Ένα ταξίδι στο χρόνο μέσα από την ένδοξη ιστορία τριών σημείων στην χώρα ξεκινά. Σήμερα, μπορεί να μοιάζουν με ερημωμένες πολιτείες, ωστόσο οι μνήμες από το πολυκύμαντο παρελθόν τους παραμένουν ακόμα ζωντανές, σε κάθε χάλασμα και σε κάθε γωνιά τους.

Πέτρινα κτίσματα, καμάρες και εκκλησίες συνθέτουν ονειρικές εικόνες σε κάποια από τα πιο ατμοσφαιρικά και πολυφωτογραφημένα σημεία της Ελλάδας στις καστροπολιτείες που ακολουθούν.

Μυστράς, Λακωνία

Χτισμένος στις πλαγιές του Ταΰγετου στη Λακωνία, ο Μυστράς καθηλώνει τον επισκέπτη με τις βυζαντινές εκκλησίες, τα τείχη και την εκπληκτική θέα που προσφέρει. Mπορεί να είναι μία ερημωμένη πολιτεία, όμως, σε κάθε χάλασμά του και σε κάθε γωνιά του, είναι ζωντανή η πολυκύμαντη ιστορία του.

Η «γέννηση» του τοποθετείται στο 1249, όταν, μετά τον κατακερματισμό της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, ο φράγκος πρίγκιπας Γουλιέλμος Β’ Βιλλεαρδουίνος χτίζει στην κορυφή του λόφου Μυζηθρά το ομώνυμο κάστρο. Η θέση είναι στρατηγική, καθώς ελέγχει όλη την κοιλάδα του Ευρώτα. Αυτό το κάστρο είναι που θα αποτελέσει τη βάση για την ανάπτυξη της καστροπολιτείας.

Ο Μυστράς αποτέλεσε πρωτεύουσα του ημιαυτόνομου Δεσποτάτου του Μορέως και προτελευταίος «Δεσπότης» ήταν ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος, ο τελευταίος αυτοκράτορας της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, ο οποίος σκοτώθηκε στην Άλωση της Κωνσταντινούπολης, το 1453.

Η παρακμή του αρχίζει με την καταστροφή του 1770 ενώ με την ίδρυση της σύγχρονης Σπάρτης, το 1834, οι κάτοικοι άρχισαν να μετακινούνται προς τη νέα πόλη, με τους τελευταίους να τον εγκαταλείπουν το 1953. Το 1921 ο χώρος κηρύχθηκε βυζαντινό μνημείο με βασιλικό διάταγμα, ενώ από το 1989 ο έχει ενταχθεί στον κατάλογο Μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Unesco.

Ανάβατος, Χίος

Ο «Μυστράς του Αιγαίου», όπως τον αποκαλούν, ή ο «Μυστράς της Χίου», συγκαταλέγεται ανάμεσα στους σημαντικότερους και πιο ιστορικούς μεσαιωνικούς οικισμούς της χώρας. Πρόκειται για μία μεσαιωνική πολιτεία άγριας ομορφιάς, που στέκεται αγέρωχη και περήφανη στην πλευρά ενός απόκρημνου βράχου ύψους 450 μέτρων, στο κεντρο-δυτικό τμήμα του νησιού. Ο Ανάβατος διαθέτει φυσική οχύρωση και περιβάλλεται από δύο φαράγγια, ενώ η είσοδος στον οικισμό είναι δυνατή μόνο από τα βόρεια.

Το όνομά του έχει άμεση σχέση με την τοποθεσία του, αφού δηλώνει πως είναι το μέρος, όπου κανείς δεν μπορεί να ανεβεί. Η ίδρυση του Ανάβατου τοποθετείται στους μέσους βυζαντινούς χρόνους, ενώ σύμφωνα με την παράδοση, δημιουργήθηκε από τους εργάτες που έφτασαν στη Χίο για την κατασκευή της Νέας Μονής επί Κωνσταντίνου του Μονομάχου. Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή, ο οικισμός δημιουργήθηκε λόγω των πειρατικών επιδρομών που μάστιζαν τα δυτικά παράλια του νησιού.

Ο επισκέπτης ανάμεσα στα πέτρινα κτίσματα, στις καμάρες, στις εκκλησίες της Παναγίας και του Tαξιάρχη, έρχεται σε επαφή και σε ένα ταξίδι τον χρόνο με την ένδοξη ιστορία του Ανάβατου.

Βάθεια, Λακωνία

Χτισμένη στην κορυφή ενός λόφου, με πύργους και πυργόσπιτα που παραπέμπουν σε μια άλλη εποχή, η Βάθεια στο νότιο άκρο του ακρωτηρίου Ταίναρο, αποτελεί ένα από τα πιο ατμοσφαιρικά και πολυφωτογραφημένα σημεία στη Λακωνική Μάνη. Σε απόσταση 92 χλμ. από τη Σπάρτη, βρίσκεται μόλις 2 χλμ. μακριά από τη θάλασσα, ενώ από το λόφο που είναι χτισμένη η θέα που απλώνεται μπροστά στον επισκέπτη είναι μοναδική.

Η Βάθεια άκμασε τον 19ο αιώνα, τότε υπήρξε ισχυρό οχυρό, ενώ στη συνέχεια πέρασε στην παρακμή και την εγκατάλειψη. Η αναστήλωση ερειπωμένων κτισμάτων της, τη δεκαετία του 1980, της έδωσε νέα πνοή με κατεύθυνση την τουριστική ανάπτυξη. Η ιστορία της ωστόσο έχει ρίζες βαθιές και σε ιστορικές πηγές αναφέρεται από τα μέσα του 16ου αιώνα.

Αξίζει να σημειωθεί ότι οι πύργοι της αποτελούν μοναδικά δείγματα λαϊκής οχυρωματικής αρχιτεκτονικής σε ολόκληρη την Ελλάδα.