Έρευνα που βγήκε στη δημοσιότητα αποκαλύπτει τις πρακτικές που χρησιμοποιεί ο στρατός της Ρωσίας στην Ουκρανία, προκειμένου να επιβάλει την πειθαρχία στους Ρώσους στρατιώτες.
Η μελέτη δημοσιεύτηκε από το ανεξάρτητο Μέσο Ενημέρωσης Verstka και αναφέρει ότι χρησιμοποιούνται drones στις εκτελέσεις, μέχρι που σε ορισμένες περιπτώσεις οι λιποτάκτες αναγκάζονται να πολεμήσουν μέχρι θανάτου, σε μονομαχίες εμπνευσμένες από το Κολοσσαίο της αρχαίας Ρώμης.
Πιο αναλυτικά, το Verstka έγραψε ότι εντόπισε 101 Ρώσους στρατιώτες που κατηγορούνται για δολοφονία, βασανιστήρια ή θανατηφόρα τιμωρία των δικών τους συντρόφων. Το μέσο ενημέρωσης ανέφερε ότι επαλήθευσε τουλάχιστον 150 θανάτους, αν και πιστεύει ότι ο πραγματικός αριθμός είναι πολύ υψηλότερος.
Από την έναρξη της πλήρους εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία, έχουν κυκλοφορήσει ευρέως αναφορές για στρατιώτες που σκοτώθηκαν από τη δική τους πλευρά και για τις λεγόμενες μονάδες αποκλεισμού που αναπτύχθηκαν για να αποτρέψουν τις υποχωρήσεις. Το Κρεμλίνο έχει επανειλημμένα απορρίψει τις κατηγορίες για ανυπακοή μεταξύ των ρωσικών στρατευμάτων, επιμένοντας ότι τέτοια προβλήματα είναι αντίθετα διαδεδομένα στον ουκρανικό στρατό.
Ωστόσο, η μελέτη φαίνεται να είναι η πιο ολοκληρωμένη μέχρι σήμερα, καθώς καταγράφει έναν λεπτομερή κατάλογο μεθόδων που χρησιμοποιούνται για την επιβολή της υπακοής και του τρόμου εντός των τάξεων, σημείωσε ο Guardian.
Οι πρακτικές
Το Verstka παρέθεσε μαρτυρίες στρατιωτών που είπαν ότι οι διοικητές είχαν ορίσει «εκτελεστές» για να ανοίξουν πυρ εναντίον όσων αρνήθηκαν να εκτελέσουν τις διαταγές και στη συνέχεια να πετάξουν τα πτώματά τους σε ποτάμια ή ρηχά τάφους, καταχωρώντας τους ως νεκρούς σε μάχη.
Άλλες μαρτυρίες περιγράφουν διοικητές που χρησιμοποιούσαν drones και εκρηκτικά για να «τελειώσουν» τραυματίες ή στρατιώτες που υποχωρούσαν. Σε αρκετές περιπτώσεις, αξιωματικοί φέρεται να διέταξαν χειριστές drones να ρίξουν χειροβομβίδες στους δικούς τους άνδρες, συγκαλύπτοντας τις δολοφονίες ως επιθέσεις στο πεδίο της μάχης.
Σύμφωνα με αναφορές, οι στρατιώτες που δεν υπάκουαν στις διαταγές ρίχνονταν σε λάκκους καλυμμένους με μεταλλικά πλέγματα, τους έριχναν νερό και τους χτυπούσαν για ώρες ή ακόμα και μέρες. Η έρευνα αποκάλυψε ότι σε ορισμένες περιπτώσεις τους ανάγκαζαν να πολεμήσουν μεταξύ τους σε μάχες που οι μάρτυρες περιέγραψαν ως μονομαχίες μέχρι θανάτου, σε στυλ μονομάχων.
Μια τέτοια περίπτωση εμφανίστηκε σε ένα βίντεο που κυκλοφόρησε τον Μάιο του 2025 από ουκρανικές ομάδες που παρακολουθούν τις ρωσικές δυνάμεις. Το βίντεο δείχνει δύο άνδρες χωρίς πουκάμισα σε ένα λάκκο, ενώ μια φωνή εκτός κάμερας λέει: «Ο διοικητής Κάμα είπε ουσιαστικά ότι όποιος σκοτώσει τον άλλο με ξυλοδαρμό θα βγει από το λάκκο».
Οι άνδρες αρχίζουν να παλεύουν, ενώ η φωνή συνεχίζει να τους προτρέπει: «Τελειώστε τον επιτέλους, τι περιμένετε;» – μέχρι που ο ένας καταρρέει ακίνητος στο έδαφος.
Το Verstka συνέδεσε επίσης αρκετές δολοφονίες με σχέδια οικονομικής εκβίασης, στα οποία οι διοικητές απαιτούσαν πληρωμές από τους στρατιώτες σε αντάλλαγμα για την αποφυγή αποστολών αυτοκτονίας. Όσοι δεν μπορούσαν να πληρώσουν ή αρνήθηκαν, «μηδενίζονταν» – η αργκό του στρατού για την εξόντωση.
Η έρευνα περιγράφει επίσης περιπτώσεις στρατιωτών που στάλθηκαν σε αποστολές αυτοκτονίας. Αποκαλύπτει περιπτώσεις όπου ρωσικοί στρατιώτες χρησιμοποιήθηκαν σκόπιμα ως «mayachki», ή φάροι – με εντολή να προπορεύονται των ομάδων επίθεσης χωρίς εξοπλισμό, προκειμένου να προσελκύσουν τα πυρά του εχθρού.
Ποιοι δέχονται να εφαρμόσουν τις οδηγίες για εκτέλεση
Οι περισσότερες αναφορές για εσωτερικές εκτελέσεις προέρχονταν από ποινικές ομάδες αποτελούμενες από δεκάδες χιλιάδες πρώην κατάδικους που είχαν στρατολογηθεί από ρωσικές φυλακές, αλλά η βάση δεδομένων του Verstka δείχνει ότι η πρακτική αυτή έχει εξαπλωθεί και σε μονάδες του τακτικού στρατού. Η κουλτούρα της ατιμωρησίας και η εισροή πρώην κρατουμένων, σύμφωνα με την έκθεση, έχουν «κανονικοποιήσει τη βία».
Οι περισσότεροι από τους εντοπισθέντες δράστες είναι αξιωματικοί μεσαίου βαθμού, ηλικίας 30-40 ετών, πολλοί από τους οποίους είναι βετεράνοι προηγούμενων ρωσικών εκστρατειών ή έχουν μετατεθεί από ποινικά τάγματα. Λίγοι, αν όχι κανένας, έχουν υποβληθεί σε δίωξη.
Το μέσο ενημέρωσης ανέφερε ότι κατάφερε να συγκεντρώσει λεπτομερείς βιογραφικές πληροφορίες: όνομα, βαθμό, ηλικία και μονάδα, για περισσότερους από 60 από τους 101 φερόμενους δράστες. Παρά τις εκτενείς αποδείξεις, σχεδόν κανένας δεν έχει λογοδοτήσει, ανέφερε το Vertska.
