Δύο χρόνια συμπληρώθηκαν σήμερα από τη Συμφωνία Ευρωπαϊκής Ένωσης και Τουρκίας για το προσφυγικό, μία άτυπη συμφωνία -όπως τονίστηκε κατά τη διάρκεια κοινής συνέντευξης Τύπου που παραχώρησαν, σήμερα στην ΕΣΗΕΑ, η Διεθνής Αμνηστία, το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες, η ΜΚΟ «Solidarity Now», το Ελληνικό Φόρουμ Προσφύγων-, η οποία «υπονομεύει τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις θεμελιώδεις αρχές της Ευρώπης».

Από την πλευρά της Διεθνούς Αμνηστίας, ο διευθυντής του ελληνικού Τμήματος, Γαβριήλ Σακελλαρίδης, επισήμανε, όπως αναφέρει το Αθηναϊκό Πρακτορείο, ότι «η συμφωνία αυτή αν και φαντάζει ένα ακόμη success story για πολλούς, σε καμία περίπτωση δεν είναι, καθώς αυτό που προσπαθεί να κάνει η ΕΕ είναι να εξαγοράσει τις διεθνείς της υποχρεώσεις απέναντι στους πρόσφυγες, δηλαδή να προσπαθήσει να διώξει από το δικό της έδαφος, το δικό της χώρο ευθύνης, να κλείσει τα σύνορα και να τους κρατήσει μακριά από το οπτικό της πεδίο -χωρίς να αρνείται ταυτόχρονα την ύπαρξή τους-, για να μην τους βλέπει, για να μην υπάρχουν στο οπτικό πεδίο των κατοίκων, των κυβερνήσεων της ΕΕ».

Ακόμη, ο κ. Σακελλαρίδης υπογράμμισε ότι «η Διεθνής Αμνηστία, ύστερα από έρευνα που έχει κάνει έχει τεκμηριώσει ότι πρόσφυγες κι από τη Συρία, και από το Ιράκ κι από το Αφγανιστάν έχουν επαναπροωθηθεί αναγκαστικά πίσω στις χώρες τους με αποτέλεσμα η ζωή τους, η ασφάλειά τους, η αξιοπρέπειά τους να είναι σε κίνδυνο. Αυτό είναι ένα στοιχείο που αποδεικνύει ότι η Τουρκία δεν μπορεί να θεωρείται ασφαλής τρίτη χώρα» και προσέθεσε:

«Η συμφωνία αυτή έχει οδηγήσει να έχουν μετατραπεί τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου σε ανοιχτές φυλακές. Ο εγκλωβισμός των ανθρώπων που περνούν με τις βάρκες τους τα παγωμένα νερά του Αιγαίου και διεκδικούν με αυτό τον τρόπο μία καλύτερη ζωή γι αυτούς και τις οικογένειές τους είναι κάτι το οποίο αποτελεί πλήγμα και για την Ελλάδα και για την ΕΕ καθώς τους στερούμε το δικαίωμα να ζήσουν με ελπίδα και θέτουμε τις ζωές τους σε αναμονή, γεγονός που αποτελεί προσβολή για όλους μας».

Επιπλέον, τονίζοντας την ανάγκη να μεταφερθούν οι πρόσφυγες «από τα νησιά στην ηπειρωτική Ελλάδα, ώστε να τους διασφαλιστούν πιο αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης για αυτούς τους ανθρώπους» ανέφερε: «ΕΕ μέσα από αυτήν την κοινή δήλωση με την Τουρκία έχει αποδείξει ότι δεν έχει καταλάβει την ουσία. Αυτό που θα μπορούσε να είναι ουσιαστική λύση και να αποτελέσει διέξοδο για αυτούς τους ανθρώπους είναι να διασφαλιστούν νόμιμοι κι ασφαλείς δίοδοι για τους ανθρώπους αυτούς προς τις χώρες- μέλη της ΕΕ. Έναν τρόπο που να επιμερίζει την ευθύνη σε όλες τις χώρες της ΕΕ, έναν τρόπο που θα διασφαλίζει ότι δεν θα είναι οι δουλέμποροι αυτοί που θα ορίζουν τις συνθήκες ασφαλείας του ταξιδιού». Και καταλήγοντας ο κ. Σακελλαρίδης, υπογράμμισε ότι «Real Politic για εμάς σήμερα είναι εκείνη η πολιτική που έχει στον πυρήνα τον άνθρωπο την αξιοπρέπεια και τα ανθρώπινα δικαιώματα».

Με τη σειρά του ο Βασίλης Παπαδόπουλος, συντονιστής της Νομικής Υπηρεσίας του Ελληνικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες, είπε ότι «το Δικαστήριο της ΕΕ απεφάνθη ότι η συμφωνία είναι ένα δελτίο Τύπου που εξέδωσαν οι επικεφαλής των κυβερνήσεων των ευρωπαϊκών κρατών μαζί με τον πρωθυπουργό της Τουρκίας, και νομικά έχει αρκετά προβλήματα από τους ίδιους τους όρους που επιτάσσει, καθώς τα Ευρωπαϊκά Δικαστήρια αλλεπάλληλα έχουν αποφανθεί ότι δεν μπορούν να επιστρέφονται μετανάστες». Ακόμη, ο κ. Παπαδόπουλος, συμπλήρωσε ότι ο χαρακτηρισμός της Τουρκίας ως ασφαλούς τρίτης χώρας ήταν ένα τέχνασμα, και ότι η νομική φύση της Συμφωνίας εκκρεμεί στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.

Από την πλευρά του o αντιπρόεδρος του ΚΕΕΛΠΝΟ και σύμβουλος του υπουργείου Υγείας, Αγάπιος Τερζίδης, τόνισε ότι «το στοίχημα για εμάς είναι να παρέχουμε υπηρεσίες αντίστοιχου επιπέδου σε όλα τα σημεία που βρίσκονται πρόσφυγες. Αυτή είναι η πολιτική κι η προσέγγιση του υπουργείου Υγείας. Δεν θέλουμε να δημιουργήσουμε γκετοποιημένες υπηρεσίες στους καταυλισμούς αυτούς. Η τελική κι ουσιαστική επίλυση του προβλήματος είναι η έκδοση ΑΜΚΑ γι΄ αυτούς τους ανθρώπους για όσο διάστημα βρίσκονται στη χώρα».

Ο πρόεδρος & συντονιστής του Ελληνικού Φόρουμ Προσφύγων, Γιονούς Μοχαμαντί περιέγραψε την κατάσταση που επικρατεί στους καταυλισμούς στη Μόρια, λέγοντας ότι παρατηρείται υπερπληθυσμός, μεγάλη αναμονή, έλλειψη υπηρεσιών υγείας, έλλειψη έγκυρης κι έγκαιρης ενημέρωσης, έλλειψη νομικής στήριξης, απουσία διαμεσολαβητών ιδιαίτερα στο κομμάτι της κοινωνικής στήριξης, ζητήματα ασφάλειας, διαπληκτισμοί, εντάσεις ακόμα και πορνεία και ναρκωτικά. Παράλληλα, όπως τόνισε ο ίδιος, διακινητές έχουν ξεκινήσει επιχειρήσεις μέσα στα νησιά, ενώ η τοπική κοινωνία αντιμετωπίζει αρνητικά τους πρόσφυγες.

Το μέλος του ΔΣ του «Solidarity now», Τζένη Καβουνίδη, σημείωσε από την πλευρά της ότι «η εν λόγω Συμφωνία αποτελεί τρανταχτό παράδειγμα της αποτυχίας της Ευρώπης να σχεδιάσει και να εφαρμόσει μία ενιαία προσφυγική και μεταναστευτική πολιτική, η οποία θα σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα, όσων διασχίζουν τα σύνορά της ζητώντας άσυλο, τηρώντας έτσι τις διεθνείς υποχρεώσεις των κρατών- μελών με βάση το ανθρωπιστικό και προσφυγικό δίκαιο. Η αποτυχημένη αυτή ευρωπαϊκή πολιτική, στην καρδιά της οποίας βρίσκεται αυτή η άτυπη Συμφωνία, έχει οδηγήσει σε μία διαρκή ανθρωπιστική κρίση στα νησιά μας, αλλά και σε μία γενικότερη δυσκολία διαχείρισης του προσφυγικού σε όλη τη χώρα». Καταλήγοντας η κ. Καβουνίδη υπογράμμισε ότι «ως υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, πιστεύουμε ότι χρειάζεται μία εντελώς διαφορετική προσέγγιση, χωρίς άτυπες συμφωνίες που καταστρατηγούν το προσφυγικό δίκαιο και δημιουργούν ζώνες περιορισμού στα νησιά, πρακτική η οποία με τη σειρά της, οδηγεί σε εντάσεις μεταξύ της τοπικής κοινωνίας και των προσφύγων».

Η ερευνήτρια του Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για την Ελλάδα, Εύα Κοσσέ, υποστήριξε με τη σειρά της ότι «η συμφωνία αυτή εγκλωβίζει ανθρώπους σε καταστάσεις παραβίασης των δικαιωμάτων τους και τους στερεί το δικαίωμά τους στην προστασία. Χιλιάδες αιτούντες άσυλο βρίσκονται παγιδευμένοι σε άθλιες συνθήκες ενώ θα έπρεπε να προστατεύονται και να βρίσκονται σε κατάλληλες δομές στην ενδοχώρα. Στις επισκέψεις μας στα νησιά αντικρίζουμε ξανά και ξανά ανθρώπους σε απόγνωση. Η πολιτική που εφαρμόζεται με πρόφαση την υλοποίηση της συμφωνίας έχει καταστροφικές συνέπειες».

Τέλος, η Γιασαμάν Χαϊνταρπούρ, Ιρανή διερμηνέας που έφτασε στην Ελλάδα πριν από δύο χρόνια μαζί με τον σύζυγό της, διηγήθηκε την εμπειρία του ταξιδιού της από την Τουρκία στη Χίο υπογραμμίζοντας τις δυσκολίες και τους κινδύνους που είχε αυτό το ταξίδι, καθώς επίσης και τα υπέρογκα ποσά που έδωσαν στους διακινητές χωρίς αυτό να τους διασφαλίζει ότι «θα έφταναν ζωντανοί κι ασφαλείς».