Σαν σήμερα 3 Δεκεμβρίου: Ξεσπούν τα «Δεκεμβριανά» – Η σφαγή στο Σύνταγμα και ο δρόμος προς τον Εμφύλιο

Σαν σήμερα το 1944, ξεκινούν τα Δεκεμβριανά. Μια σύγκρουση που μετατρέπει την απελευθερωμένη Αθήνα σε πεδίο μάχης και ανοίγει τον δρόμο προς τον Εμφύλιο.

Λίγες εβδομάδες πριν, οι Γερμανοί έχουν φύγει και η πόλη πανηγυρίζει. Πίσω από τη χαρά όμως κρύβεται ένα κενό εξουσίας. Η κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας του Γεωργίου Παπανδρέου επιστρέφει με τη στήριξη των Βρετανών, ενώ το ΕΑΜ-ΕΛΑΣ, η ισχυρότερη αντιστασιακή δύναμη, ζητά καθοριστικό ρόλο στη νέα εποχή. Οι διαφορές δεν είναι μόνο ιδεολογικές. Είναι σύγκρουση για τον έλεγχο του κράτους μετά την Κατοχή.

Όταν η κυβέρνηση ανακοινώνει τον αφοπλισμό του ΕΛΑΣ, το ΕΑΜ θεωρεί την απόφαση απόπειρα εξουδετέρωσής του. Οι διαπραγματεύσεις καταρρέουν και οι 6 υπουργοί του αποχωρούν από την κυβέρνηση. Η πολιτική κρίση κορυφώνεται.

Στις 3 Δεκεμβρίου, το ΕΑΜ οργανώνει μεγάλη ειρηνική διαδήλωση στο Σύνταγμα, ζητώντας μεταξύ άλλων την ένταξη των ανταρτών στον εθνικό στρατό. Χιλιάδες άνθρωποι γεμίζουν το κέντρο. Λίγο αργότερα, η αστυνομία ανοίγει πυρ στο άοπλο πλήθος. Δεκάδες νεκροί, εκατοντάδες τραυματίες. Είναι η σπίθα που πυροδοτεί τη σύγκρουση.

Τις επόμενες μέρες η Αθήνα μετατρέπεται σε πολιορκημένη πόλη. Ο ΕΛΑΣ κινητοποιεί τις δυνάμεις του και ελέγχει συνοικίες όπως Καισαριανή, Βύρωνα, Κυψέλη. Η κυβέρνηση και οι βρετανικές δυνάμεις επιχειρούν να ανακτήσουν τον έλεγχο. Μάχες σε Εξάρχεια, στου Μακρυγιάννη, στον Φιλοπάππου. Βομβαρδισμοί σε κατοικημένες περιοχές. Η πρωτεύουσα ζει 33 ημέρες βίας.

Ο ρόλος της Βρετανίας είναι καθοριστικός. Ο Ουίνστον Τσώρτσιλ θέλει τη χώρα στη δυτική επιρροή και δίνει εντολή στα στρατεύματα να ενεργήσουν «σαν στρατός κατοχής». Τα Χριστούγεννα του 1944 φτάνει ο ίδιος στην Αθήνα για να επιβλέψει την έκβαση της μάχης.

Στις αρχές Ιανουαρίου 1945 ο ΕΛΑΣ αποχωρεί από την πόλη. Η Συμφωνία της Βάρκιζας τερματίζει τυπικά τα Δεκεμβριανά, αλλά ανοίγει νέα περίοδο διώξεων που θα οδηγήσει στον Εμφύλιο.

Τα σημαντικότερα γεγονότα της ημέρας στην Ελλάδα και τον κόσμο

1800: Ο Γάλλος στρατηγός Ζαν Βικτόρ Μορό συντρίβει τον αρχιδούκα Ιωάννη της Αυστρίας στη μάχη του Χόχενλιντεν, κοντά στο Μόναχο. Η νίκη των Γάλλων αναγκάζει την Αυστρία να κινηθεί προς ειρήνευση, καθορίζοντας την πορεία των Ναπολεόντειων Πολέμων.

1818: Το Ιλινόι γίνεται η 21η πολιτεία των ΗΠΑ, σε μια περίοδο ταχείας δυτικής επέκτασης που διαμορφώνει τη μελλοντική πολιτική ισχύ της χώρας.

1822: Οι Tούρκοι του Ναυπλίου, μετά από την υπογραφή συμφωνίας,παραδίδουν την πόλη και τα φρούριά της στον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη. Η πτώση του Παλαμιδίου, που ανάγκασε τους Τούρκους να παραδώσουν την πόλη, οφείλεται στην από 29-11-1822 πολιορκία του Φρουρίου από τους Έλληνες και στην απειλητική προειδοποίηση του Θ. Κολοκοτρώνη προς την ηγεσία των Τούρκων.

1854: Στην Αυστραλία ξεσπά η εξέγερση Eureka Stockade, όταν χρυσωρύχοι στο Μπαλαράτ συγκρούονται με αποικιακές δυνάμεις για την άδικη φορολόγηση και τις άδειες εξόρυξης. Η αιματηρή καταστολή με πάνω από 20 νεκρούς αφήνει ισχυρό αποτύπωμα στη διαμόρφωση της αυστραλιανής δημοκρατικής ταυτότητας.

1901: Ο Αμερικανός πρόεδρος Θεόδωρος Ρούζβελτ ζητά από το Κογκρέσο να περιορίσει τη δύναμη των τραστ, ένα από τα σημαντικότερα πολιτικά ζητήματα της εποχής, εγκαινιάζοντας τον δυναμικό ρόλο του κράτους στην αντιμονοπωλιακή νομοθεσία.

1904: Στο αστεροσκοπείο Λικ, ο Τσαρλς Ντίλον Περίν ανακαλύπτει τον δορυφόρο του Δία Ιμαλία, επεκτείνοντας τη χαρτογράφηση του γιγαντιαίου πλανήτη και των ακανόνιστων φεγγαριών του.

1907: Οι φοιτητές του Πανεπιστημίου Αθηνών προχωρούν σε αποχή, διαμαρτυρόμενοι για το υποχρεωτικό μάθημα της Γυμναστικής («Γυμναστικά»). Το κίνημα ανοίγει συζήτηση για τον ρόλο της φυσικής αγωγής και την αυστηρότητα της πανεπιστημιακής πειθαρχίας.

1912: Διεξάγεται η ναυμαχία της Έλλης, η πρώτη μεγάλη ελληνική νίκη στους Βαλκανικούς Πολέμους. Ο ναύαρχος Παύλος Κουντουριώτης, με το θωρηκτό «Αβέρωφ», διαλύει τον οθωμανικό στόλο στα Δαρδανέλια, εξασφαλίζοντας τον έλεγχο του Αιγαίου.

1927: Προβάλλεται η πρώτη ταινία με τον Χοντρό και Λιγνό, «Φορώντας παντελόνια στον Φίλιπ», σηματοδοτώντας την απαρχή ενός από τα πιο αγαπημένα κωμικά ζευγάρια στην ιστορία του κινηματογράφου.

1944: Πέφτει η πρώτη σφαίρα στα Δεκεμβριανά, μία από τις μελανότερες σελίδες της σύγχρονης ιστορίας της χώρας μας. Ο τραγικός απολογισμός των αιματηρών επεισοδίων που συνοδεύουν τη διαδήλωση προς το μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη, στην πλατεία Συντάγματος, είναι 28 νεκροί και περίπου 100 τραυματίες.

1947: Κάνει πρεμιέρα στο Μπρόντγουεϊ η εμβληματική παράσταση του Τενεσί Ουίλιαμς «A Streetcar Named Desire», σηματοδοτώντας την άνοδο του Μάρλον Μπράντο και μια νέα εποχή στο αμερικανικό θέατρο.

1948: Η Επιτροπή Αντιαμερικανικών Ενεργειών ανακοινώνει ότι ο Γουίτικερ Τσέιμπερς παρέδωσε μικροφίλμ κρυμμένων εγγράφων που είχε τοποθετήσει μέσα σε κολοκύθα στο αγρόκτημά του. Η «υπόθεση της κολοκύθας» γίνεται σύμβολο της ψυχροπολεμικής κατασκοπείας.

1959: Υιοθετείται η σημαία της Σιγκαπούρης, έξι μήνες μετά την παραχώρηση αυτοδιοίκησης από τη Βρετανική Αυτοκρατορία. Το νέο σύμβολο εκφράζει τη μετάβαση της χώρας σε μια πορεία ανεξαρτησίας.

1963: Στην Ελλάδα αποφασίζεται η δωρεάν διανομή σχολικών βιβλίων στους μαθητές Δημοτικού και Γυμνασίου, μέτρο που βελτιώνει την πρόσβαση στη δημόσια εκπαίδευση.

1965: Οι Beatles κυκλοφορούν το άλμπουμ Rubber Soul, ένα σημείο καμπής στον μοντέρνο ροκ ήχο και στην εξέλιξη της pop κουλτούρας.

1967: Η ομάδα του Κρίστιαν Μπάρναρντ πραγματοποιεί την πρώτη μεταμόσχευση καρδιάς σε άνθρωπο στη Νότια Αφρική, μία από τις κορυφαίες στιγμές της ιατρικής επιστήμης. Την ίδια χρονιά, οι τελευταίες μονάδες της ελληνικής μεραρχίας εγκαταλείπουν την Κύπρο στο πλαίσιο της Συμφωνίας Παπαδόπουλου–Τσαγλαγιαγκίλ, αφήνοντας το νησί στρατιωτικά αποδυναμωμένο.

1971: Σκοτώνεται σε τροχαίο στη Γερμανία ο Μητροπολίτης Ιάκωβος Τζαναβάρης, έντονα αντίθετος προς τη δικτατορία, αφήνοντας πίσω του σημαντικό αντιστασιακό έργο στο εξωτερικό.

1973: Το πρόγραμμα Πάιονηρ στέλνει τις πρώτες κοντινές εικόνες του Δία από το διαστημόπλοιο Pioneer 10, ανοίγοντας νέο κεφάλαιο στην πλανητική εξερεύνηση.

1979: Στο Σινσινάτι, 11 άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους σε σύνθλιψη πλήθους πριν από συναυλία των The Who, γεγονός που οδηγεί σε νέα μέτρα ασφαλείας σε μαζικές εκδηλώσεις.

1984: Η τραγωδία του Μποπάλ στην Ινδία στοιχίζει τη ζωή σε πάνω από 4.000 ανθρώπους όταν διαρρέει τοξικό αέριο από εργοστάσιο φυτοφαρμάκων. Αποτελεί ένα από τα χειρότερα βιομηχανικά δυστυχήματα στην παγκόσμια ιστορία.

1989: Ο ηγέτης της Ανατολικής Γερμανίας Έγκον Κρεντς και σύσσωμη η ηγεσία του SΕD παραιτούνται, επισφραγίζοντας την κατάρρευση του καθεστώτος λίγο μετά την Πτώση του Τείχους.

1992: Καθιερώνεται η Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία, με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, για την προώθηση των δικαιωμάτων και της κοινωνικής ενσωμάτωσης των ατόμων με αναπηρία.

1994: Η Sony κυκλοφορεί το PlayStation, εγκαινιάζοντας μια νέα εποχή στα ηλεκτρονικά παιχνίδια και καθιερώνοντας ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα brands στην ψυχαγωγία.

Γεννήσεις

Θάνατοι

Εορτολόγιο

Εθνικές Γιορτές – Επέτειοι

Διεθνής Ημέρα της Βασκικής Γλώσσας
Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία