Στις 23 Μαΐου 2006, το Αιγαίο γνώρισε ένα από τα πιο σοβαρά επεισόδια στην ιστορία των ελληνοτουρκικών εμπλοκών στον αέρα. Ένα ελληνικό και ένα τουρκικό F-16 συγκρούστηκαν νοτιοανατολικά της Καρπάθου, με αποτέλεσμα την πτώση και των δύο μαχητικών στη θάλασσα. Το συμβάν έλαβε χώρα κατά τη διάρκεια μιας ρουτίνας μάχης, όταν ένας σχηματισμός τουρκικών αεροσκαφών, αποτελούμενος από ένα φωτογραφικό RF-4E και δύο F-16C, παραβίασε το FIR Αθηνών και κατευθύνθηκε προς την Κρήτη, φαινομενικά με στόχο την αναγνώριση και φωτογράφιση των ελληνικών αντιαεροπορικών συστημάτων S-300.

Δύο ελληνικά F-16C απογειώθηκαν από τη Σούδα για την αναχαίτιση του τουρκικού σχηματισμού. Ο σμηναγός Κωνσταντίνος Ηλιάκης, πιλότος του ελληνικού μαχητικού, πλησίασε τον τουρκικό σχηματισμό. Σύμφωνα με ορισμένες καταγραφές, κατά την προσπάθεια αναγνώρισης του τουρκικού RF-4E, ο Τούρκος πιλότος του F-16C, Χαλί Ιμπραήμ Οσκεμπίρ, πραγματοποίησε ελιγμό με ταχύτητα, με αποτέλεσμα το δεξί φτερό του αεροσκάφους του να χτυπήσει την καλύπτρα του ελληνικού μαχητικού. Η σύγκρουση ήταν καταστροφική: το ελληνικό αεροσκάφος πήρε ανεξέλεγκτη πορεία και καταπέσθηκε στη θάλασσα, ενώ ο Τούρκος πιλότος κατάφερε να εκτιναχθεί με επιτυχία και να διασωθεί.

Ο Τούρκος πιλότος περισυνελέγη από το διερχόμενο εμπορικό πλοίο «Gas Century» και μεταφέρθηκε ασφαλής, ενώ τα συντρίμμια του ελληνικού μαχητικού βρέθηκαν λίγο αργότερα, επιβεβαιώνοντας τον θάνατο του σμηναγού Κωνσταντίνου Ηλιάκη. Η ελληνική αεροπορία απογείωσε αμέσως 40 μαχητικά, ενώ από την τουρκική πλευρά απογειώθηκαν 80 αεροσκάφη για επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης. Οι επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης συνεχίστηκαν για περίπου πέντε ημέρες, μέχρι να ολοκληρωθεί η αναζήτηση και να επιβεβαιωθεί ο θάνατος του ηρωικού πιλότου.

Το συμβάν σηματοδότησε ένα από τα πιο τραγικά κεφάλαια των ελληνοτουρκικών αερομαχιών, ενισχύοντας τις αντιθέσεις και τις εντάσεις μεταξύ των δύο χωρών. Ο Κωνσταντίνος Ηλιάκης τιμήθηκε ως ήρωας που έπεσε κατά την εκτέλεση του καθήκοντός του, ενώ το συμβάν έδωσε αφορμή για αναθεώρηση των διαδικασιών και των τακτικών των δύο αεροποριών στον αέρα.

Σήμερα, η μνήμη του σμηναγού Ηλιάκη τιμάται από την ελληνική κοινωνία και τις ένοπλες δυνάμεις, ενώ το επεισόδιο παραμένει σύμβολο της συνεχούς ετοιμότητας και της αυτοθυσίας των πιλότων που προστατεύουν την εθνική κυριαρχία στον αέρα.

Τα σημαντικότερα γεγονότα της ημέρας στην Ελλάδα και τον κόσμο

1453: Ο Μωάμεθ Β’ προτείνει στον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο να παραδώσει την Κωνσταντινούπολη, υποσχόμενος πως θα του επιτρέψει να φύγει ελεύθερος και με τιμές. Ο τελευταίος Βυζαντινός αυτοκράτορας απορρίπτει την πρόταση, επιλέγοντας να υπερασπιστεί μέχρι τέλους την Πόλη, λίγες ημέρες πριν από την πτώση της.

1875: Ιδρύεται το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα της Γερμανίας (SPD).

1878: Η Κύπρος παραχωρείται στη Μεγάλη Βρετανία από την Οθωμανική Αυτοκρατορία, στο πλαίσιο μυστικής συμφωνίας που υπογράφεται λίγες μέρες πριν το Συνέδριο του Βερολίνου. Η προσάρτηση γίνεται με αντάλλαγμα τη βρετανική υποστήριξη στην Υψηλή Πύλη απέναντι στη ρωσική απειλή, σηματοδοτώντας την αρχή της βρετανικής αποικιοκρατικής κυριαρχίας στο νησί.

1900: Αρχίζει τη λειτουργία του στη Νέα Υόρκη το Associated Press, καθιερώνοντας έναν νέο τρόπο συλλογής και διάδοσης ειδήσεων. Το AP, που οργανώνεται ως συνεταιριστικό, μη κερδοσκοπικό πρακτορείο, θα εξελιχθεί σε έναν από τους πιο ισχυρούς πυλώνες της παγκόσμιας δημοσιογραφίας, με δεκάδες γραφεία διεθνώς και παρουσία σε όλα τα μέσα – από εφημερίδες μέχρι τηλεόραση και ψηφιακές πλατφόρμες.

1911: Ψηφίζεται το νέο Σύνταγμα της Ελλάδας, με πρωτοβουλία της κυβέρνησης του Ελευθερίου Βενιζέλου.

1929: Εξαπλώνεται με ανησυχητικούς ρυθμούς η λέπρα στην Αθήνα, προκαλώντας κοινωνικό πανικό και κινητοποιώντας τις αρχές για λήψη μέτρων απομόνωσης και καταγραφής των κρουσμάτων. Η ασθένεια, αν και περιορισμένη σήμερα, αποτελούσε τότε στιγματιστική μάστιγα, με τους ασθενείς να οδηγούνται σε ειδικά λοιμοκαθαρτήρια, όπως η Σπιναλόγκα.

1934: Η 24χρονη Μπόνι Πάρκερ και ο 25χρονος Κλάιντ Μπάροου σκοτώνονται σε ενέδρα της Αστυνομίας στη Λουιζιάνα, ενώ οδηγούν μια κλεμμένη Ford V8, το αγαπημένο τους αυτοκίνητο. Το θρυλικό ζευγάρι των ληστών είχε γίνει φόβος και θρύλος την εποχή της Μεγάλης Ύφεσης, με τον Κλάιντ να φτάνει στο σημείο να στείλει συγχαρητήρια επιστολή στον Χένρι Φορντ για το «γρήγορο και αξιόπιστο» μοντέλο.

1939: Το υποβρύχιο «Squalus» του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ βυθίζεται ανοικτά των ακτών του Νιου Χάμσαϊρ κατά τη διάρκεια δοκιμής κατάδυσης, προκαλώντας το θάνατο 24 ναυτών και δύο τεχνικών. Οι υπόλοιποι 32 ναύτες και ένας ναυπηγός διασώνονται την επόμενη ημέρα.

Ο ηθοποιός Μίκι Ρουρκ πανηγυρίζει τη νίκη του επί του Στιβ Πάουελ κατά το επαγγελματικό του ντεμπούτο στην πυγμαχία, στο War Memorial Auditorium στο Φορτ Λόντερντεϊλ, στις 23 Μαΐου 1991.

1941: Η Μάχη της Κρήτης συνεχίζεται και ο Βασιλιάς Γεώργιος Β’ και η ελληνική κυβέρνηση φεύγουν από το νησί και μεταβαίνουν στην Αίγυπτο, για να συνεχίσουν από εκεί τον αγώνα κατά του Άξονα.

1945: Το Ειδικό Δικαστήριο Δοσιλόγων Ιωαννίνων καταδικάζει ερήμην σε θάνατο 1.930 Τσάμηδες, με την απόφαση υπ’ αριθμ. 344. Οι καταδικασθέντες κατηγορούνται για συνεργασία με τις δυνάμεις Κατοχής και συμμετοχή σε εγκλήματα πολέμου εις βάρος του ελληνικού πληθυσμού της Ηπείρου κατά τη διάρκεια της ναζιστικής κατοχής. Πρόκειται για μία από τις μεγαλύτερες σε αριθμό μαζικές καταδίκες της μεταπολεμικής ελληνικής Δικαιοσύνης.

1992: Η σικελική Μαφία δολοφονεί τον δικαστή Τζοβάνι Φαλκόνε, τον άνθρωπο-σύμβολο του αγώνα κατά της Κόζα Νόστρα. Η βομβιστική επίθεση στην εθνική οδό κοντά στο Παλέρμο σκοτώνει επίσης τη σύζυγό του και τρεις σωματοφύλακες. Το σοκ που προκαλεί στην ιταλική κοινωνία είναι τεράστιο και οδηγεί σε μαζικές κινητοποιήσεις ενάντια στη μαφία.

Οι συντελεστές της ταινίας Pulp Fiction στις Κάννες το 1994

1994: Στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Κανών, η ταινία «Pulp Fiction» του Κουέντιν Ταραντίνο κερδίζει τον Χρυσό Φοίνικα, προκαλώντας έντονες αντιδράσεις και διχάζοντας κοινό και κριτικούς. Το βραβείο απονέμεται από την πρόεδρο της κριτικής επιτροπής, Κλιντ Ίστγουντ, σε μια ιστορική στιγμή που καθιερώνει τον Ταραντίνο ως έναν από τους πιο ανατρεπτικούς σκηνοθέτες του σύγχρονου κινηματογράφου.

1995: Ανακοινώνεται επίσημα η κυκλοφορία της γλώσσας προγραμματισμού Java.

1997: Το θέμα των απόψεων του Γιώργου Παπανδρέου για το διαχωρισμό σκληρών και μαλακών ναρκωτικών παίρνει πολιτικές διαστάσεις.

2004: Μεγάλος νικητής του 57ου Κινηματογραφικού Φεστιβάλ των Κανών αποδεικνύεται το πολιτικό ντοκιμαντέρ «Fahrenheit 9/11» του Αμερικανού σκηνοθέτη Μάικλ Μουρ.

2005: Οι Coldplay κυκλοφορούν τον τρίτο τους άλμπουμ με τίτλο «X&Y», που περιλαμβάνει μεγάλες επιτυχίες όπως το «Fix You» και το «Speed of Sound».

2006: Ένα ελληνικό και ένα τουρκικό F-16 συγκρούονται κατά τη διάρκεια εμπλοκής πάνω από την Κάρπαθο, με αποτέλεσμα να καταπέσουν αμφότερα στη θάλασσα. Σώος ανασύρεται ο Τούρκος πιλότος, ενώ τα συντρίμμια του ελληνικού μαχητικού θα βρεθούν λίγο αργότερα επιβεβαιώνοντας, ότι ο σμηναγός Κωνσταντίνος Ηλιάκης είναι νεκρός.

Γεννήσεις

1921 – Έλσα Βεργή, Ελληνίδα ηθοποιός, με μακρά πορεία στο θέατρο, τον κινηματογράφο και την τηλεόραση· ξεχώρισε για την ευγένεια, το ήθος και την αρχοντική της παρουσία σε δραματικούς και κωμικούς ρόλους, ιδίως στις δεκαετίες του ’60 και του ’70.

1925 – Ζωρζ Σαρή, Ελληνίδα συγγραφέας και ηθοποιός, ιδιαίτερα αγαπητή για τα νεανικά της μυθιστορήματα όπως το «Όταν ο ήλιος», το «Κόκκινο καλοκαίρι» και το «Το ψέμα»· μέσα από το έργο της πέρασε μηνύματα ελευθερίας, αγώνα και ανθρωπιάς, επηρεάζοντας γενιές αναγνωστών.

1951 – Αντώνης Σαμαράς, Έλληνας πολιτικός, πρωθυπουργός της Ελλάδας την περίοδο 2012–2015 και πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας· διατέλεσε επίσης υπουργός Εξωτερικών και Οικονομικών, με μακρά παρουσία στη δημόσια ζωή από τη δεκαετία του ’80.

1980 – Φάνης Γκέκας, Έλληνας ποδοσφαιριστής, από τους πιο παραγωγικούς επιθετικούς στην ιστορία του ελληνικού ποδοσφαίρου· πρώτος σκόρερ της Εθνικής Ελλάδας στα προκριματικά του Μουντιάλ 2010 και με σημαντική καριέρα σε Γερμανία, Αγγλία και Τουρκία.

Θάνατοι

1906 – Ερρίκος Ίψεν, Νορβηγός συγγραφέας και θεατρικός δραματουργός, θεμελιωτής του σύγχρονου θεάτρου και ένας από τους σημαντικότερους λογοτέχνες του 19ου αιώνα· έργα του όπως «Το κουκλόσπιτο», «Έντα Γκάμπλερ» και «Πέερ Γκυντ» παραμένουν διαχρονικά και πολυμελετημένα.

1937 – Τζον Ντ. Ροκφέλερ, Αμερικανός βιομήχανος και φιλάνθρωπος, ιδρυτής της Standard Oil και πρώτος δισεκατομμυριούχος στην ιστορία· θεωρείται από τους πιο ισχυρούς και αμφιλεγόμενους οικονομικούς παράγοντες του 20ού αιώνα, με τεράστια επιρροή στη διαμόρφωση του σύγχρονου καπιταλισμού.

2006 – Κωνσταντίνος Ηλιάκης, Έλληνας πιλότος της Πολεμικής Αεροπορίας, που σκοτώθηκε κατά τη διάρκεια αποστολής αναχαίτισης τουρκικού αεροσκάφους πάνω από την Κάρπαθο· ο θάνατός του έγινε σύμβολο της υπεράσπισης της ελληνικής εθνικής κυριαρχίας και τιμάται ως ήρωας.

2013 – Ζορζ Μουστακί, Γάλλος τραγουδοποιός ελληνικής καταγωγής, γνωστός για τη βελούδινη φωνή και τα μελαγχολικά του τραγούδια· συνεργάστηκε με τη Ζορζ Μπρασένς και την Εντίτ Πιαφ, ενώ αγαπήθηκε για επιτυχίες όπως το «Le Métèque» και το «Ma Liberté».

2015 – Τζον Φορμπς Νας, Αμερικανός μαθηματικός, θεμελιωτής της θεωρίας παιγνίων και βραβευμένος με Νόμπελ Οικονομίας· η ιδιοφυΐα και η προσωπική του μάχη με τη σχιζοφρένεια έγιναν γνωστές παγκοσμίως μέσα από την ταινία «A Beautiful Mind».

2017 – Ρότζερ Μουρ, Άγγλος ηθοποιός, διάσημος για την ερμηνεία του ως Τζέιμς Μποντ σε επτά ταινίες της σειράς από το 1973 έως το 1985· αγαπήθηκε για το χιούμορ και τη φλεγματική του προσέγγιση στον ρόλο, ενώ διακρίθηκε και για την ανθρωπιστική του δράση ως Πρέσβης Καλής Θέλησης της UNICEF.

Εορτολόγιο

Εθνικές Γιορτές – Επέτειοι

Διεθνής Ημέρα για τον Τερματισμό του Μαιευτικού Συριγγίου
Παγκόσμια Ημέρα Χελώνας