Το πρόσφατο σοκαριστικό περιστατικό της Γλυφάδας με πρωταγωνίστριες δύο ανήλικες κάνει τις τελευταίες ώρες τον γύρο του διαδικτύου. Στο βίντεο που κυκλοφορεί, μία 16χρονη εξευτελίζεται δημόσια, καθώς άλλη ανήλικη, με αφορμή προσωπικές διαφορές, την αναγκάζει να γονατίσει μπροστά της, φωνάζοντας: «Για να λήξει το θέμα, στα γόνατα τώρα, για να μην γίνει θέμα». Αμέσως μετά τη χαστουκίζει. Όλα αυτά εκτυλίσσονται μπροστά σε αρκετούς συνομηλίκους, οι οποίοι όχι μόνο δεν επεμβαίνουν, αλλά καταγράφουν το περιστατικό γελώντας και επευφημώντας. Οι εικόνες προκαλούν σοκ και θέτουν ξανά στο προσκήνιο το ζήτημα της βίας μεταξύ ανηλίκων στην Ελλάδα.
Το φαινόμενο δεν είναι μεμονωμένο: στοιχεία του πρώτου τριμήνου του 2025 δείχνουν ότι πάνω από 3.000 ανήλικοι συνελήφθησαν για παραβατικές συμπεριφορές, με την καθημερινή καταγραφή περίπου 23 περιστατικών βίας, ενώ ετησίως οι υποθέσεις φτάνουν τις 10‑11.000. Σε ετήσια βάση, το 2024 είχαμε 15.000 συλλήψεις ανηλίκων για αδικήματα, όπως σωματικές βλάβες, ληστείες και κλοπές, αύξηση κατά 41% σε σχέση με το 2023. Μάλιστα, υπάρχουν και σοκαριστικές περιπτώσεις με τη χρήση μαχαιριού ή ξυλοδαρμών σε σχολικά περιβάλλοντα, όπου τα παιδιά δρουν χωρίς αναστολές και σε δημόσιους χώρους.
Ένας βασικός καταλύτης για την έξαρση αυτή είναι ο ρόλος των social media: βίντεο βίας αναρτώνται και διακινούνται μαζικά, δημιουργώντας ένα θέαμα που ενισχύει τη συναισθηματική αποστασιοποίηση και ψυχρότητα των θεατών. Σύμφωνα με επιστήμονες, η ψηφιακή ανωνυμία και η ανάγκη για viral δημοσίευση μειώνουν τις αναστολές και ενθαρρύνουν ακραίες συμπεριφορές, την ώρα που στα μάτια πολλών παιδιών η βία έχει πάψει να μοιάζει επικίνδυνη και μοιάζει πια… απλώς θεαματική.
Ένας βασικός παράγοντας που επιτείνει την έξαρση αυτή είναι η χρήση του κινητού και η πρόσβαση στα social media. Σύμφωνα με την εκπρόσωπο της ΕΛ.ΑΣ., Κωνσταντία Δημογλίδου, πολλά περιστατικά βίας ανάμεσα σε ανηλίκους φαίνεται να συμβαίνουν «για να υπάρξει ένα βίντεο που θα αναρτηθεί ως κατόρθωμα». Έρευνες στη χώρα μας δείχνουν ότι 1 στα 5 παιδιά έχει βιώσει βία στα social media τον τελευταίο χρόνο, ενώ το 16% δηλώνει ότι έχει ασκήσει βία διαδικτυακά.
Η αδιαφορία και η παθητικότητα των υπόλοιπων παιδιών που παρακολουθούν χωρίς να επεμβαίνουν δημιουργεί ένα ψυχολογικό φαινόμενο σιωπής και συνενοχής. Οι ειδικοί τονίζουν ότι συχνά φοβούνται την αντίδραση των δραστών ή απλώς επιβεβαιώνουν την κοινωνική τους υπόσταση μέσα από τη βία. Ταυτόχρονα, τα παιδιά μεγαλώνουν χωρίς συγκεκριμένα πρότυπα, με απουσία γονέων, σχολικής καθοδήγησης και κοινωνικής στήριξης, και πολλές φορές στρέφονται σε τοξικά πρότυπα από το διαδίκτυο, υιοθετώντας συμπεριφορές που βασίζονται στη σύγκρουση, την πρόκληση και την ανάγκη για προβολή.
Τελικά, πρόκειται για βαθύ κοινωνικό πρόβλημα που απαιτεί ολιστική αντιμετώπιση: ενίσχυση της παιδείας, των γονεϊκών και σχολικών δομών, εκπαίδευση στη διαχείριση ψηφιακού περιεχομένου και κοινωνική ενημέρωση. Αν δεν δράσουμε άμεσα, η νέα γενιά κινδυνεύει να συνηθίσει στη βία και στην αποξένωση, με τους παθητικούς θεατές να γίνονται οι ενήλικες του αύριο.