Η «Ελπίδα» φεύγει, τα δύσκολα έρχονται

Πλημμύρες, φωτιές, χιονοπτώσεις, είναι τα φαινόμενα που εναλλάσσονται εκθέτοντας ανεπανόρθωτα τόσο τον κρατικό (ή περιφερειακό) μηχανισμό, όσο και την ιδιωτική πρωτοβουλία (βλέπε την φαρσοκωμωδία της Αττικής Οδού). Μαζί φυσικά και η έλλειψη ατομικής ευθύνης που μας χαρακτηρίζει σαν λαό, τον ίδιο που με το παραμικρό σταυρώνει τα χέρια και περιμένει βοήθεια από το κράτος και τους φορείς, αναθεματίζοντας δίκαιους και άδικους.

Ας είναι. Μάθαμε να ζούμε έτσι και μάλλον δεν μπορούμε να αλλάξουμε, οπότε ας αγαπήσουμε τους εαυτούς μας και ας δούμε τι μπορούμε να κάνουμε από αύριο που η «Ελπίδα» (επαγγελματίας φαρσέρ όποιος έδωσε αυτή την άκαιρη ονομασία σε ένα μεγάλης έντασης καιρικό φαινόμενο) φεύγει και αρχίζουν οι πραγματικές δυσκολίες στους δρόμους. 

Λοιπόν, το χιόνι έπεσε, κάλυψε όλους τους δρόμους, δημιούργησε κομφούζιο ακόμα και στον καλύτερο/ακριβότερο δρόμο της Ελλάδας και εξέθεσε ανεπανόρθωτα την οδηγική μας ανεπάρκεια που αποδεικνύεται σε κάθε ευκαιρία. Όμως, οι αληθινές δυσκολίες στους δρόμους και μάλιστα οι πλέον «ύπουλες» και επικίνδυνες, δεν ήταν αυτές που ζήσαμε χθες Δευτέρα, αλλά αυτές που θα ζήσουμε αύριο Τετάρτη και ενδεχομένως την Πέμπτη, καθώς οι χαμηλές θερμοκρασίες σε συνδυασμό με την ξαστεριά θα παγώσουν τους χιονισμένους δρόμους και τότε ο …σώζον εαυτό σωθήτο. 

Το παγωμένο χιόνι και –ακόμα περισσότερο- τα νερά που θα παγώσουν την νύχτα της Τρίτης, είναι αυτά που θα αυξήσουν στο μέγιστο τον συντελεστή δυσκολίας για τους οδηγούς. Οι τελευταίοι (όσοι έχουν το μυαλό στο κεφάλι) έχουμε στην διάθεσή μας δυο επιλογές:

– Αν δεν υπάρχει σοβαρή ανάγκη να μετακινηθούμε με αυτοκίνητο, καθόμαστε σπίτι μας ή επιλέγουμε άλλο μέσο, με πιο ασφαλές όλων τα …πόδια μας.

– Αν πάλι πρέπει να οδηγήσουμε, τότε ας είμαστε τουλάχιστον προετοιμασμένοι.

Οι ετοιμασίες αρχίζουν από σήμερα το βράδυ, με προσεκτικό καθάρισμα των γυάλινων επιφανειών του αυτοκινήτου μας από τα χιόνια και σήκωμα των καθαριστήρων. Σε αυτοκίνητα που λόγοι αεροδυναμικής δεν επιτρέπουν στους καθαριστήρες σε θέση ηρεμίας να ανασηκωθούν, διαβάζουμε το βιβλίο χρήσης που έχει οδηγίες για αυτό που πρέπει να κάνουμε. Στις περισσότερες περιπτώσεις, με ανοιχτό το ηλεκτρικό κύκλωμα βάζουμε σε λειτουργία τους καθαριστήρες και την ώρα που θα έρθουν σε κάθετη θέση κλείνουμε το ρεύμα.

Επίσης, τα παγωμένα βράδια το χειρόφρενο δεν πρέπει παραμείνει δεμένο, κάτι που εύκολα μπορούμε να κάνουμε με τα κλασικά χειροκίνητα χειρόφρενα, αλλά όχι με τα ηλεκτρικά που «δένουν» αυτόματα μόλις κλείσει το ηλεκτρικό κύκλωμα. Και εδώ, αφού σβήσουμε τον κινητήρα, ανοίγουμε τον διακόπτη, απενεργοποιούμε το ηλεκτρικό χειρόφρενο και κλείνουμε πάλι το ρεύμα.

Επιστρέφοντας στο σπίτι για την βραδινή ανάπαυλα, το καλύτερο βιβλίο που μπορούμε να διαβάσουμε είναι το βιβλίο χρήστη (owner’s manual)του αυτοκινήτου μας, στις σελίδες του οποίου περιγράφονται λεπτομερώς το πώς μπορούμε να κρατήσουμε καθαρές τις γυάλινες επιφάνειες (το σκούπισμα με την άκρη του μανικιού είναι για αγράμματους, ή αμελείς). Σε άλλες σελίδες υπάρχουν οδηγίες για την οδήγηση σε ολισθηρούς δρόμους, καθώς και για τα ενδεχόμενα συστήματα υποστήριξης του οδηγού (π.χ. slippery, ή snow/mud, κ.ά.).

Επιστρέφοντας το πρωί για να ξεκινήσουμε την περιπέτεια (εδώ η ελάχιστη αυτοκριτική για τις οδηγικές μας ικανότητες θα μας ωφελήσει τα μέγιστα), ρίχνουμε μια ματιά στα ελαστικά του αυτοκινήτου μας για να δούμε αν είναι καλά φουσκωμένα και να θυμηθούμε αν μας βοηθούν στην οδήγηση πάνω σε χιόνι ή πάγο, συνθήκες όπου τα στενά ελαστικά «κερδίζουν» τα φαρδιά και τα «άγρια» πέλματα κερδίζουν φλατ. Ένας έλεγχος για το αν όντως οι αλυσίδες βρίσκονται στην θέση τους, ποτέ δεν χάλασε κανένα, ενώ ακόμα κι αν βρίσκονται, απροπόνητοι δύσκολα θα καταφέρουμε να τις τοποθετήσουμε καταμεσίς του δρόμου. Σε περίπτωση πάντως που τοποθετήσουμε αλυσίδες, αυτές μπαίνουν πάντα στους κινητήριους τροχούς, ενώ αν πρόκειται για τετρακίνητα οχήματα υπάρχουν δυο περιπτώσεις. Στα μόνιμα τετρακίνητα οι αλυσίδες μπαίνουν πάντα πίσω (οι υπερβολικοί βάζουν και στους 4 τροχούς, επιλογή που συνίσταται για extreme off road περιπέτειες), ή στην περίπτωση που η τετρακίνηση είναι αυτόματη, τότε μπαίνουν στους τροχούς που παίρνουν άμεσα κίνηση από τον κινητήρα (συνήθως στους εμπρός), πριν λόγω απώλειας πρόσφυσης ο εγκέφαλος μεταφέρει ροπή και στον άλλο άξονα.

Βάζοντας τις αλυσίδες, απενεργοποιούμε το σύστημα ελέγχου πρόσφυσης του αυτοκινήτου, επιλογή που βοηθά και χωρίς αλυσίδες πολλές φορές, καθώς το ελεγχόμενο (δύσκολο αυτό) σπινάρισμα βοηθά στην υπέρβαση κάποιων ολισθηρών παγίδων. Επίσης απενεργοποιούμε –αν υπάρχει- το σύστημα stop/start του κινητήρα, που πολλές φορές μπερδεύεται και μας ξαφνιάζει, κάτι ανεπιθύμητο στις δύσκολες συνθήκες που έχουμε να αντιμετωπίσουμε αυτές τις ημέρες. 

Εννοείται ότι, όποιοι έχουμε ειδικά ελαστικά χιονιού είμαστε οι βασιλιάδες των παγωμένων δρόμων, αρκεί να θυμόμαστε πως το όριο το βάζουν οι νόμοι της Φυσικής και όχι εμείς ή τα αυτοκίνητα. Το ίδιο ισχύει και για όλα τα συστήματα υποστήριξης του οδηγού, που είναι τοποθετημένα στα οχήματα για να μας βοηθήσουν να τα ελέγξουμε πιο εύκολα σε μια δύσκολη στιγμή και όχι για να αυξήσουμε την ταχύτητά μας, αποδυναμώνοντας την αποτελεσματικότητα των μηχανισμών που αδυνατούν να κερδίσουν την Φυσική.

Μετά από όοοοολα αυτά, ήρθε η ώρα της οδήγησης εφόσον βέβαια έχουμε ρυθμίσει τα συστήματα κλιματισμού – εξαερισμού όπως μας τα έλεγε το manual που …διαβάσαμε το περασμένο βράδυ. Εδώ το Α και το Ω είναι η «αμυντική οδήγηση», δηλαδή το ότι προσπαθούμε έγκαιρα να προβλέψουμε τι πρόκειται να συμβεί στον αμέσως επόμενο τόνο με την λογική του …Αστερίξ: «Υπάρχει περίπτωση να μας πέσει ο ουρανός στο κεφάλι…».

Κατά τα λοιπά, οι απόλυτα γραμμικές (προοδευτικές) κινήσεις σε γκάζι και τιμόνι είναι η καλύτερη συνταγή, το ίδιο και στην μείωση της ταχύτητας που είναι προτιμότερο να γίνεται προοδευτικά με τον κινητήρα και όχι με τα φρένα (έστω και με ABS). Προσοχή ακόμα και στα σημεία που δεν ασπρίζουν γιατί αυτά ίσως είναι παγίδες παγωμένου νερού και ιδιαίτερη προσοχή την ώρα που πάμε να βγούμε έξω από τις ροδιές αυτών που προπορεύτηκαν, κάτι δύσκολο αν τα πρανή έχουν παγώσει. Πάντως, ο κανόνας λέει ότι, το απάτητο χιόνι γλιστρά πολύ λιγότερο από το παγωμένο (πατημένο) και πρέπει να το προτιμούμε σαν πάτημα, αρκεί να είμαστε βέβαιοι για το τι επιφάνειες καλύπτει.

Εννοείται ότι οι ταχύτητες πρέπει να είναι πολύ πιο χαμηλές από αυτές που σε νορμάλ συνθήκες επιτρέπει ο κάθε δρόμος και οι αποστάσεις από τον προπορευόμενο σημαντικά μεγαλύτερες ειδικά αν εκτιμούμαι πως το αυτοκίνητό του συμπεριφέρεται καλύτερα από το δικό μας σε ολισθηρές συνθήκες. 

Κλείνοντας, θα προσθέσουμε και κάτι προσωπικό που τις περισσότερες φορές αποτελεί την πιο ασφαλή επιλογή. Προτιμούμε να κινούμαστε σε δρόμους με μικρό κυκλοφοριακό φόρτο, πιο επίπεδους, με λιγότερα φανάρια και ελάχιστες πιθανότητες πλήρους ακινητοποίησης του οχήματός μας, ακόμα κι αν αυτή η επιλογή είναι μεγαλύτερη σε μήκος και χρονοβόρα.