Ο περίεργος ρόλος του Τραμπ στην απομόνωση του πάμπλουτου Κατάρ

Διπλωματική κρίση μείζονος σημασίας έχει ξεσπάσει στον αραβικό κόσμο με τον αποκλεισμό του μικροσκοπικού, αλλά εξαιρετικά πλούσιου Κατάρ. Χώρες όπως η Σαουδική Αραβία, η Αίγυπτος, το Μπαχρέιν, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα ήταν από τις πρώτες που διέκοψαν τις σχέσεις τους με το Κατάρ. Κατηγορούν την Ντόχα ότι αποσταθεροποιεί την περιοχή διότι έχει σχέσεις με την ISIS και την Αλ Κάιντα. Το Εμιράτο αρνείται τις κατηγορίες και υποστηρίζει ότι οι υπόλοιποι επιδιώκουν να θέσουν το κράτος υπό κηδεμονία.

«Το Κατάρ είναι ανοικτό στον διάλογο για να επιλυθεί η κρίση με τους γείτονές του στον Κόλπο», δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών του εμιράτου, ο Σέιχ Μοχάμεντ μπιν Αμπντουλραχμάν αλ Θάνι, στο τηλεοπτικό δίκτυο CNN.

Ο ίδιος επέμεινε ότι το Κατάρ πιστεύει στη διπλωματία και θέλει να προωθήσει την ειρήνη στη Μέση Ανατολή, αλλά και στο ότι η χώρα του καταπολεμά την τρομοκρατία.

Έχοντας πάρει θάρρος από τους στενότερους δεσμούς με τις ΗΠΑ του Ντόναλντ Τραμπ, Σαουδάραβες και Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα θέλουν να τρίξουν τα δόντια στο Κατάρ.

Οι κινήσεις των Σαουδαράβων, του Μπαχρέιν, των ΗΑΕ και της Αιγύπτου εναντίον του Κατάρ γίνονται μόλις μία εβδομάδα μετά την επίσκεψη του νέου προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ στην περιοχή, ο οποίος πήρε το μέρος της Σαουδικής Αραβίας επικρίνοντας το Ιράν το οποίο κατηγορεί ως σπόνσορα της τρομοκρατίας .

Αφορμή για αυτή την κρίση ήταν μια ανάρτηση στο κρατικό πρακτορείο ειδήσεων του Κατάρ που μετέφερε σχόλια από τον ηγέτη του Κατάρ σεΐχη Ταμίμ Μπιν Χαμάντ Αλ Θάνι, ο οποίος επέκρινε το αυξανόμενο αντι-ιρανικό αίσθημα.

Αξιωματούχοι του Κατάρ διέγραψαν γρήγορα τα σχόλια, κατηγόρησαν χάκερ για αυτά και ζήτησαν ηρεμία. Αλλά οι αναφορές από ΜΜΕ της Σαουδικής Αραβίας και των ΗΑΕ κλιμακώθηκαν.

Το Ιράν είναι ο κύριοςαντίπαλος της Σαουδικής Αραβίας, και οι δύο μεγάλοι εξαγωγείς πετρελαίου, βρίσκονται στις αντίθετες πλευρές των συγκρούσεων από τη Συρία και το Ιράκ μέχρι την Υεμένη. Διακόπτοντας τους διπλωματικούς δεσμούς, οι Σαουδάραβες επικαλέστηκαν την υποστήριξη του Κατάρ σε «τρομοκρατικές ομάδες που αποσκοπούν στην αποσταθεροποίηση της περιοχής», περιλαμβανομένων της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, του Ισλαμικού Κράτους, της Αλ Κάιντα και της Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας. Κατηγόρησαν το Κατάρ και για υποστήριξη «τρομοκρατικών ομάδων υποστηριζόμενων από το Ιράν» που δρουν στην ανατολική επαρχία του βασιλείου της Σαουδικής Αραβίας και στο Μπαχρέιν.

Η ένταση αυξήθηκε αισθητά μετά την επίσκεψη του Tραμπ, με τους Αραβες να κατηγορούν τώρα το Κατάρ ότι προσπάθησε να υπονομεύσει τις προσπάθειες απομόνωσης της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν.

Ο περίεργος ρόλος του Τραμπ

Ο Ντόναλντ Τραμπ φαίνεται ότι διαδραμάτισε έναν περίεργο ρόλο στην υπόθεση αφού έσπευσε να πανηγυρίσει ότι το ταξίδι του στην περιοχή αποδίδει καρπούς με την απομόνωση του Κατάρ.

Σε αναρτήσεις του στο twitter, ο πρόεδρος των ΗΠΑ σημείωσε ότι κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του στην περιοχή είχε τονίσει πως δεν πρέπει να συνεχιστεί η χρηματοδότηση τρομοκρατικών οργανώσεων και ότι όλοι είχαν «δείξει» το Κατάρ.

Παράλληλα, εκφράζει την εκτίμηση ότι η απομόνωση του Κατάρ θα σηματοδοτήσει «ενδεχομένως την αρχή του τέλους της φρίκης της τρομοκρατίας» επισημαίνοντας ότι «όλα τα στοιχεία δείχνουν το Κατάρ» στην χρηματοδότηση του θρησκευτικού εξτρεμισμού.

Ο Αμερικανός πρόεδρος υπογραμμίζει ότι το ταξίδι του στη Μέση Ανατολή «ήδη αποδίδει καρπούς», καθώς οι ηγέτες της περιοχής υλοποίησαν την υπόσχεσή τους να υιοθετήσουν σκληρή γραμμή στο θέμα της χρηματοδότησης των εξτρεμιστικών οργανώσεων.

Σημειώνεται πως η Σαουδική Αραβία συμφώνησε με τις ΗΠΑ και τον Τραμπ σε εξοπλισμούς ύψους 350 δισ. δολαρίων και το deal έκλεισε στον πρόσφατη επίσκεψη Τραμπ στην περιοχή.

Λίγες ώρες μετά την αποκάλυψη ο Τραμπ άλλαξε γνώμη και υιοθέτησε μια πιο διπλωματική στάση αφού μίλησε τηλεφωνικά με τον βασιλιά της Σαουδικής Αραβίας Σαλμάν. Τόνισε την ανάγκη να υπάρξει ενότητα μεταξύ των χωρών του Κόλπου, είπε ανώτατο στέλεχος του Λευκού Οίκου, μετά την απόφαση των αραβικών κρατών να διακόψουν διπλωματικές σχέσεις με το Κατάρ.

«Το μήνυμά του ήταν ότι χρειαζόμαστε ενότητα στην περιοχή για να πολεμίσουμε την εξεμιστρική ιδεολογία και τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας. Είναι σημαντικό να είναι ενωμένος ο Κόλπος για την ειρήνη και ασφάλεια της περιοχής», είπε ο αξιωματούχος του Λευκού Οίκου στο πρακτορείο Reuters.

Την ίδια ώρα,  ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν δήλωσε στον εμίρη του Κατάρ Σέιχ Ταμίμ μπιν Χάμαντ Αλ-Θάνι πως η στάση της Ρωσίας παραμένει ότι οι καταστάσεις κρίσεων πρέπει να επιλύονται με πολιτικά και διπλωματία μέσα, μέσω «διαλόγου», ανακοίνωσε το Κρεμλίνο.

Κατά την διάρκεια τηλεφωνικής τους επικοινωνίας, ο Πούτιν και ο αλ Θάνι επίσης συζήτησαν την συνεργασία μεταξύ Ρωσίας και Κατάρ, κατά κύριο λόγο στους τομείς της οικονομίας, του εμπορίου και των επενδύσεων.

Τηλεφωνικές συνομιλίες με τους ηγέτες του Κατάρ, της Ρωσίας, του Κουβέιτ, αλλά και της Σαουδικής Αραβίας για την αποκλιμάκωση της έντασης είχε ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Ανησυχία για τρόφιμα, τράπεζες και αεροπορικές

Στο εσωτερικό της χώρας επικρατεί μεγάλη αναστάτωση. Τα ράφια των σούπερ μάρκετ έχουν αδειάσει, ενώ, σύμφωνα με δημοσιεύματα, αρχίζουν να υπάρχουν ανησυχίες και για τη ρευστότητα των τραπεζών. Παράλληλα, αναμένεται να ενταθούν τα προβλήματα με τις πτήσεις αεροπορικών εταιρειών.

Οι αρχές της Σαουδικής Αραβίας ανακοίνωσαν ότι ακύρωσαν την άδεια της Qatar Airways και αποφάσισαν να κλείσουν τα γραφεία της εταιρίας «εντός 48 ωρών».

Η Σαουδική Αραβία επέβαλε ντε φάκτο αποκλεισμό στα προϊόντα διατροφής στο Κατάρ ενώ προχώρησε στο κλείσιμο των γραφείων του τηλεοπτικού σταθμού Al Jazeera Κατάρ. Μαζί με την Αίγυπτο και το Μπαχρέιν, κλείνουν τον εναέριο χώρο τους σε όλα τα αεροσκάφη του Κατάρ ενώ τη διπλωματική εκπροσώπηση του Καΐρου στη Ντόχα, αναλαμβάνει η Ελλάδα.

Κάποιες εμπορικές τράπεζες της Σαουδικής Αραβίας και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων σταματούν να συνεργάζονται με τράπεζες του Κατάρ, δήλωσαν πηγές του τραπεζικού τομέα στο Reuters. Οι πηγές επεσήμαναν ότι οι τράπεζες, τις οποίες αρνήθηκαν να κατονομάσουν, καθυστερούν τις συναλλαγές μέχρις ότου λάβουν κατευθυντήριες γραμμές από τις κεντρικές τράπεζες των χωρών τους σχετικά με τον τρόπο που θα συναλλάσσονται με το Κατάρ.

Σύμφωνα με τους Financial Times, ένας από τους λόγους που οδήγησαν στη δραματική απόφαση χωρών του Κόλπου να διακόψουν τις σχέσεις τους με την Ντόχα ήταν ότι το Κατάρ πλήρωσε ένα δισεκατομμύριο δολάρια για την απελευθέρωση μελών της βασιλικής του οικογένειας οι οποίοι είχαν απαχθεί στο Ιράκ όπου είχαν πάει για κυνήγι.

Μέλη οργανώσεων στην περιοχή και κυβερνητικοί αξιωματούχοι είπαν στους FT ότι η Ντόχα κατέβαλε το ποσό για να απελευθερωθούν 26 μέλη μιας κυνηγετικής αποστολής στο νότιο Ιράκ και άλλα 50 άτομα που είχαν συλληφθεί από τζιχαντιστές στη Συρία. Σύμφωνα με τις πηγές, η κυβέρνηση του Κατάρ πλήρωσε δύο από τις κυριότερες δυνάμεις που περιλαμβάνονται στις «μαύρες λίστες» της Μέσης Ανατολής: ένα παρακλάδι της αλ-Κάιντα που πολεμά στη Συρία και αξιωματούχους της ιρανικής ασφάλειας.

Η συμφωνία έγινε τον Απρίλιο και προκάλεσε μεγάλη ανησυχία στους γείτονες του Κατάρ για τον ρόλο της μικρής αυτής χώρας σε μια περιοχή που μαστίζεται από ανταγωνισμούς και συγκρούσεις. Το αποτέλεσμα ήταν η Σαουδική Αραβία και οι σύμμαχοί της να λάβουν την απροσδόκητη απόφαση να διακόψουν τις διπλωματικές τους σχέσεις με την Ντόχα.