Eπανεξελέγη ο πρόεδρος της Αλγερίας

Ο 77χρονος πρόεδρος της Αλγερίας Αμπντελαζίζ Μπουτεφλίκα, ο βετεράνος του αγώνα για την ανεξαρτησία της χώρας που παραμένει στην εξουσία επί 15 χρόνια, επανεξελέγη χθες με πάνω από το 80% των ψήφων έπειτα από μια εκλογική διαδικασία την οποία οι αντίπαλοί του κατήγγειλαν, κάνοντας λόγο περί εκτεταμένης νοθείας.

Ο Μπουτεφλίκα, η υγεία του οποίου χαρακτηρίζεται το λιγότερο εύθραυστη, ψήφισε καθισμένος σε αναπηρικό καροτσάκι την Πέμπτη, σε μια σπάνια δημόσια εμφάνισή του μετά το εγκεφαλικό που υπέστη πέρυσι, όταν είχαν ενταθεί οι αμφιβολίες για τη σταθερότητα στη χώρα της Βόρειας Αφρικής, η οποία είναι μέλος του Οργανισμού Πετρελαιοεξαγωγικών Κρατών (ΟΠΕΚ).

Ο ηγέτης της Αλγερίας και το Μέτωπο Εθνικής Απελευθέρωσης (Front de Libération Nationale, FLN) αναμενόταν ευρέως ότι θα κέρδιζαν στις εκλογές. Το FLN κυριαρχεί στην πολιτική ζωή της Αλγερίας μετά την ανεξαρτησία της χώρας από τη Γαλλία, το 1962.

Ο Μπουτεφλίκα εξελέγη για μια τέταρτη θητεία με το 81,53% των ψήφων, όπως ανακοίνωσε χθες ο υπουργός Εσωτερικών Τάγεμπ Μπελάιζ. Ο βασικός του αντίπαλος Αλί Μπενφλίς ήλθε δεύτερος με 12,18% των ψήφων, πρόσθεσε ο ίδιος. Το ποσοστό της συμμετοχής ανήλθε στο 51,7%.

«Η νίκη επιβεβαιώνει ότι ο Μπουτεφλίκα θα μπορέσει να δώσει περισσότερα στους Αλγερινούς τα επόμενα πέντε χρόνια», δήλωσε ο πρώην πρωθυπουργός του Μπουτεφλίκα, ο Αμπντελμαλέκ Σελάλ, στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου, με ένα πορτρέτο του προέδρου σε ένα βάθρο πλάι του. Στο κέντρο του Αλγερίου, ομάδες νεαρών υποστηρικτών του FLN ύψωναν φωτογραφίες του προέδρου, ηχούσαν κόρνες αυτοκινήτων και εκτόξευαν πυροτεχνήματα για να πανηγυρίσουν τη νίκη.

Ο Φρανσουά Ολάντ συνεχάρη τον Μπουτεφλίκα για τη νίκη του, ευχόμενος στον πρόεδρο της Αλγερίας «κάθε επιτυχία», στην εκπλήρωση «της υψηλής αποστολής του», όπως ανέφερε σε ανακοίνωσή της η προεδρία της Γαλλίας. Τον Μπουτεφλίκα συνεχάρη επίσης ο βασιλιάς του Μαρόκου Μοχάμεντ Στ΄, τονίζοντας πως δείχνει την «επιθυμία» του λαού της Αλγερίας να προχωρήσει η «διαδικασία της ανάπτυξης».

Όμως η κατάσταση της υγείας του προέδρου της Αλγερίας αφήνει ανοικτά τα ερωτήματα για μια ενδεχόμενη μετάβαση. Το ποιος θα τον αντικαταστήσει εάν η κατάσταση της υγείας του χειροτερέψει και το πόσο μακριά προτίθεται να φτάσει η νέα κυβέρνηση σε ό,τι αφορά την προώθηση μεταρρυθμίσεων δεν έχει ακόμη απαντηθεί.

Η σταθερότητα είναι η λέξη κλειδί για τις δυτικές κυβερνήσεις που έχουν συμμαχήσει με τον Μπουτεφλίκα εναντίον των ισλαμιστών στο Μάγρεμπ και θέλουν να συνεχιστεί απρόσκοπτα η ροή αερίου από την Αλγερία στην Ευρώπη, ιδίως με την κρίση στην Ουκρανία να απειλεί τις παραδόσεις από τη Ρωσία.

Ο Μπουτεφλίκα δεν συμμετείχε στην προεκλογική εκστρατεία. Οι συνεργάτες του ωστόσο τον εξεθείασαν διότι έβγαλε την Αλγερία από τον εμφύλιο πόλεμο με τους ισλαμιστές που διήρκεσε το μεγαλύτερο μέρος της δεκαετίας του 1990 και στοίχισε τη ζωή σε 200.000 ανθρώπους. Οι μνήμες από εκείνη τη σύρραξη έκαναν πολλούς στην Αλγερία πολύ επιφυλακτικούς όταν οι εξεγέρσεις της «Αραβικής Άνοιξης» σάρωναν την Τυνησία, την Αίγυπτο και τη Λιβύη το 2011.

Έξι κόμματα της αντιπολίτευσης απείχαν από την ψηφοφορία της Πέμπτης, υποστηρίζοντας ότι δεν θα συνέβαλε να αλλάξει ένα σύστημα που παραμένει σχεδόν αμετάβλητο από την εποχή του μονοκομματικού καθεστώτος του FLN, τα πρώτα χρόνια μετά την ανεξαρτησία.

Ο Μπενφλίς, πρώην ηγετικό στέλεχος του FLN και σύμμαχος του Μπουτεφλίκα, αποκάλεσε τις εκλογές απάτη και αρνήθηκε να δεχθεί το αποτέλεσμα. Αλλά δεν παρουσίασε αποδείξεις, ενώ η κυβέρνηση απέρριψε τους ισχυρισμούς του.

Ο Μπουτεφλίκα είχε κερδίσει με το 90% των ψήφων το 2009 και με 85% το 2004. Ο Μπενφλίς, αντίπαλός του και τότε, είχε καταγγείλει νοθεία «βιομηχανικής» κλίμακας.

Πολλοί στο Αλγέρι θεωρούν ότι οι αντίπαλες φράξιες μέσα στο FLN και στο στρατό —μια ομάδα ανθρώπων που είναι αποκαλείται απλά Le Pouvoir, «η εξουσία»—, μάχονται λυσσαλέα για επιρροή στο παρασκήνιο. Αφότου ασθένησε ο Μπουτεφλίκα οι σύμμαχοί του έχουν μεταθέσει ή αποστρατεύσει πολλούς ισχυρούς στρατηγούς και κατάφεραν να μειώσουν την ισχύ του επικεφαλής της υπηρεσίας πληροφοριών του στρατού, της DRS, που συχνά είχε καθοριστικό ρόλο.

Το πώς θα εξελιχθούν οι συγκρούσεις αυτές και το αν θα εκδηλωθούν δημόσια θα εξαρτηθεί από την κατάσταση της υγείας του προέδρου, αλλά και το ποιος θα τον αντικαταστήσει σε περίπτωση που χρειαστεί να υπάρξει μια διαδικασία μετάβασης. Πάντως οι περισσότεροι αναλυτές δεν προβλέπουν αναταράξεις σύντομα.

Ο Μπουτεφλίκα είχε πει παλιότερα πως ήταν καιρός η γενιά του να παραμερίσει. Αλλά η εμφάνισή του σε αναπηρικό αμαξίδιο την Πέμπτη στο εκλογικό τμήμα όπου πήγε να ψηφίσει κατέπληξε τους πολίτες.

«Είναι λυπηρό για μια χώρα όπου το 70% των ανθρώπων είναι νέοι το ότι δεν έχουμε τη δυνατότητα να επιλέξουμε κάποιον άλλο. Δεν έχουμε τίποτε εναντίον του ανθρώπου, αλλά τέσσερις θητείες, το καροτσάκι, πάει πολύ».

Οι νεότεροι Αλγερινοί διαδηλώνουν συχνά σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την ανεργία, την έλλειψη ευκαιριών και την έλλειψη στέγης. Αλλά οι γενικευμένες αντικυβερνητικές κινητοποιήσεις είναι γενικά κάτι σπάνιο στην Αλγερία.

Καθώς διαθέτει αποθεματικό 200 δισεκ. δολαρίων σε ξένο συνάλλαγμα χάρη στις εξαγωγές πετρελαίου και αερίου, η κυβέρνηση της Αλγερίας ξοδεύει μεγάλα ποσά —ειδικά από το 2011— σε επιχορηγήσεις, φθηνές πιστώσεις και την ανέγερση κατοικιών για να αναχαιτίσει το κύμα διαμαρτυριών και διαδηλώσεων και τα επεισόδια που σχετίζονται με τις τιμές των τροφίμων.

Ορισμένα στελέχη της κυβέρνησης λένε ότι η κρατικά ελεγχόμενη οικονομική πολιτική που ασκείται στην Αλγερία δεν επαρκούν πλέον και η χώρα μέλος του ΟΠΕΚ πρέπει να ανοίξει την οικονομία της σε ξένες επενδύσεις και να προσελκύσει μεγάλες επιχειρήσεις του κλάδου του πετρελαίου για να τονώσει την παραγωγή της, η οποία παραμένει στάσιμη.