Η προσωπικότητά μας μπορεί να επηρεάζει το πόσο θα ζήσουμε. Σύμφωνα με νέα μεγάλη έρευνα, ορισμένα χαρακτηριστικά αυξάνουν ή μειώνουν σημαντικά τον κίνδυνο πρόωρου θανάτου.
Η εκτεταμένη μελέτη από το University of Limerick στην Ιρλανδία διαπίστωσε ότι συγκεκριμένα στοιχεία της προσωπικότητας, όπως το άγχος, η οργάνωση και η εξωστρέφεια, μπορούν να επηρεάσουν έντονα τη διάρκεια ζωής. Μάλιστα, αποδείχθηκαν εξίσου σημαντικά για την πρόβλεψη του κινδύνου θανάτου όσο και βασικοί παράγοντες όπως το εισόδημα, το επίπεδο εκπαίδευσης και άλλοι δείκτες κοινωνικής θέσης.
Οι ερευνητές ανέλυσαν δεδομένα δεκαετιών από σχεδόν 570.000 άτομα σε τέσσερις ηπείρους, καθιστώντας τη μελέτη μία από τις μεγαλύτερες και πιο λεπτομερείς μέχρι σήμερα σχετικά με τη σχέση προσωπικότητας και μακροζωίας.
Νευρωτισμός… κίνδυνος θάνατος
Ένα από τα πιο ξεκάθαρα ευρήματα αφορούσε τον νευρωτισμό, ένα χαρακτηριστικό που συνδέεται με άγχος, ανησυχία και συναισθηματική αστάθεια. Οι ενήλικες με υψηλότερα επίπεδα νευρωτισμού είχαν σημαντικά μεγαλύτερη πιθανότητα να πεθάνουν νωρίτερα σε σύγκριση με όσους είχαν χαμηλότερα επίπεδα.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, κάθε αύξηση κατά μία μονάδα στον νευρωτισμό συνδεόταν με 3% υψηλότερο κίνδυνο θανάτου σε οποιαδήποτε χρονική στιγμή. Η σχέση αυτή ήταν ιδιαίτερα έντονη στους νεότερους ενήλικες, γεγονός που υποδηλώνει ότι το χρόνιο στρες και η δυσκολία διαχείρισης των συναισθημάτων μπορεί με την πάροδο του χρόνου να φθείρουν τον οργανισμό και να επιβαρύνουν την υγεία.
Η οργάνωση και η εξωστρέφεια παρατείνουν τη ζωή
Αντίθετα, τα άτομα με υψηλή ευσυνειδησία, δηλαδή τάση για οργάνωση, πειθαρχία και στοχοπροσήλωση, εμφάνιζαν σαφώς χαμηλότερο κίνδυνο θανάτου. Κάθε αύξηση κατά μία μονάδα στην ευσυνειδησία συνδεόταν με μείωση του κινδύνου θνησιμότητας κατά 10%, το ισχυρότερο προστατευτικό αποτέλεσμα που καταγράφηκε στη μελέτη.
Η εξωστρέφεια, που χαρακτηρίζεται από κοινωνικότητα και ενεργή επαφή με τους άλλους, συσχετίστηκε επίσης με μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής. Υψηλότερα επίπεδα εξωστρέφειας συνδέθηκαν με 3% χαμηλότερο κίνδυνο θανάτου.
Δεν παίζουν όλα τα χαρακτηριστικά τον ίδιο ρόλο
Η μελέτη δεν βρήκε σταθερή σχέση μεταξύ του κινδύνου θανάτου και άλλων χαρακτηριστικών, όπως η δεκτικότητα στην εμπειρία (περιέργεια και δημιουργικότητα) ή η προσήνεια (συνεργατικότητα και εμπιστοσύνη). Αυτό σημαίνει ότι δεν φαίνεται όλα τα στοιχεία της προσωπικότητας να επηρεάζουν την υγεία και τη θνησιμότητα με τον ίδιο τρόπο.
Η επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, Máire McGeehan, επίκουρη καθηγήτρια ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Limerick, μιλώντας στο Newsweek τόνισε ότι η προσωπικότητα που συνδέεται με αυξημένη θνησιμότητα δεν είναι κάτι αμετάβλητο. Ο κίνδυνος θανάτου είναι σχετικός και όχι απόλυτος, ακόμη και για άτομα με υψηλό νευρωτισμό, σημείωσε.
Η προσωπικότητα ως παράγοντας δημόσιας υγείας
Ο συγγραφέας της μελέτης και ψυχολόγος Páraic S Ó’Súilleabháin, επίσης από το Limerick, ανέφερε ότι τα ευρήματα θα μπορούσαν να αλλάξουν τον τρόπο με τον οποίο ερευνητές και φορείς χάραξης πολιτικής αντιλαμβάνονται τους κινδύνους για την υγεία.
Όπως σημείωσε, από την έρευνα προκύπτει ότι η προσωπικότητα αποτελεί κρίσιμο παράγοντα για την υγεία και τη μακροζωία, με επιδράσεις αντίστοιχες με εκείνες της κοινωνικοοικονομικής κατάστασης.
Οι ερευνητές εκτιμούν ότι τα αποτελέσματα της μελέτης θα ανοίξουν τον δρόμο για νέες μελέτες γύρω από το πώς τα ψυχολογικά χαρακτηριστικά επηρεάζουν βιολογικές διεργασίες και συμπεριφορές υγείας με την πάροδο του χρόνου. Παράλληλα, μπορούν να συμβάλουν στην ευαισθητοποίηση γύρω από επιλογές τρόπου ζωής και μηχανισμούς αντιμετώπισης του στρες, που ενδέχεται να επηρεάζουν τη διάρκεια και την ποιότητα ζωής.
