Το «Κιβώτιο» του Άρη Αλεξάνδρου είναι από τις λίγες παραστάσεις που το κοινό έχει αγκαλιάσει με τόση θέρμη και συνεχίζει ακάθεκτο για 10η χρονιά στο studio Μαυρομιχάλη, αποδεικνύοντας πως τα καλά έργα το κοινό ξέρει να τα ανταμείβει, χωρίς «βομβαρδισμό» διαφημίσεων.

Εξάλλου, η πένα του Άρη Αλεξάνδρου (1922-1978), ο οποίος θεωρείται ποιητής της μεταπολεμικής γενιάς και είναι γνωστός για τις μεταφράσεις του, κυρίως του Ντοστογιέφσκι και άλλων Ρώσων κλασικών, είναι αρκετή για να έχουμε ένα αριστούργημα το οποίο έχει απογειώσει ο Φώτης Μακρής (υποψήφιος για το βραβείο «Κάρολος Κουν»). Το εμβληματικό «Κιβώτιο», που έχει χαρακτηριστεί ένα από τα σημαντικότερα κείμενα του εικοστού αιώνα στην χώρα μας, αποτελεί και το μοναδικό μυθιστόρημα του Αλεξάνδρου.

Ο Φώτης Μακρής, που υποδύεται τον κεντρικό ρόλο, εκτός από το Studio Μαυρομιχάλη, όλα αυτά τα χρόνια, ταξίδεψε με το «Το Κιβώτιο» σε 33 πόλεις σε όλη την Ελλάδα καθώς και στη Πάφο της Κύπρου (στο πλαίσιο της πολιτιστικής πρωτεύουσας της Ευρώπης 2017).

Λίγα λόγια για το έργο

Στα τέλη του ελληνικού εμφυλίου πολέμου, μια ομάδα ανταρτών αναλαμβάνει μετά από σχετική εντολή του Γενικού Αρχηγείου να μεταφέρει, περνώντας μέσα από εχθρικό έδαφος, ένα κιβώτιο αγνώστου περιεχομένου, με παραλήπτες τη διοίκηση μιας ανταρτοκρατούμενης πόλης.

Στη διάρκεια της αποστολής η ομάδα αρχίζει να χάνει τα μέλη της σταδιακά μέχρι που τελικά σώζεται ένας μόνο αντάρτης, ο οποίος τελικά κατορθώνει να παραδώσει το κιβώτιο. Όταν όμως φτάνει στον προορισμό του, διαπιστώνεται πως είναι άδειο και ο αντάρτης φυλακίζεται από τους άλλους συντρόφους του ως δολιοφθορέας. Σε μια συγκλονιστική προσπάθεια να αποδείξει την αθωότητά του, ο τελευταίος επιζών της αποστολής, εξηγεί και ερμηνεύει, ξανά και ξανά, το νόημα της παράδοξης αποστολής τους. Ο ήρωας δεν γνωρίζει τίποτα για την ταυτότητα του ανακριτή ούτε για τους δεσμώτες του, καθώς δεν εισπράττει καμία αντίδραση, στις συχνά αντικρουόμενες απόψεις του.

Η γεμάτη σασπένς υπόθεση του έργου βασίζεται σε ιστορικά γεγονότα του εμφύλιου πολέμου, αλλά ταυτόχρονα προβληματίζει τον θεατή με τις πολυεπίπεδες πολιτικές/φιλοσοφικές προεκτάσεις του μονολόγου. Μια ασφυκτικά καφκική ανάκριση λαμβάνει χώρα ενώπιον του κοινού, καθώς ο ανώνυμος ήρωας απολογείται προς τους δεσμώτες του με σκοπό να εξιστορήσει τι πραγματικά συνέβη και να απαλλαχθεί από κατηγορίες δολιοφθοράς.

Ο Αλεξάνδρου είναι μια μοναχική μορφή που εν τέλει ασκεί δριμεία κριτική στην έννοια της επανάστασης, αλλά ταυτόχρονα δεν την αποκαθηλώνει. Αυτό που δείχνει με τη διαδικασία της ανάκρισης είναι πώς οι μηχανισμοί της εξουσίας προσπαθούν να τσακίσουν το άτομο. Υπάρχει η διαρκής σύγκρουση ανάμεσα στο εγώ και στο εμείς, που δεν έχει καλούς και κακούς. Αυτή είναι η κεντρική διάσταση του μεγάλου προβλήματος των επαναστατικών ιδεών. Οι επαναστατικές ιδέες καλούν τους ανθρώπους να υποτάξουν την υποκειμενικότητά τους στο όνομα του σκοπού. Ο Αλεξάνδρου αναγνωρίζει την αναγκαιότητα αυτή, αλλά ταυτόχρονα κάνει και την κριτική για τις διαστάσεις που παίρνει αυτό στην καθημερινότητα της πολιτικής πράξης.

Αυτό που πρέπει να υπογραμμιστεί είναι ότι ο Αλεξάνδρου, ανεξάρτητα από τις αγωνίες που είχε μέσα του, πίστευε στον κομμουνισμό τίμια και απόλυτα. Εγκαταλείπει, παρ’ όλα αυτά, βαθμιαία την ένταξή του στο Κόμμα, καθώς και τις αριστερές του ιδέες. Έχει όμως σημασία να πούμε ότι, εγκαταλείποντας τις ιδέες, όχι μόνο δεν πάει στην αντίπαλη πλευρά αλλά δέχεται τους διωγμούς ως αριστερός! Η ηθική που είναι πίσω από τις ιδέες παραμένει. Πίσω από τον κομμουνισμό, υπήρχε πάντα για τον Άρη Αλεξάνδρου, ο ανθρωπισμός, η ισότητα, και η δικαιοσύνη.

Ο Φώτης Μακρής ερμηνεύει, σε έναν συγκλονιστικό μονόλογο, τον ταραγμένο αυτόν ήρωα που σταδιακά αμφισβητεί κάθε είδους πεποίθηση. Το έργο ερμηνεύθηκε από αλληγορία για τον εμφύλιο και ως καταγγελία ενάντια σε κάθε είδους εξουσία, αλλά και ως ένα σχόλιο στον δυτικό πολιτισμό.

Ταυτότητα παράστασης

Δραματουργική επεξεργασία – Σκηνοθεσία: Φώτης Μακρής, Κλεοπάτρα Τολόγκου
Σκηνογραφία: Διονύσης Μανουσάκης
Μουσική: Γιώργος Νινιός
Παίζει ο Φώτης Μακρής

Παραστάσεις: Από 10 Οκτωβρίου και κάθε Παρασκευή στις 21:00

Τιμές εισιτηρίων:
Κανονικό : 15 ευρώ
Φοιτητικό, κάτω των 25 ετών και άνω των 65 ετών : 12 ευρώ
Άνεργοι, Ατέλειες, Α.Μ.Ε.Α., ομαδικό άνω των 15 ατόμων : 10 ευρώ

Προπώληση στα 10 ευρώ: more.com

Studio Μαυρομιχάλη
Μαυρομιχάλη 134, Εξάρχεια