Με τις δηλώσεις του Αμερικανού προέδρου, Ντόναλντ Τραμπ, σχετικά με τη σύγκρουση Ισραήλ-Ιράν να κυμαίνονται από ένθερμη υποστήριξη των ισραηλινών επιθέσεων έως σαφή αποστασιοποίηση από αυτές και με το κλίμα αβεβαιότητας να εντείνεται, αρχίζουν να εγείρονται ερωτήματα σχετικά με τους παράγοντες που επηρεάζουν τον Τραμπ, καθώς και τις επιλογές που έχει από εδώ και πέρα.
1η επιλογή: Κλιμάκωση της σύγκρουσης στο πλευρό του Νετανιάχου
Το BBC γράφει πως, καθώς ισραηλινοί πύραυλοι έπλητταν την Τεχεράνη την Πέμπτη, ο Τραμπ απείλησε την ηγεσία του Ιράν με «ακόμα πιο σφοδρές» επιθέσεις από τον Ισραηλινό σύμμαχό του, εξοπλισμένο με αμερικανικές βόμβες.
Όπως και ο Νετανιάχου, έτσι και ο Τραμπ έχει δηλώσει επανειλημμένα πως το Ιράν δεν πρέπει να αποκτήσει πυρηνική βόμβα. Το κρίσιμο σημείο, ωστόσο, σύμφωνα με το BBC, είναι ότι ο ίδιος έχει δηλώσει πως προτιμά να επιτευχθεί αυτός ο στόχος μέσω συμφωνίας ανάμεσα στις ΗΠΑ και το Ιράν – σε αντίθεση με τον Νετανιάχου. Η προσέγγιση αυτή αντανακλά επίσης την εικόνα που καλλιεργεί για τον εαυτό του ως κορυφαίο «διαπραγματευτή».
Ωστόσο, έχει υπάρξει αμφίθυμος ως προς τον τρόπο επίτευξης του στόχου: άλλοτε υιοθετεί την απειλή χρήσης βίας και άλλοτε προωθεί τη διπλωματία. Την περασμένη εβδομάδα, μάλιστα, είπε στην ίδια πρόταση ότι μια ισραηλινή επίθεση κατά του Ιράν είτε θα βοηθήσει να υπάρξει συμφωνία, είτε θα την «τινάξει στον αέρα».
Η απρόβλεπτη συμπεριφορά του Τραμπ παρουσιάζεται συχνά εκ των υστέρων από τους υποστηρικτές του ως στρατηγική – η λεγόμενη θεωρία του «τρελού» στη διεθνή διπλωματία. Πρόκειται για μια θεωρία που το BBC γράφει πως έχει χρησιμοποιηθεί στο παρελθόν για να περιγράψει τις τακτικές διαπραγμάτευσης του Τραμπ, υποστηρίζοντας ότι η εσκεμμένη ασάφεια ή απροβλεψιμότητα σχετικά με την κλιμάκωση μπορεί να εξαναγκάσει τους αντιπάλους (ή ακόμα και τους συμμάχους, στην περίπτωση του Τραμπ) να συμμορφωθούν. Η θεωρία αυτή αποδίδεται χαρακτηριστικά σε κάποιες από τις πρακτικές του προέδρου Ρίτσαρντ Νίξον κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου.
Ορισμένοι σύμβουλοι και υποστηρικτές του Τραμπ στηρίζουν την εκδοχή της «μέγιστης πίεσης» αυτής της θεωρίας. Πιστεύουν ότι οι απειλές τελικά θα αποδώσουν, καθώς υποστηρίζουν ότι το Ιράν δεν έχει πραγματική πρόθεση να διαπραγματευτεί – παρόλο που η χώρα υπέγραψε το 2015 τη συμφωνία για τα πυρηνικά υπό την ηγεσία του Ομπάμα, από την οποία ο Τραμπ αποχώρησε αργότερα.
Το BBC αναφέρει πως ο Νετανιάχου ασκεί σταθερή πίεση στον Τραμπ να ακολουθήσει τη στρατιωτική -κι όχι τη διπλωματική- οδό, και ο Αμερικανός πρόεδρος, παρά την επανειλημμένη επιθυμία του να κερδίσει το Νόμπελ Ειρήνης, ενδέχεται τελικά να θεωρήσει αναγκαίο να υλοποιήσει τις πιο επιθετικές του απειλές προς την ιρανική ηγεσία.
Το Ισραήλ ενδέχεται να εντείνει τις παρασκηνιακές πιέσεις προς την Ουάσινγκτον για ενεργή εμπλοκή, προκειμένου -κατά την άποψή του- να «ολοκληρωθεί η αποστολή». Οι ΗΠΑ διαθέτουν βόμβες διάτρησης καταφυγίων, τις οποίες το Ισραήλ θεωρεί ικανές να καταστρέψουν την υπόγεια μονάδα εμπλουτισμού ουρανίου του Ιράν στο Φορντό.
Καθώς η σύγκρουση κλιμακώνεται, αυξάνεται και η πίεση στον Τραμπ από το στρατόπεδο των Ρεπουμπλικανών στο Κογκρέσο, που εδώ και χρόνια ζητούν αλλαγή καθεστώτος στο Ιράν.
Ο Τραμπ μπορεί επίσης να πειστεί από το επιχείρημα ότι η πίεση θα αναγκάσει τους Ιρανούς να επιστρέψουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με αποδυναμωμένη διαπραγματευτική θέση. Ωστόσο, το γεγονός παραμένει: οι Ιρανοί βρίσκονταν ήδη εκεί, καθώς είχε προγραμματιστεί έκτος γύρος συνομιλιών με τον απεσταλμένο του Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, στο Ομάν την Κυριακή.
Το BBC αναφέρει πως οι συνομιλίες αυτές έχουν πλέον εγκαταλειφθεί.
2η επιλογή: Η μέση οδός – διατήρηση της πορείας
Μέχρι στιγμής, ο Τραμπ έχει επαναλάβει ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν συμμετέχουν στις επιθέσεις του Ισραήλ.
Ωστόσο, το BBC εξηγεί πως η περαιτέρω κλιμάκωση της κρίσης συνοδεύεται από σοβαρούς -και ενδεχομένως καθοριστικούς για την πολιτική του υστεροφημία– κινδύνους. Αμερικανικά αντιτορπιλικά και επίγειες πυραυλικές συστοιχίες ήδη συμβάλλουν στην άμυνα του Ισραήλ έναντι των ιρανικών αντιποίνων.
Ορισμένοι από τους συμβούλους του Τραμπ στο Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας πιθανόν τον προειδοποιούν να μην προβεί σε ενέργειες που θα μπορούσαν να εντείνουν τις ισραηλινές επιθέσεις στο Ιράν τις αμέσως επόμενες ημέρες, ιδίως μετά το γεγονός ότι κάποιοι ιρανικοί πύραυλοι κατάφεραν να διαπεράσουν την κοινή ισραηλινο-αμερικανική αεράμυνα με θανατηφόρες συνέπειες.
Ο Νετανιάχου πλέον υποστηρίζει ότι η στοχοποίηση του ανώτατου ηγέτη του Ιράν, Αλί Χαμενεΐ, θα τερματίσει -και δεν θα κλιμακώσει- τη σύγκρουση.
Ωστόσο, σύμφωνα με δημοσιεύματα του Σαββατοκύριακου, ανώνυμος Αμερικανός αξιωματούχος ανέφερε σε μέσα ενημέρωσης ότι ο Τραμπ ξεκαθάρισε πως είναι αντίθετος σε μια τέτοια ενέργεια.
3η επιλογή: Πηγαίνοντας με τα νερά του κινήματος MAGA
Το BBC γράφει πως ένας από τους βασικούς πολιτικούς παράγοντες που επηρεάζουν τον Τραμπ είναι η εγχώρια πολιτική του βάση.
Η πλειονότητα των Ρεπουμπλικανών στο Κογκρέσο συνεχίζει να στηρίζει σθεναρά το Ισραήλ, συμπεριλαμβανομένης της συνέχισης της αμερικανικής στρατιωτικής βοήθειας προς τη χώρα. Πολλοί έχουν εκφράσει δημόσια την υποστήριξή τους στις ισραηλινές επιθέσεις κατά του Ιράν.
Ωστόσο, εντός του κινήματος «Κάνε την Αμερική Σπουδαία Ξανά» (MAGA) του Τραμπ, ακούγονται πλέον ισχυρές φωνές που απορρίπτουν αυτή τη διαχρονική, «ακλόνητη» υποστήριξη προς το Ισραήλ.
Τις τελευταίες ημέρες, ορισμένοι έχουν αρχίσει να αναρωτιούνται γιατί οι ΗΠΑ διακινδυνεύουν να εμπλακούν σε έναν πόλεμο στη Μέση Ανατολή, δεδομένων των υποσχέσεων του Τραμπ για μια εξωτερική πολιτική προσανατολισμένη στο «Πρώτα η Αμερική».
Ο φιλοτραμπικός δημοσιογράφος, Τάκερ Κάρλσον, άσκησε σφοδρή κριτική την Παρασκευή, λέγοντας ότι οι ισχυρισμοί της κυβέρνησης πως οι ΗΠΑ δεν συμμετέχουν δεν είναι αληθινοί και πως η Αμερική θα έπρεπε να «εγκαταλείψει το Ισραήλ».
Αντίστοιχα, η πιστή στον Τραμπ βουλευτής, Ματζόρι Τέιλορ Γκριν, έγραψε στην πλατφόρμα X: «Όποιος λαχταρά την πλήρη εμπλοκή των ΗΠΑ στον πόλεμο Ισραήλ/Ιράν δεν είναι America First / MAGA».
Αυτό συνιστά μια σημαντική πολιτική ευπάθεια για τον Τραμπ, καθώς σύμφωνα με το BBC αυξάνει την πίεση στον Αμερικανό πρόεδρο να πάρει αποστάσεις από την επιθετική δράση του Ισραήλ, και υπάρχουν ενδείξεις -τουλάχιστον σε δημόσιο επίπεδο- ότι έχει αρχίσει να ανταποκρίνεται.
Η συζήτηση που ξέσπασε εντός του στρατοπέδου MAGA το Σαββατοκύριακο συνέπεσε με την ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, στην οποία δήλωσε ότι συντάσσεται με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν στην έκκληση για τερματισμό του πολέμου. Την Κυριακή, ο Τραμπ δήλωσε πως το Ιράν και το Ισραήλ «πρέπει να κάνουν μια συμφωνία», προσθέτοντας: «Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν είχαν καμία σχέση με την επίθεση στο Ιράν».
Το Ιράν έχει ήδη απειλήσει ότι θα επιτεθεί σε αμερικανικές βάσεις στην περιοχή, εάν -όπως συμβαίνει ήδη- η Ουάσινγκτον συνεχίσει να συνδράμει την άμυνα του Ισραήλ.
Το BBC τέλος αναφέρει πως ο κίνδυνος να υπάρξουν αμερικανικά θύματα θα μπορούσε να ενισχύσει ραγδαία το απομονωτικό ρεύμα εντός του στρατοπέδου MAGA, ασκώντας με τη σειρά του επιπλέον πίεση στον Τραμπ να κάνει πίσω και να παροτρύνει τον Νετανιάχου να τερματίσει την επιθετική εκστρατεία όσο το δυνατόν συντομότερα.
