Η πρώην υπουργός που μπορεί να κοστίσει στον Ερντογάν την πλειοψηφία

Η Μεράλ Ακσενέρ, η υποψήφια για την προεδρία της Τουρκίας στις εκλογές της 24ης Ιουνίου και επικεφαλής του νεότευκτου κεντροδεξιού κόμματος «Ιγί», έκανε μια προεκλογική εκστρατεία με αυτοπεποίθηση και φλογερές ομιλίες στις οποίες ασκούσε δριμεία κριτική στον πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Η Ακσενέρ ήταν η πρώτη γυναίκα που ανέλαβε υπουργός Εσωτερικών της Τουρκίας το 1996, για να απομακρυνθεί από τη θέση της μόλις οκτώ μήνες μετά την ανάληψη των καθηκόντων της, έπειτα από το λεγόμενο «μεταμοντέρνο πραξικόπημα» που ήταν η αρχή του τέλους για την κυβέρνηση στην οποία μετείχε. Πρόσφατα υπηρέτησε ως μέλος του κοινοβουλίου από τις τάξεις του ακροδεξιού Κόμματος Εθνικιστικού Κινήματος (MHP), αν και εντέλει διαφώνησε με την ηγεσία του κόμματος και αποσπάστηκε από τους κόλπους του παίρνοντας κι άλλους συναδέλφους μαζί της. Στο δημοψήφισμα του Απριλίου του 2017 για τη διεύρυνση των προεδρικών εξουσιών, το οποίο κέρδισε ο Ερντογάν με μικρή διαφορά, η Ακσενέρ υποστήριξε με μια ένθερμη εκστρατεία την αντίθεσή της στις αλλαγές στο Σύνταγμα της χώρας και συνέχισε να διευρύνει την απήχησή της σε πανεθνικό επίπεδο. Η γνωστή, σύμφωνα με τον Guardian και με το παρατσούκλι η «λύκαινα», είναι εξάλλου δημοφιλής τόσο μεταξύ των νέων όσο και μεταξύ των Τούρκων της εργατικής τάξης. Το Ιγί το ίδρυσε το 2017 ελπίζοντας στη στήριξη των περιθωριοποιημένων μελών της άκρας δεξιάς και του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) του Ερντογάν. Η 62χρονη προσπάθησε να κάνει μια ισορροπημένη προεκλογική εκστρατεία, απευθυνόμενη εξίσου στην θρησκευτική, εθνικιστική και συντηρητική βάση των ψηφοφόρων και στη βάση των υποστηρικτών του κοσμικού χαρακτήρα του τουρκικού κράτους. Σε ειδικές περιστάσεις εμφανίστηκε φορώντας την ισλαμική μαντήλα, ενώ σε άλλες προεκλογικές συγκεντρώσεις κατηγορούσε την κυβέρνηση Ερντογάν ότι αγνοεί τον Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ και τον ρόλο του στην ίδρυση του τουρκικού κράτους. «Δημιούργησαν μια ατμόσφαιρα στην οποία επευφημούνται αυτοί που προσβάλουν τον Ατατούρκ και τις δημοκρατικές αξίες», δήλωσε σε προεκλογική συγκέντρωση στην επαρχία Αφιόν στις 28 Μαΐου. «Θα απαλλαγούμε από αυτόν τον εφιάλτη στις 24 Ιουνίου», τόνισε. Η Ακσενέρ έχει στο κόμμα της μερικές πολύ γνωστές προσωπικότητες από τις ένοπλες δυνάμεις και τον χώρο της οικονομίας και έχει δεσμευτεί να άρει το καθεστώς έκτακτης ανάγκης που επέβαλε πριν από περίπου δύο χρόνια ο Ερντογάν. Επίσης έχει δεσμευτεί για την επιστροφή της Τουρκίας στο κοινοβουλευτικό σύστημα, όπως επίσης έχει υποσχεθεί μεταρρύθμιση της οικονομίας, του δικαστικού και του εκπαιδευτικού συστήματος. Μεταξύ των άλλων δεσμεύσεών της είναι η επιτάχυνση των ενταξιακών συνομιλιών της Τουρκίας με την ΕΕ, η υποστήριξη της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης, η πάταξη της διαφθοράς και η μετατροπή του πολυτελούς προεδρικού μεγάρου στην Άγκυρα σε κέντρο έρευνας και ανάπτυξης. Το κόμμα της έχει συνασπιστεί με το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης στο κοινοβούλιο –το κοσμικό Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP)– και με ένα ισλαμιστικό και συντηρητικό κόμμα. Αν δεν υπάρξει σαφής νικητής στις 24 Ιουνίου, τότε θα γίνει δεύτερος γύρος των προεδρικών εκλογών στις 8 Ιουλίου. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το κόμμα της Ακσενέρ θα μπορούσε να σχηματίσει μια πλειοψηφία με το CHP και το φιλοκουρδικό Κόμμα της Δημοκρατίας των Λαών (HDP) που θα αμφισβητούσε τη συμμαχία του Ερντογάν με υπερεθνικιστικούς σχηματισμούς. Αν η Ακσενέρ τα καταφέρει και είναι αυτή η αντίπαλος του Ερντογάν στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών, τότε και οι δυο θα έχουν να παλέψουν για τις ψήφους των Κούρδων. Μερικοί κουρδικοί σχηματισμοί την έχουν κατηγορήσει ότι ευθύνεται για την καταστολή των Κούρδων την περίοδο που διετέλεσε υπουργός Εσωτερικών. Η ίδια έχει ωστόσο τώρα απευθύνει έκκληση για την απελευθέρωση του Σελαχατίν Ντεμιρτάς, του φυλακισμένου υποψηφίου του HDP στις προεδρικές εκλογές. Η Ακσενέρ γεννήθηκε στο βιομηχανικό κέντρο Κοτζαέλι, στη δυτική Τουρκία, και είναι παντρεμένη με ένα παιδί. Έχει διδακτορικό στην ιστορία.