Μετά από 42 χρόνια στο τιμόνι της αραιοκατοικημένης αλλά πολύ πλούσιας πετρελαιοπαραγωγού χώρας, ο Μουαμάρ Καντάφι, ο μακροβιότερος ηγέτης στον αραβικό κόσμο, έπεσε νεκρός στα χέρια των λίβυων αντικαθεστωτικών ύστερα από έξι μήνες εμφυλίου πολέμου.
Γεννήθηκε στις 7 Ιουνίου του 1942. Το 1961 διώχθηκε από τη Sebha εξαιτίας της δράσης του ως ακτιβιστής.
Την 1η Σεπτεμβρίου του 1969, μια μικρή ομάδα από αξιωματικούς του στρατού υπό την ηγεσία του Καντάφι έκανε πραξικόπημα και ανέτρεψε τον βασιλιά Ίντρις. Αυτοανακηρύχτηκε ως «οδηγός της επανάστασης», αναλαμβάνοντας το ρόλο του εθνοπατέρα.
Η σχέση του με τη διεθνή κοινότητα ήταν ασταθής. Για πολλά χρόνια η Δύση τον κατηγορούσε για τη βομβιστική επίθεση το 1988 ενός Pan Am jumbo jet στο Lockerbie της Σκωτίας, όπου έχασαν τη ζωή του 270 άτομα.
Ύστερα από πολλά χρόνια άρνησης, η Λιβύη ανέλαβε την ευθύνη για την επίθεση και δέχτηκε να αποζημιώσει με 10 εκατ. δολάρια τους συγγενείς των θυμάτων. Ο ίδιος ο Μουαμάρ Καντάφι ανακοίνωνε ότι θα κατέστρεφε όλα τα όπλα μαζικής καταστροφής. Αυτές του οι κινήσεις τον έκαναν αποδεκτό στα μάτια της διεθνούς κοινότητας.
Το Φεβρουάριο, λίγες μόλις εβδομάδες μετά την έναρξη των εξεγέρσεων που οδήγησαν στην πτώση των ηγετών της Τυνησίας και της Αιγύπτου, ξέσπασε και η εξέγερση κατά του Καντάφι.
Λίγες ημέρες μετά ο Καντάφι, σε τηλεοπτική του ομιλία, ορκίστηκε να καταδιώξει «σπιθαμή προς σπιθαμή, από δωμάτιο σε δωμάτιο, από σπίτι σε σπίτι, από σοκάκι σε σοκάκι» τους αντικαθεστωτικούς. Η συγκεκριμένη ομιλία τους προκάλεσε θυμό και συνέβαλλε στην διόγκωση της ένοπλης εξέγερσης εναντίον του.
Τα πρώτα χρόνια
Ο Καντάφι γεννήθηκε το 1942 στη Σύρτη από νομάδες γονείς. Ξεκίνησε τις σπουδές του στο πανεπιστήμιο της Βεγγάζης στον τομέα της γεωγραφίας, αλλά τελικά ακολούθησε καριέρα στο στρατό.
Ανέβηκε στην εξουσία το 1969 σε ηλικία 27 ετών, ύστερα από πραξικόπημα που ανέτρεψε τον βασιλιά Ίντρις. Η πολιτική του φιλοσοφία αποτελούνταν από ένα «μίγμα» παναφρικανικών, παναραβικών και αντιιμπεριαλιστικών ιδανικών με έντονο το στοιχείο του Ισλάμ κι ενώ επέτρεπε την ιδιωτική πρωτοβουλία σε μικρές επιχειρήσεις, η κυβέρνηση είχε τον έλεγχο των μεγάλων επιχειρήσεων.
Μαζικές διαδήλωσες ενάντια στο καθεστώς Μουαμάρ Καντάφι άρχισαν από 1974. Για χρόνια, οι Λίβυοι είχαν υποφέρει από ένα κατασταλτικό στρατιωτικό καθεστώς. Στερημένοι από τον ογκώδη πλούτο πετρελαίου της Λιβύης, οι κοινωνικοί και οικονομικοί πόροι επιδεινώθηκαν γρήγορα, και το εκπαιδευτικό σύστημα συνετρίβη από την πίεση του στρατιωτικού ελέγχου.
Στις 7 Απριλίου 1976, πανεπιστημιακοί φοιτητές από τη Βεγγάζη και την Τρίπολη οργάνωσαν τις μαζικές διαδήλωσες ενάντια στο καθεστώς Μουαμάρ Καντάφι. Το καθεστώς του Καντάφι αντέδρασε με τη βία, τα κυβερνητικά στρατεύματα στάλθηκαν στα σχολεία, όπου επιτέθηκαν και συνέλαβαν διάφορους σπουδαστές.
Άλλοι πυροβολήθηκαν και αρκετοί σκοτώθηκαν, άλλοι κρεμάστηκαν δημόσια. Και αυτό που συνέβη θα αποτυπωνόταν οδυνηρά στα μυαλά των Λίβυων για πάντα.
Εκείνη την ημέρα, πολίτες και σπουδαστές από το πανεπιστήμιο Al-Fateh κρεμάστηκαν δημόσια στην κεντρική πλατεία της Βεγγάζης.
Το καθεστώς μετέδωσε τις εκτελέσεις στη λιβυκή κρατική τηλεόραση περισσότερο για να εκβιάσει και να εκφοβίσει το λαό ώστε να μη ξανά τολμήσει να διαμαρτύρεται. Το καθεστώς θα άρχιζε να χαρακτηρίζει την επέτειο της εξέγερσης του 1976 με καινούργιες εκτελέσεις. Ημέρες αργότερα, οι διαφωνούντες ανώτεροι στρατιωτικοί κρεμάστηκαν επίσης.
Κάθε χρόνο μετά από αυτό, και στη διάρκεια της δεκαετίας του ’80, ο μήνας Απρίλιος έφερνε έναν καινούργιο κύκλο εκτελέσεων.
(Πληροφορίες από Al Jazeera και Βικιπαιδεία)
