Ο Έλον Μασκ αποχώρησε επίσημα από τον ρόλο του στην κυβέρνηση Τραμπ το βράδυ της Τετάρτης, κλείνοντας μια αμφιλεγόμενη και γενικά μη δημοφιλή θητεία ως ανώτατος σύμβουλος του προέδρου και άτυπος επικεφαλής του λεγόμενου «τμήματος κυβερνητικής αποδοτικότητας» (Doge). Αν και υποσχέθηκε αποδοτικότητα και εκσυγχρονισμό, ο Μασκ αφήνει πίσω του αβεβαιότητα και μειωμένη λειτουργικότητα.
Η χρονική στιγμή της αποχώρησής του συμπίπτει με το τέλος της 130ήμερης θητείας του ως «ειδικού κυβερνητικού υπαλλήλου», αλλά συνδέεται και με την προσπάθεια του δισεκατομμυριούχου να σηματοδοτήσει μια ευρύτερη απομάκρυνση από την Ουάσιγκτον, καθώς δέχεται έντονες αντιδράσεις από το κοινό και τους μετόχους. Πρόσφατα, ο Μασκ έχει δηλώσει σε συνεντεύξεις ότι προτίθεται να επανεστιάσει στις τεχνολογικές του εταιρείες, αναγνωρίζοντας πως αφιέρωσε υπερβολικό χρόνο στην πολιτική και σκοπεύει να μειώσει τις σχετικές δαπάνες στο μέλλον.
Σύμφωνα με τον Guardian, καθώς προχωρά στην επόμενη φάση, ο Μασκ αφήνει πίσω του μια σειρά από ημιτελή σχέδια και αποδυναμωμένες υπηρεσίες, τις οποίες έχει αναθέσει σε υποστηρικτές του που τοποθέτησε σε καίριες θέσεις εντός της ομοσπονδιακής κυβέρνησης. Η αποχώρησή του εντείνει το ήδη χαοτικό αποτύπωμα του Doge στην κυβέρνηση, με αμφιβολίες σχετικά με το πόση ισχύ θα διατηρήσει πλέον αυτή η ασαφής ομάδα και ποιος, αν υπάρχει, θα προσπαθήσει να επαναφέρει τα προγράμματα και τις υπηρεσίες που καταργήθηκαν.
Τα συντρίμμια του Doge
Η αρχική πρόταση του Μασκ για το Doge περιλάμβανε εξοικονόμηση 2 τρισ. δολαρίων από τον προϋπολογισμό μέσω εξάλειψης της σπατάλης και της απάτης, καθώς και αναβάθμιση του λογισμικού της κυβέρνησης, ώστε να εκσυγχρονιστεί η λειτουργία των ομοσπονδιακών υπηρεσιών. Μέχρι στιγμής, το Doge έχει ισχυριστεί ότι μείωσε τον προϋπολογισμό κατά περίπου 140 δισ. δολάρια, ωστόσο, ο λεγόμενος «τοίχος των αποδείξεων» του είναι διαβόητος για τα σφάλματα που περιέχει και τα οποία υπερεκτιμούν τις εξοικονομήσεις. Το νέο φορολογικό νομοσχέδιο του Τραμπ, αν και δεν ανήκει στο Doge και είχε την αντίθεση του Μασκ, αναμένεται να προσθέσει 2,3 τρισ. δολάρια στο έλλειμμα, εξουδετερώνοντας εντελώς τις όποιες εξοικονομήσεις του Doge. Οι υποσχέσεις για νέο, εκσυγχρονισμένο λογισμικό περιορίστηκαν σε μεγάλο βαθμό σε chatbot τεχνητής νοημοσύνης, μερικά από τα οποία είχαν ήδη ξεκινήσει επί διοίκησης Μπάιντεν.
Η μεγαλύτερη επίδραση του Doge εντοπίζεται στην αποδόμηση των κυβερνητικών υπηρεσιών και της ανθρωπιστικής βοήθειας. Οι περικοπές του Doge έπληξαν οργανισμούς όπως η Εθνική Ωκεανογραφική και Ατμοσφαιρική Υπηρεσία (NOAA), υπεύθυνη για την πρόβλεψη καιρικών φαινομένων και φυσικών καταστροφών, και έφεραν άλλες υπηρεσίες όπως το Υπουργείο Υποθέσεων Βετεράνων σε κρίσιμη κατάσταση. Πολλές μικρότερες υπηρεσίες, όπως εκείνη που ασχολούνταν με την πολιτική για την αντιμετώπιση της έλλειψης στέγης, ουσιαστικά καταργήθηκαν. Το Doge οδήγησε πολλά γραφεία σε κατάρρευση, χωρίς σαφές σχέδιο για το αν οι υπάλληλοι που άφησε πίσω του ο Μασκ θα προσπαθήσουν να διατηρήσουν ή να αναβαθμίσουν τις υπηρεσίες, ή απλώς να τις διακόψουν.
Ένα πρώιμο παράδειγμα των περικοπών του Doge και των κενών που δημιούργησαν ήταν η στοχοποίηση της κυβερνητικής τεχνολογικής ομάδας 18F, που συνεργαζόταν με ομοσπονδιακές υπηρεσίες για την παροχή τεχνολογικών λύσεων.
Όταν οι υπάλληλοι του Doge εισήλθαν στην Υπηρεσία Γενικών Υπηρεσιών (GSA), όπου στεγαζόταν το γραφείο του 18F, πρώην εργαζόμενοι δήλωσαν ότι οι νεοεισερχόμενοι φάνηκαν να μην κατανοούν πώς λειτουργεί η κυβέρνηση και τις προκλήσεις της δημιουργίας δημόσιων υπηρεσιών.
Η πρώην διευθύντρια του 18F, Lindsay Young, η οποία πλέον συμμετέχει σε νομική προσφυγή που υποστηρίζει ότι η διάλυση του 18F παραβίασε νομικές απαιτήσεις, εξέφρασε την ανησυχία ότι οι περικοπές του Doge θα έχουν μακροχρόνιες συνέπειες για τη λειτουργία της κυβέρνησης.
«Στην κυβέρνηση, είναι πολύ πιο εύκολο να γκρεμίσεις πράγματα παρά να τα χτίσεις», δήλωσε η Young.
Οι μαζικές απολύσεις στο υπουργείο Υγείας και Ανθρωπίνων Υπηρεσιών αποτέλεσαν αντίστοιχη απώλεια θεσμικής γνώσης, την οποία το Doge δεν φαίνεται διατεθειμένο να αναπληρώσει.
Ο Carl Tobias, καθηγητής νομικής στο Πανεπιστήμιο του Ρίτσμοντ, που παρακολουθεί τις περικοπές του Doge, αναφέρθηκε στο παράδειγμα της υπηρεσίας καπνού του υπουργείου, η οποία επλήγη σοβαρά. «Η απώλεια τόσο μεγάλης εμπειρογνωμοσύνης, ειδικά στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης, θα έχει ως αποτέλεσμα να αρρωστήσουν ή να πεθάνουν πρόωρα περισσότεροι Αμερικανοί απ’ ό,τι θα συνέβαινε διαφορετικά», ανέφερε. «Επίσης, μπορεί να χρειαστούν πολλά χρόνια και τεράστια έξοδα για να αποκατασταθεί αυτή η εμπειρία».
Η αποψίλωση της USAid από τον Μασκ, ενός οργανισμού που κάποτε ήταν ο μεγαλύτερος παγκόσμιος πάροχος ανθρωπιστικής βοήθειας, αποτελεί μία από τις πιο χαρακτηριστικές περιπτώσεις χάους και ζημιάς που προκάλεσαν οι περικοπές του Doge. Οι ΗΠΑ ακύρωσαν περίπου το 83% των προγραμμάτων της USAid, θέτοντας σε κίνδυνο υπηρεσίες που σχετίζονται με την ανθρωπιστική βοήθεια και την πρόληψη ασθενειών σε όλο τον κόσμο. Ένα πρωτοποριακό πρόγραμμα της USAid, το Pepfar, που συντονίζει την απάντηση των ΗΠΑ στο HIV/AIDS, είδε τις υπηρεσίες του να περιορίζονται σε παγκόσμιο επίπεδο, με το προσωπικό να παραμένει σε σύγχυση σχετικά με το τι μπορούν ακόμα να προσφέρουν στους ανθρώπους που εξαρτώνται από τον οργανισμό. Οι περικοπές του Doge στο πρόγραμμα αυτό απείλησαν επίσης την κυκλοφορία ενός νέου φαρμάκου κατά του HIV, το οποίο οι ερευνητές έχουν χαρακτηρίσει «θαύμα» λόγω της αποτελεσματικότητάς του.
Καθώς ο Μασκ επιστρέφει στην Tesla και τη SpaceX, οι υπηρεσίες που κατέστρεψε καλούνται να μαζέψουν τα κομμάτια τους.
