Σαν σήμερα 1 Δεκεμβρίου: Η επίσημη Ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα

Σαν σήμερα το 1913 η Κρήτη προσαρτάται επίσημα στην Ελλάδα, έπειτα από δεκαετίες εξεγέρσεων, αιματηρών συγκρούσεων, διπλωματικών διαπραγματεύσεων και περιόδων διεθνούς προστασίας.

Η διαδρομή της Κρήτης έως την Ένωση δεν ήταν ποτέ απλή. Από τις μεγάλες εξεγέρσεις του 19ου αιώνα μέχρι την περίοδο της διεθνούς προστασίας (1898-1913), το νησί ζει σε καθεστώς πολιτικής ιδιοτυπίας. Η Αυτονομία δίνει ανάσα, αλλά όχι λύση και το κρητικό αίτημα παραμένει η Ένωση με την Ελλάδα.

Την ίδια στιγμή, η παρουσία του Ύπατου Αρμοστή Γεωργίου και η μετέπειτα σύγκρουσή του με τον Ελευθέριο Βενιζέλο διαμορφώνουν μια περίοδο έντονης πολιτικής ζύμωσης. Όμως, ο Βενιζέλος, με την άνοδό του στην Πρωθυπουργία της Ελλάδας, μεταφέρει για πρώτη φορά το ζήτημα σε υψηλή διπλωματική τροχιά.

Με τους Βαλκανικούς Πολέμους (1912-1913), η ισορροπία στην περιοχή διαλύεται. Η Ελλάδα βγαίνει νικήτρια και ισχυρή, και το κρητικό ζήτημα επανέρχεται δυναμικά στο τραπέζι των μεγάλων δυνάμεων. Η Συνθήκη του Λονδίνου, που τερματίζει τον Α’ Βαλκανικό Πόλεμο, αναγνωρίζει επιτέλους την Κρήτη ως τμήμα της Ελληνικής Επικράτειας.

Η 1η Δεκεμβρίου 1913 χαράζει ιστορία. Στα Χανιά, παρουσία του βασιλιά Κωνσταντίνου και του πρωθυπουργού Ελευθερίου Βενιζέλου, η ελληνική σημαία υψώνεται επίσημα. Οι κανονιοβολισμοί, τα δάκρυα και το πανηγυρικό κλίμα της ημέρας καταγράφονται ως σύμβολα δικαίωσης για έναν λαό που δεν σταμάτησε ποτέ να αγωνίζεται.

Για τους Κρητικούς, η στιγμή αυτή αποτελεί ανταμοιβή για τις θυσίες και διεκδικήσεις γενεών.

Με τη στρατηγική της θέση, τον πολιτισμό της, τον δυναμισμό και το ανθρώπινο κεφάλαιό της, η Κρήτη γίνεται βασικό πυλώνας στην πορεία της χώρας προς τον 20ό αιώνα.

Τα σημαντικότερα γεγονότα της ημέρας στην Ελλάδα και τον κόσμο

1640: Τερματίζεται η Ιβηρική Ένωση, όταν η Πορτογαλία ανακηρύσσει βασιλιά τον Ιωάννη Δ΄ από τον οίκο των Μπραγκάνσα. Με αυτόν τον τρόπο λήγει μια εξηκονταετής περίοδος προσωπικής ένωσης ανάμεσα στα πορτογαλικά και τα ισπανικά στέμματα, η οποία είχε ξεκινήσει το 1580. Η αποκατάσταση της πορτογαλικής ανεξαρτησίας — γνωστή ως «Επανάσταση της 1ης Δεκεμβρίου» — ανοίγει τον δρόμο για τη μακρόχρονη δυναστεία των Μπραγκάνσα και επαναφέρει την Πορτογαλία ως αυτόνομη δύναμη στις διεθνείς εξελίξεις.

1818: Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης μυείται στη Φιλική Εταιρία.

1862: Ο πρόεδρος των Η.Π.Α. Αβραάμ Λίνκολν επιβεβαιώνει την αναγκαιότητα κατάργησης της δουλείας όπως διέταξε δέκα εβδομάδες νωρίτερα με τη Διακήρυξη Χειραφέτησης.

1891: Ο Καναδός γυμναστής Τζέιμς Νέισμιθ επινοεί ένα νέο, παιδαγωγικό παιχνίδι για να κρατήσει τους μαθητές του δραστήριους τον χειμώνα στο Σπρίνγκφιλντ της Μασαχουσέτης. Χρησιμοποιεί μια μπάλα ποδοσφαίρου και δύο καλαθόσχημα καλάθια ροδάκινων καρφωμένα στους εξώστες του γυμναστηρίου και καταγράφει τους 13 αρχικούς κανόνες. Το παιχνίδι αυτό ονομάζεται από τον ίδιο «μπάσκετμπολ» και θα εξελιχθεί σε ένα από τα δημοφιλέστερα αθλήματα στον κόσμο.

1909: Αρχίζει τη λειτουργία του το Νοσοκομείο Συγγρού στην Αθήνα, ειδικευμένο στα δερματικά και αφροδίσια νοσήματα.

1913: Η Κρήτη προσαρτάται επίσημα στην Ελλάδα, έπειτα από δεκαετίες επαναστάσεων, διεθνούς προστασίας και πολιτικών ζυμώσεων. Μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους και τη Συνθήκη του Λονδίνου, η Ένωση γίνεται πραγματικότητα: η ελληνική σημαία υψώνεται στα Χανιά στις 1 Δεκεμβρίου παρουσία του βασιλιά Κωνσταντίνου και του πρωθυπουργού Ελευθερίου Βενιζέλου.

1944: Οι υπουργοί που ανήκουν στο ΕΑΜ αποσύρονται από την Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας του Γεωργίου Παπανδρέου. Δύο ημέρες αργότερα θα ξεσπάσουν τα λεγόμενα «Δεκεμβριανά».

1947: Ο Σκρουτζ ΜακΝτακ, ο φιλάργυρος εκατομμυριούχος ήρωας του Ντίσνεϊ και θείος του Ντόναλντ Ντακ, εμφανίζεται για πρώτη φορά. Είναι δημιουργία του Καρλ Μπαρκς.

1953: Εκδίδεται το περιοδικό PlayBoy από τον Χιου Χέφνερ.

1955: Στο Μοντγκόμερι της Αλαμπάμα, η μοδίστρα Ρόζα Παρκς αρνείται να παραχωρήσει σε έναν λευκό τη θέση της στο λεωφορείο και συλλαμβάνεται, αψηφώντας τους νόμους φυλετικού διαχωρισμού της εποχής. Το περιστατικό πυροδοτεί το ιστορικό μποϋκοτάζ των λεωφορείων του Μοντγκόμερι, που θα διαρκέσει περισσότερο από έναν χρόνο και θα αναδείξει τον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ Τζούνιορ ως κεντρική φυσιογνωμία του αγώνα. Η πράξη της Παρκς θα μείνει ως ένα από τα πιο συμβολικά σημεία εκκίνησης του Αμερικανικού Κινήματος για τα Πολιτικά Δικαιώματα.

1967: Έκρηξη αυτοσχέδιας βόμβας στην Ομόνοια σκοτώνει μία νεαρή γυναίκα και σπέρνει πανικό στο κέντρο της Αθήνας. Το στρατιωτικό καθεστώς εκμεταλλεύεται αμέσως το γεγονός, εξαπολύοντας παραλήρημα εναντίον των «αναρχικών και ανατρεπτικών στοιχείων» και χρησιμοποιώντας την επίθεση ως πρόσχημα για νέες συλλήψεις και αυστηρότερα μέτρα καταστολής. Το περιστατικό θα αποτελέσει μία από τις πρώτες αφορμές για την ενίσχυση του αυταρχικού πλαισίου της δικτατορίας.

1968: Σφοδρή και πολύωρη νεροποντή πρωτοφανούς έντασης προκαλεί χάος στην Αθήνα και τα προάστια. Οι δρόμοι μετατρέπονται σε ορμητικούς χειμάρρους, με τον Καρίβαλη στον Κοκκιναρά να παρασύρει το αυτοκίνητο τετραμελούς οικογένειας Καναδών, η οποία πνίγεται μέσα στο όχημά της. Η καταιγίδα προκαλεί γενικευμένες ζημιές, ενώ μέσα στη νύχτα σημειώνονται και θανατηφόρα τροχαία, ανεβάζοντας τον συνολικό αριθμό των νεκρών στους επτά. Το τραγικό αυτό 24ωρο αναδεικνύει για ακόμη μία φορά την ανεπάρκεια των αντιπλημμυρικών υποδομών της εποχής.

1981: Αεροσκάφος McDonnell Douglas MD-80 της Inex-Adria Aviopromet συντρίβεται σε ορεινή περιοχή της Κορσικής, παρασυρμένο από πυκνή ομίχλη και λανθασμένο προσανατολισμό κατά την προσέγγιση. Και οι 180 επιβαίνοντες — κυρίως νεαροί Γιουγκοσλάβοι τουρίστες που ταξίδευαν για διακοπές — βρίσκουν τραγικό θάνατο. Πρόκειται για ένα από τα πιο πολύνεκρα αεροπορικά δυστυχήματα στην Ευρώπη στις αρχές της δεκαετίας του ’80, το οποίο θα αναδείξει κρίσιμα ζητήματα αεροναυτιλίας και θα οδηγήσει σε αυστηρότερα πρωτόκολλα ασφαλείας για πτήσεις σε απαιτητικές γεωμορφολογικά περιοχές.

2002: Δημιουργείται η Ελληνική Βικιπαίδεια.

Γεννήσεις

Θάνατοι

Εορτολόγιο

Ναούμ, Ναούμα, Φιλάρετος, Φιλαρέτη

Εθνικές Γιορτές – Επέτειοι

Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS