Σαν σήμερα 8 Οκτωβρίου: Η αθάνατη ομιλία του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη στην Πνύκα – «Να έχετε ομόνοια»

Σαν σήμερα, το 1838, ο γηραιός αλλά ακμαίος αγωνιστής της Επανάστασης του 1821, Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, ανεβαίνει στον ιερό βράχο της Πνύκας στην Αθήνα για να μιλήσει στους μαθητές του πρώτου Γυμνασίου της πόλης. Εκεί, όπου άλλοτε αντηχούσαν οι φωνές της αρχαίας δημοκρατίας, ο Γέρος του Μοριά απευθύνει στους νέους λόγια καρδιάς και σοφίας, λόγια που έμελλε να μείνουν αθάνατα: οι περίφημες «Παραινέσεις προς τη νέα γενιά».

Η Ελλάδα του 1838 ήταν ένα νέο, εύθραυστο κράτος, που προσπαθούσε ακόμη να βρει την ταυτότητά του. Μέσα σε αυτή την αβεβαιότητα, η ομιλία του Κολοκοτρώνη λειτούργησε ως φάρος: λόγος απλός, αλλά βαθιά ουσιαστικός – γεμάτος αγάπη για την πατρίδα, πίστη στον Θεό και έγνοια για τη συνοχή του έθνους. Οι μαθητές, παιδιά της πρώτης γενιάς που μεγάλωσε ελεύθερη, τον άκουγαν με συγκίνηση να τους μεταδίδει τις αξίες και τα διδάγματα μιας ζωής αφιερωμένης στην ελευθερία.

Η ομιλία του συνοψίζει τον πυρήνα της πολιτικής και ηθικής του σκέψης:

• Η ελευθερία δεν είναι δεδομένη. Κερδήθηκε με αίμα και θυσίες και κινδυνεύει κάθε φορά που οι Έλληνες ξεχνούν την αξία της.
• Η ενότητα είναι δύναμη. Οι διχόνοιες οδήγησαν πολλές φορές σε συμφορές· η ομόνοια είναι το θεμέλιο της προκοπής.
• Η παιδεία είναι το μέλλον. Η μόρφωση είναι το κλειδί για να κρατηθούν ζωντανά τα ιδανικά του Έθνους.
• Η πίστη και η πατρίδα είναι τα στηρίγματα του λαού. Αυτά κράτησαν όρθιους τους Έλληνες στα δύσκολα χρόνια του Αγώνα.

Και ως επιστέγασμα, ακούστηκαν τότε τα λόγια που ακόμη συγκινούν:

Ἐγώ, παιδιά μου, κατὰ κακή μου τύχη, ἐξ αἰτίας τῶν περιστάσεων, ἔμεινα ἀγράμματος καὶ διὰ τοῦτο σᾶς ζητῶ συγχώρηση, διότι δὲν ὁμιλῶ καθὼς οἱ δάσκαλοί σας. Σᾶς εἶπα ὅσα ὁ ἴδιος εἶδα, ἤκουσα καὶ ἐγνώρισα, διὰ νὰ ὠφεληθῆτε ἀπὸ τὰ ἀπερασμένα καὶ ἀπὸ τὰ κακὰ ἀποτελέσματα τῆς διχονοίας, τὴν ὁποίαν νὰ ἀποστρέφεσθε, καὶ νὰ ἔχετε ὁμόνοια. Ἐμᾶς μὴ μᾶς τηρᾶτε πλέον. Τὸ ἔργο μας καὶ ὁ καιρός μας ἐπέρασε. Καὶ αἱ ἡμέραι τῆς γενεᾶς, ἡ ὁποία σᾶς ἄνοιξε τὸ δρόμο, θέλουν μετ᾿ ὀλίγον περάσει. Τὴν ἡμέρα τῆς ζωῆς μας θέλει διαδεχθῇ ἡ νύκτα τοῦ θανάτου μας, καθὼς τὴν ἡμέραν τῶν Ἁγίων Ἀσωμάτων θέλει διαδεχθῇ ἡ νύκτα καὶ ἡ αὐριανὴ ἡμέρα. Εἰς ἐσᾶς μένει νὰ ἰσάσετε καὶ νὰ στολίσετε τὸν τόπο, ὁποὺ ἡμεῖς ἐλευθερώσαμε· καί, διὰ νὰ γίνῃ τοῦτο, πρέπει νὰ ἔχετε ὡς θεμέλια της πολιτείας τὴν ὁμόνοια, τὴν θρησκεία, τὴν καλλιέργεια τοῦ θρόνου καὶ τὴν φρόνιμον ἐλευθερία.

Τα σημαντικότερα γεγονότα της ημέρας στην Ελλάδα και τον κόσμο

1822: Διεξάγεται η Ναυμαχία των Σπετσών, κατά την οποία ο ελληνικός στόλος, με 72 πλοία υπό τον Ανδρέα Μιαούλη, νικά τον τουρκικό υπό τον Καρά Αλή. Ματαιώνεται ο ανεφοδιασμός των πολιορκημένων Τούρκων του Ναυπλίου.

1838: Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης εκφωνεί στην Πνύκα την περίφημη ομιλία του «Παραινέσεις προς τη νέα γενιά», απευθυνόμενος στους μαθητές του πρώτου Γυμνασίου της Αθήνας. Η ομιλία του συνοψίζει τις σκέψεις του για την ελευθερία και την πατρίδα.

1871: Ξεσπά η Μεγάλη Πυρκαγιά του Σικάγο, καταστρέφοντας την πόλη για δύο μέρες. Ο απολογισμός είναι 200-300 νεκροί, 17.500 κτίρια κατεστραμμένα και πάνω από 100.000 άστεγοι, με ζημιές ύψους 200 εκατ. δολαρίων (4 δισ. σημερινά).

1912: Ο ελληνικός στόλος, υπό τον ναύαρχο Παύλο Κουντουριώτη, απελευθερώνει τη Λήμνο κατά τον Α΄ Βαλκανικό Πόλεμο. Η νίκη αυτή εξασφαλίζει τον έλεγχο του Αιγαίου και στρατηγικό πλεονέκτημα για τις μελλοντικές επιχειρήσεις.

1912: Το Μαυροβούνιο κηρύσσει πόλεμο στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, σηματοδοτώντας την έναρξη του Α΄ Βαλκανικού Πολέμου.

1943: Η ομάδα του Φριτς Σούμπερτ εκτελεί κατοίκους στον Καλλικράτη Σφακίων, βυθίζοντας το χωριό στο αίμα. Το ολοκαύτωμα αυτό καταγράφεται ως μία από τις πιο σκληρές θηριωδίες των ναζί κατακτητών στην Κρήτη κατά τη διάρκεια της Κατοχής.

1944: Η Όλυμπος Καρπάθου γνωρίζει την πρώτη ημέρα Ελευθερίας, αποτελώντας την πρώτη απελευθερωμένη περιοχή του Δωδεκανησιακού χώρου λίγο πριν την ενσωμάτωσή του με την Ελλάδα.

1962: Διαρρέει στον αμερικανικό Τύπο υπόμνημα του συμβούλου Τσέστερ Μπόουλς που μιλά για κακοδιαχείριση της αμερικανικής βοήθειας στην Ελλάδα. Η αποκάλυψη προκαλεί έντονες αντιδράσεις στη χώρα.

1967: Συλλαμβάνεται στη Βολιβία ο Τσε Γκεβάρα και οι άνδρες του. Λίγες ώρες αργότερα θα οδηγηθεί στην εκτέλεση, περνώντας στην Ιστορία ως σύμβολο επανάστασης.

1973: Ο δικτάτορας Γεώργιος Παπαδόπουλος διορίζει τον Σπύρο Μαρκεζίνη πρωθυπουργό, σε μια προσπάθεια φιλελευθεροποίησης του καθεστώτος. Η κυβέρνησή του θα καταρρεύσει τον Νοέμβριο, μετά την εξέγερση του Πολυτεχνείου.

1980: Ο Μπομπ Μάρλεϊ καταρρέει στη σκηνή και μεταφέρεται στο νοσοκομείο, όπου διαπιστώνεται ότι πάσχει από όγκο στον εγκέφαλο. Θα πεθάνει επτά μήνες αργότερα.

1982: Η Πολωνία θέτει εκτός νόμου την Αλληλεγγύη και όλα τα συνδικάτα, γεγονός που συγκλονίζει την Ευρώπη και επιτείνει την κρίση του κομμουνιστικού καθεστώτος.

1987: Θεμελιώνεται το Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο, που θα εξελιχθεί σε κορυφαίο νοσοκομείο για τις παθήσεις της καρδιάς στην Ελλάδα.

1998: Το Νόμπελ Λογοτεχνίας απονέμεται στον Ζοζέ Σαραμάγκου, τον πρώτο Πορτογάλο που κερδίζει το βραβείο, αναγνωρίζοντας το ξεχωριστό του ύφος.

2005: Σεισμός 7,6 Ρίχτερ χτυπά το Κασμίρ, με απολογισμό πάνω από 86.000 νεκρούς, 69.000 τραυματίες και σχεδόν 3 εκατομμύρια αστέγους. Πρόκειται για μία από τις φονικότερες φυσικές καταστροφές του 21ου αιώνα.

Γεννήσεις

Θάνατοι

Εορτολόγιο

Λωτ, Αβραάμ