύπτει ένα πλοίο που μετασκευάστηκε σε φέρι μποτ με παρατυπίες και συνέχισε να ταξιδεύει χάρη σε πλαστογραφημένα ή παράτυπα πιστοποιητικά αξιοπλοΐας. Η δίκη του 1968 στο Κακουργιοδικείο Πειραιά καταλήγει σε καταδίκες στελεχών της εταιρείας Τυπάλδου, όταν όμως ο φάκελος κλείνει οριστικά το 1969, πολλοί θεωρούν ότι η Δικαιοσύνη δεν απέδωσε τις πραγματικές ευθύνες.

Η τραγωδία του «Ηράκλειον» μένει στη συλλογική μνήμη ως ο «Τιτανικός της Κρήτης».

Τα σημαντικότερα γεγονότα της ημέρας στην Ελλάδα και τον κόσμο

877: Ο Λουδοβίκος ο Τραυλός στέφεται βασιλιάς της Δυτικής Φραγκίας, διαδεχόμενος τον πατέρα του Κάρολο τον Φαλακρό σε μια περίοδο έντονου κατακερματισμού της καρολίγγειας εξουσίας. Η σύντομη και δύσκολη βασιλεία του, υπό την πίεση των τοπικών ευγενών και των εξωτερικών απειλών, προαναγγέλλει την περαιτέρω αποδυνάμωση της κεντρικής μοναρχίας και τη σταδιακή άνοδο της φεουδαρχίας.

1660: Για πρώτη φορά εμφανίζεται σε αγγλική θεατρική σκηνή γυναίκα ηθοποιός. Η ηθοποιός (η Μάργκαρετ Χιουζ ή η Αν Μάρσαλ) υποδύεται τη Δεισδαιμόνα στον Οθέλλο του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ.

1797: Συλλαμβάνεται στην Τεργέστη ο Ρήγας Φεραίος, μαζί με τον συνεργάτη του Χριστόφορο Περραιβό, ενώ οργανώνει τη μυστική αποστολή των επαναστατικών κειμένων του και της «Χάρτας της Ελλάδος» προς τα Βαλκάνια. Η σύλληψή του από τις αυστριακές αρχές, έπειτα από προδοσία, φρενάρει τα σχέδιά του για πανβαλκανική εξέγερση κατά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, όμως λίγους μήνες αργότερα θα οδηγηθεί στην εκτέλεση και θα μείνει στη μνήμη ως προάγγελος της Ελληνικής Επανάστασης.

1813: Πρεμιέρα της 7ης Συμφωνίας του Λούντβιχ βαν Μπετόβεν. Το έργο χαρακτηρίστηκε από τον Ρίχαρντ Βάγκνερ ως «αποθέωση του χορού» και αποτελεί ένα από τα πιο εμβληματικά έργα του συνθέτη.

1854: Ο Πάπας Πίος Θ΄ διακηρύσσει επίσημα το δόγμα της Αμώμου Σύλληψης της Θεοτόκου με τη βούλα «Ineffabilis Deus», ορίζοντας ότι η Παναγία, «από την πρώτη στιγμή της συλλήψεώς της», είναι απαλλαγμένη από το προπατορικό αμάρτημα. Η απόφαση αυτή κατοχυρώνει δογματικά μια ήδη διαδεδομένη καθολική πίστη, προκαλεί όμως έντονες θεολογικές αντιδράσεις από Προτεστάντες και Ορθόδοξους, και αποτελεί μία από τις πιο χαρακτηριστικές στιγμές ενίσχυσης του παπικού κύρους τον 19ο αιώνα.

1941: Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος: Ο Αμερικανός πρόεδρος Φραγκλίνος Ρούζβελτ κηρύσσει τον πόλεμο στην Ιαπωνία, λίγες ώρες μετά την επίθεση στο Περλ Χάρμπορ. Το γεγονός σήμανε την είσοδο των ΗΠΑ στον πόλεμο, μεταβάλλοντας την παγκόσμια ισορροπία δυνάμεων.

1955: Το Συμβούλιο της Ευρώπης υιοθετεί την Ευρωπαϊκή σημαία. Η μπλε σημαία με τους 12 χρυσούς αστέρες καθιερώθηκε ως σύμβολο ενότητας και ειρήνης.

1966: Το ελληνικό πλοίο «Ηράκλειον» βυθίζεται στο Αιγαίο Πέλαγος. Η τραγωδία στοίχισε τη ζωή σε περισσότερους από 200 ανθρώπους και οδήγησε σε αυστηρότερα μέτρα ασφάλειας στα πλοία.

1969: Η πτήση 954 της Ολυμπιακής Αεροπορίας, ένα Douglas DC-6, συντρίβεται σε βουνό έξω από την Κερατέα, κατά την προσέγγιση προς το αεροδρόμιο του Ελληνικού. Και οι 90 επιβαίνοντες βρίσκουν τραγικό θάνατο, στο χειρότερο δυστύχημα με αεροσκάφος τύπου Douglas DC-6 στην ιστορία. Η καταστροφή συγκλονίζει την Ελλάδα και φέρνει στο προσκήνιο ζητήματα ασφάλειας πτήσεων και αεροναυτιλιακών διαδικασιών στις προσεγγίσεις προς την Αθήνα.

1971: Ο διακεκριμένος καρδιοχειρουργός Γεώργιος Τόλης πραγματοποιεί την πρώτη επαναγγείωση μυοκαρδίου στην Ελλάδα, χρησιμοποιώντας παρακαμπτήριο φλεβικό μόσχευμα (bypass) στο νοσοκομείο «Ευαγγελισμός». Η πρωτοποριακή αυτή επέμβαση σηματοδοτεί ένα ορόσημο στην ελληνική ιατρική, τοποθετώντας την καρδιοχειρουργική της χώρας σε διεθνές επίπεδο.

1974: Το ελληνικό δημοψήφισμα οδηγεί στην κατάργηση της μοναρχίας. Μετά την πτώση της δικτατορίας, οι Έλληνες ψηφίζουν υπέρ της Αβασίλευτης Δημοκρατίας, καθιερώνοντας νέο πολιτειακό καθεστώς.

1980: Ο Τζον Λένον δολοφονείται μπροστά από το κτίριο Ντακότα στη Νέα Υόρκη, όταν ο Μαρκ Ντέιβιντ Τσάπμαν τον πυροβολεί εξ επαφής καθώς επιστρέφει στο σπίτι του μαζί με τη Γιόκο Όνο. Η είδηση κάνει τον γύρο του κόσμου μέσα σε λίγες ώρες, προκαλώντας σοκ και αυθόρμητες συγκεντρώσεις θαυμαστών σε Νέα Υόρκη, Λονδίνο και δεκάδες άλλες πόλεις. Ο θάνατός του σηματοδοτεί για πολλούς το οριστικό τέλος μιας εποχής ελπίδας, αντιπολεμικών κινημάτων και μουσικής πρωτοπορίας που ο Λένον ενσάρκωνε όσο λίγοι.

1987: Ψυχρός Πόλεμος: Ο Αμερικανός πρόεδρος Ρόναλντ Ρήγκαν και ο Σοβιετικός ηγέτης Μιχαήλ Γκορμπατσώφ υπογράφουν τη Συνθήκη για τις Πυρηνικές Δυνάμεις Μεσαίου Βεληνεκούς. Ένα σημαντικό βήμα προς τον περιορισμό των εξοπλισμών.

1991: Ηγέτες της Ρωσίας, Ουκρανίας και Λευκορωσίας συμφωνούν στη διάλυση της ΕΣΣΔ. Η συμφωνία αυτή οδήγησε στη δημιουργία της Κοινοπολιτείας Ανεξαρτήτων Κρατών (Κ.Α.Κ.) και σηματοδότησε το τέλος του Ψυχρού Πολέμου.

2020: Η Μάργκαρετ Κίναν, μια 90χρονη γιαγιά από τη Βρετανία, έγινε ο πρώτος άνθρωπος στον κόσμο που έκανε το εμβόλιο της Pfizer κατά της Covid-19 εκτός του πλαισίου των δοκιμών, μετά την κλινική έγκρισή του.

Γεννήσεις

Θάνατοι

Εορτολόγιο

Καίσαρ, Καισαριανή, Πατάπιος, Παταπία, Σωσθένης